Miombo

formacja roślinna

Miomboformacja roślinna, widny las zrzucający liście w porze suchej charakterystyczny dla strefy podrównikowej w Afryce. Wykształca się w Afryce między 5° a 20° szerokości geograficznej południowej (Angola, Zambia, Zimbabwe, Mozambik, Malawi, zachodnia Tanzania), głównie na obszarach wyżynnych (od 800 do 1800 m n.p.m.). Warunki siedliskowe bywają zróżnicowane, dominują gleby laterytowe, na nizinach formacja wykształca się na piaskach. Opady w skali roku wynoszą od 700 do 1300 mm, ale przez 4–5 miesięcy występuje okres suchy. Z lasami miombo często współwystępują inne formacje typowe dla afrykańskich stref sawannowych[1].

Miombo w Nkhotakota, Malawi
Miombo w Northern Nyika, Malawi

Formację tworzą widne lasy, z drzewostanami luźnymi, osiągającymi do 20 m, a często niższymi. Drzewa mają zwykle korony parasolowate, liście skórzaste, ciemnozielone, ale na początku, gdy się rozwijają (jeszcze przed porą deszczową) często są zaróżowione. Lasy mają wówczas specyficzną kolorystykę, zwłaszcza że wiele gatunków drzew wówczas właśnie obficie kwitnie[2][1]. Główne rodzaje lasotwórcze, tworzące najwyższą warstwę, to: Brachystegia, Julbernardia, Isoberlinia, liczne są tu gatunki brezylkowych, dwuskrzydłowatych, wilczomleczowatych. W niższej warstwie drzew rosną m.in. gatunki z rodzajów: hurma Diospyros, kulczyba Strychnos, Uapaca, Monotes, Faurea, Diplorrhynchus. Warstwę krzewiastą tworzą m.in.: Allophylus, Hexabolus, Hymnocardia, Maprounea[1]. Runo tych lasów rozwija się na początku pory deszczowej[2], a w porze suchej często ulega spaleniu[3].

Klasyfikacja edytuj

Ze względu na bardzo małe zwarcie drzew i ciągłą warstwę roślinności runa z panującymi trawami miombo zaliczane jest w klasyfikacjach zwykle do grupy tropikalnych formacji trawiasto-zaroślowych[3].

Według International Vegetation Classification formacja wyróżniana jest wraz z towarzyszącymi jej sawannami jako 2.A.1.Fn Miombo & Associated Broadleaf Savanna w ramach tropikalnych nizinnych formacji trawiastych, sawann i zarośli (2.A.1. Tropical Lowland Grassland, Savanna & Shrubland) wchodzącej w skład biomu formacje trawiaste, zaroślowe oraz sawanny strefy tropikalnej[4].

W klasyfikacji World Wide Fund for Nature (WWF) formacja dzielona jest na następujące ekoregiony[5]:

Przypisy edytuj

  1. a b c Zbigniew Podbielkowski: Fitogeografia części świata. Europa, Azja, Afryka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995, s. 287-288. ISBN 83-01-07584-8.
  2. a b Zbigniew Podbielkowski, Szata roślinna Ziemi, Poznań: Kurpisz, 1997, s. 227-228, ISBN 83-86600-37-3, OCLC 749707310.
  3. a b Susan L. Woodward, Seasonally Dry Tropical Forests, [w:] Biomes of the World [online], Radford University [dostęp 2022-02-07] (ang.).
  4. Don Faber-Langendoen, Todd Keeler-Wolf, Del Meidinger, Carmen Josse, Alan Weakley, David Tart, Gonzalo Navarro, Bruce Hoagland, Serguei Ponomarenko, Gene Fults, Eileen Helmer: Classification and Description of World Formation Types. USDA, Department of Agriculture, 2016. [dostęp 2022-02-07].
  5. Wildfinder Database. WWF. [dostęp 2022-02-07].