Mięćmierz
Mięćmierz, czasem Męćmierz – do 1950 wieś, obecnie część miasta Kazimierz Dolny w województwie lubelskim, w powiecie puławskim[3].
| część miasta | |
 Wiatrak na skarpie w Mięćmierzu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Miasto | |
| W granicach miasta |
1 stycznia 1951[1] |
| SIMC |
0956023 |
| Populacja (2020) • liczba ludności |
|
| Kod pocztowy |
24-120 |
| Tablice rejestracyjne |
LPU |
Położenie na mapie Kazimierza Dolnego  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu puławskiego  | |
Położenie na mapie gminy Kazimierz Dolny  | |
 51°18′29″N 21°54′35″E/51,308056 21,909722
| |
.jpg)
Miejscowość położona jest nad brzegiem Wisły, 3 km na południowy zachód od centrum Kazimierza Dolnego.
Środowisko naturalne
edytujW okolicach Mięćmierza znajduje się Krowia Wyspa – rezerwat ptactwa wodnego, zaś w bezpośrednim sąsiedztwie leży rezerwat przyrody Mięćmierz.
Historia
edytujWieś szlachecka Mącimierz położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie lubelskim województwa lubelskiego[4].
- Krótkie kalendarium wsi.
Dawniej samodzielna wieś w spisie powszechnym z 1967 występuje jako część miasta Kazimierz Dolny.
Rodowód wsi sięga zapewne wieku XIV. Wieś notowana jest od 1409 (Teki archiwalne – Najstarsze zapiski ziemskie lubelskie) jako Mancimirz. W 1441 pisano ją Manczymirz, zaś w 1479 Mączymirz i Mąnczymyrz (Księgi ziemskie lubelskie)[5]. Długosz L.B. (t. II. s. 552) opisuje ją jako Manczymyr wieś w parafii Serokomla (obecnie Janowiec na lewym brzegu Wisły).
W 1529 opisana także w parafii Serokomla jako Mączimyerz i Macymyierz (Liber Retaxationum s. 351, s. 428), w 1531 Maczimyerz należał do parafii Wilków, w 1563 zapisano tylko nazwę wsi Meczimiersz (Księgi Pobrowe 33 467) bez jakichkolwiek danych.
1529 z pewnych ról Serokomli, Janowic i Mięćmierza dziesięcina snopowa wartości 1/12 grzywny należy do stołu konwentu świętokrzyskiego, z folwarku i pewnych ról kmiecych dziesięcinę snopową wartości 2,5 grzywien pobiera pleban Serokomli.
W 1626 Męcimierz (Męćmierz) miał 3 łany ziemi. W 1674 zapisano tę wieś Mecmierz, należała ona wówczas do parafii kazimierskiej. W 1682 Męcimir graniczył z Dobrem. W 1787 figuruje Mięcmierz jeszcze w parafii Janowiec. W 1801 wieś posiadała 18 domów (Anton Meyer Heldensfeld).
Począwszy od 1827[6] i później pisano tę wieś Mięcmierz, a od 1905 Mięćmierz. (Spravocznaja kniżka Liublinskoj guberni. Lublin 1905. s. 493)
Dawniej w gminach Zastów, Rogów i Szczekarków[7][8].
W czasach obecnych miejscowość utrzymana jest w charakterze skansenu, dzięki pokrytym strzechą, wiekowym chałupom, z których część została tu przeniesiona z innych miejscowości.
Architektura
edytujW centralnej części osiedla znajduje się osłonięta gontem studnia, a uwagę przyciąga widoczny z pobliskiej góry Albrechtówki wiatrak kozłowy przeniesiony tu z Bałtowa koło Puław.
Nieco dalej ruiny willi Stanisława Szukalskiego z 1910 projektu inż. Jana Albrychta na Albrechtówce (Albrychtówce).
Turystyka
edytujDziś turystyczna wioska, kiedyś była osadą flisacką, której mieszkańcy trudnili się przewozem przez Wisłę do leżącego naprzeciwko Janowca. Z Kazimierza Dolnego można tu dotrzeć brzegiem Wisły, przez górę Albrechtówkę (wejście obok kamieniołomów) lub ulicą Słoneczną od strony Czerniaw. Od 2023 fragment skarpy wzdłuż Wisły chroniony jest w rezerwacie przyrody Mięćmierz[9].
Zobacz też
edytuj- Męcimir – staropolskie imię męskie
Przypisy
edytuj- ↑ Dz.U. z 1950 r. nr 47, poz. 430
- ↑ Raport o stanie gminy Kazimierz Dolny za 2020. 2021-05-31. [dostęp 2021-08-04].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2015-04-23].
- ↑ Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
- ↑ Wojciechowski, Sochacka i Szczygieł ↓.
- ↑ Tabela. Tabela miast, wsi, osad Królestwa Polskiego z wyrażeniem ich położenia i ludności, alfabetycznie ułożone w biurze Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, t. I-II, W. 1827.. „Centralna Biblioteka Statystyczna”. A-Ł (Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego), s. t.II s.17, 1827. Warszawa.
- ↑ Gmina Rogów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 667.
- ↑ Lubelski Dziennik Wojewódzki. 1933, nr. 22, poz. 181
- ↑ Ustanowienie rezerwatu przyrody „Mięćmierz” na terenie gminy Kazimierz Dolny. Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Lublinie, 10 marca 2023. [dostęp 2023-05-23].
Bibliografia
edytuj- Stefan Wojciechowski, Anna Sochacka, Ryszard Szczygieł: Dzieje Lubelszczyzny – Osady zaginione i o zmienionych nazwach historycznego województwa lubelskiego. T. Tom IV. Warszawa 1986: Państwowe Wydawnictwo Naukowe. ISBN 83-01-05651-7.
- http://www.kazimierzdolny.pl/mecmierz/28076/
