Mydłodrzew właściwy

Mydłodrzew właściwy
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	bobowce
Rodzina	mydłodrzewowate
Rodzaj	mydłodrzew
Gatunek	mydłodrzew właściwy
	Nazwa systematyczna
	Quillaja saponaria Molina; Sag. Stor. Nat. Chili 355 1782
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku

Mydłodrzew właściwy (Quillaja saponaria Molina) – gatunek rośliny z rodziny mydłodrzewowatych. Pochodzi z Ameryki Południowej, gdzie rośnie w strefie klimatu umiarkowanego ciepłego na obszarze od środkowego Chile po Peru^[5]. Jest to drzewo rosnące w naturze w różnych siedliskach, a poza tym uprawiane w różnych krajach^[6]. Jego kora zawiera 5% saponin^[7] i tradycyjnie używana jako substytut mydła, współcześnie od dziesięcioleci jest do wyrobu mydeł piorących, szamponów, jako środek pianotwórczy przy wyrobie gaśnic^[5] i w piwowarstwie, emulgator w produktach spożywczych, środek do wyrobu roztworów zwilżających w fotografii^[7]. Gatunek wykorzystywany jest także jako surowiec do wyrobu ziołowych leków wykrztuśnych i sadzony jest jako drzewo ozdobne^[5].

Duże zapotrzebowanie na surowiec spowodowało ograniczenie zasobów gatunku w naturze^[7].

Morfologia edytuj

Pokrój: Zimozielone drzewa osiągające 15 m w naturze i 10 m w uprawie poza naturalnym zasięgiem. Rośnie też w formie krzewiastej (wielopniowej). Kora gruba, ciemna. Pień może osiągnąć 1 m średnicy^[5]. Pędy omszone^[6].
Liście: Skrętoległe. Blaszka skórzasta, naga, eliptyczna, całobrzega lub z drobnymi, nieregularnymi ząbkami, o długości 2–4 cm i szerokości 1–2,5 cm. Ogonek krótki, do 0,2 cm. Przylistki drobne i szybko odpadające^[5]^[6].
Kwiaty: Kwiaty pięciokrotne, białe, o średnicy do 1,5 cm^[5].
Owoce: Złożone z pięciu pękających skórzastych torebek o średnicy 2,5 cm^[5].

Pień
Kwiat
Owoc

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Fabales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2019-08-01] (ang.).
↑ Quillaja saponaria Molina. [w:] The Plant List. Version 1.1. [on-line]. 2013. [dostęp 2019-08-01].
↑ Quillaja saponaria, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Quillaja saponaria. [w:] Landscape Plants [on-line]. Oregon State University. [dostęp 2019-08-01].
↑ ^a ^b ^c Quillaja saponaria Molina. [w:] Trees and Shrubs Online [on-line]. [dostęp 2019-08-01].
↑ ^a ^b ^c Ricardo San Martín, Reinaldo Briones. Industrial uses and sustainable supply of Quillaja saponaria (Rosaceae) saponins. „Economic Botany”. 53, 3, s. 302–311, 1999.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Fabales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2019-08-01] (ang.).

[tpl-3] Quillaja saponaria Molina. [w:] The Plant List. Version 1.1. [on-line]. 2013. [dostęp 2019-08-01].

[iucn-4] Quillaja saponaria, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[oregon-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Quillaja saponaria. [w:] Landscape Plants [on-line]. Oregon State University. [dostęp 2019-08-01].

[trees-6] Quillaja saponaria Molina. [w:] Trees and Shrubs Online [on-line]. [dostęp 2019-08-01].

[ric-7] Ricardo San Martín, Reinaldo Briones. Industrial uses and sustainable supply of Quillaja saponaria (Rosaceae) saponins. „Economic Botany”. 53, 3, s. 302–311, 1999.

[5]

[6]

[7]

[1]

[2]

[3]

[4]