Wikipedia

NMS Elisabeta

rumuński krążownik pancernopokładowy

NMS Elisabeta – rumuński krążownik pancernopokładowy z lat 80. XIX wieku. Został zwodowany 29 grudnia 1887 roku w brytyjskiej stoczni Armstrong w Elswick, a w skład Marina Regală Română wcielono go 5 listopada 1888 roku. Krążownik został rozbrojony w 1916 roku, po czym pełnił rolę okrętu dozorowego i hulku. Jednostkę złomowano w 1930 roku.

NMS Elisabeta
Ilustracja
NMS „Elisabeta” przed 1900 rokiem
Klasa

krążownik pancernopokładowy

Historia
Stocznia

Armstrong, Elswick Wielka Brytania

Położenie stępki

17 maja 1887

Wodowanie

29 grudnia 1887

 Królewska Marynarka Rumuńska
Nazwa

NMS „Elisabeta”

Wejście do służby

5 listopada 1888

Wycofanie ze służby

1916

Los okrętu

złomowany w 1930

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność

normalna: 1300 ton

Długość

całkowita: 73 metry

Szerokość

10,21 metra

Zanurzenie

3,66 metra

Materiał kadłuba

stal

Napęd
2 maszyny parowe potrójnego rozprężania o łącznej mocy 4700 KM
4 kotły, 2 śruby
Prędkość

17,3 węzła

Uzbrojenie
4 działa kal. 149 mm (4 x I)
4 działa kal. 57 mm (4 x I)
4 działa kal. 37 mm (4 x I)
Wyrzutnie torpedowe

4 × 356 mm (4 x I)

Opancerzenie
pokład: 25–43 mm, skosy: 86 mm
Załoga

190

Multimedia w Wikimedia Commons

Projekt i budowa edytuj

Niewielki krążownik pancernopokładowy[a] „Elisabeta” został zamówiony przez Królestwo Rumunii w Wielkiej Brytanii i powstał w stoczni Armstrong w Elswick (numer stoczniowy 517)[1][2]. Stępkę okrętu położono 17 maja 1887 roku, a zwodowany został 29 grudnia 1887 roku[2][b]. Budowę jednostki ukończono 10 września 1888 roku[2].

Dane taktyczno-techniczne edytuj

 
NMS „Elisabeta” pod żaglami

Okręt był krążownikiem pancernopokładowym o długości całkowitej 73 metry, szerokości 10,21 metra i średnim zanurzeniu 3,66 metra[1][3]. Wyporność normalna wynosiła 1300 ton[1][3][c]. Jednostka napędzana była przez dwie pionowe maszyny parowe potrójnego rozprężania o łącznej mocy 4700 KM, do których parę dostarczały cztery kotły cylindryczne[1][3][d]. Prędkość maksymalna napędzanego dwiema śrubami okrętu wynosiła 17,3 węzła[1][3][e]. Normalny zapas zabieranego węgla wynosił 80 ton, zaś maksymalny 300 ton[1][3].

Główną bronią artyleryjską jednostki były cztery pojedyncze działa kalibru 149 mm SK L/35 C/92[1][f]. Broń pomocniczą stanowiły cztery pojedyncze działa Nordenfelt kalibru 57 mm L/42 i cztery pojedyncze działka Hotchkiss kalibru 37 mm L/20[1]. Broń torpedową stanowiły cztery nadwodne pojedyncze wyrzutnie kalibru 356 mm: po jednej na dziobie, obu burtach i rufie[1].

Opancerzenie krążownika składało się z pancerza pokładowego o grubości 43 mm (zwężającego się do 25 mm na dziobie i rufie) wraz ze skosami o grubości zwiększonej do 86 mm[1].

Załoga okrętu składała się ze 190 oficerów, podoficerów i marynarzy[1][3][g].

Służba edytuj

Krążownik NMS „Elisabeta” został wcielony do składu Marina Regală Română 5 listopada 1888 roku[1]. Przed 1907 rokiem dokonano zmiany uzbrojenia artyleryjskiego okrętu, które od tej pory składało się z czterech pojedynczych dział St. Chamond kalibru 120 mm L/45 i czterech pojedynczych dział St. Chamond kalibru 75 mm L/35[1]. Krążownik został rozbrojony w 1916 roku, a zdjęte z niego działa trafiły na ląd[1][4]. Następnie pełnił rolę jednostki dozorowej w rejonie Brațul Sulina, po czym został przebudowany na hulk i stacjonował w Gałaczu[1][4]. Okręt został złomowany w 1930 roku[1][h].

Uwagi edytuj

  1. ↑ Wielkością odpowiadał bardziej klasie kanonierek torpedowych[1].
  2. ↑ Gogin 2023 ↓ podaje, że wodowanie okrętu odbyło się 29 września 1887 roku.
  3. ↑ Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 421, Jane 1970 ↓, s. 333 i Brassey 1892 ↓, s. 258 podają, że wyporność okrętu wynosiła 1320 ton, zaś według Jane 1900 ↓, s. 200 i Miramar 2023 ↓ wynosiła 1325 ton.
  4. ↑ Brassey 1892 ↓, s. 258 i Brassey 1896 ↓, s. 315 podają, że moc siłowni wynosiła 4500 KM, Jane 1900 ↓, s. 200 podaje, że moc nominalna wynosiła 4295 KM i 4714 KM przy przeciążeniu maszyn, zaś Jane 1970 ↓, s. 333 i Brassey 1912 ↓, s. 246 podają moc 3000 KM.
  5. ↑ Brassey 1892 ↓, s. 258, Jane 1900 ↓, s. 200 i Jane 1970 ↓, s. 333 podają, że prędkość maksymalna jednostki wynosiła 18 węzłów.
  6. ↑ Gardiner, Chesneau i Kolesnik 1979 ↓, s. 419 i Brassey 1892 ↓, s. 258 podają, że okręt miał na uzbrojeniu działa kalibru 170 mm (6,7 cala). Natomiast Brassey 1896 ↓, s. 315, Leyland 1900 ↓, s. 295, Brassey 1912 ↓, s. 246, Jane 1900 ↓, s. 200 i Jane 1970 ↓, s. 333 potwierdzają kaliber 149–150 mm (5,9 cala).
  7. ↑ Jane 1900 ↓, s. 200 i Jane 1970 ↓, s. 333 podają, że załoga okrętu liczyła 250 osób.
  8. ↑ Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 421 podaje, że złomowanie jednostki odbyło się po 1919 roku.

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q Gogin 2023 ↓.
  2. ↑ a b c Miramar 2023 ↓.
  3. ↑ a b c d e f Gardiner, Chesneau i Kolesnik 1979 ↓, s. 419.
  4. ↑ a b Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 421.

Bibliografia edytuj

  • Conway’s All the World’s Fighting Ships 1860–1905. Robert Gardiner, Roger Chesneau, Eugene M. Kolesnik (red.). New York: Mayflower Books Inc., 1979. ISBN 0-8317-0302-4. (ang.).
  • Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. Robert Gardiner, Randal Gray (red.). London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
  • ELISABETA (6101342). miramarshipindex.nz. [dostęp 2023-04-26]. (ang.).
  • Ivan Gogin: ELISABETA protected cruiser (1888). Navypedia. [dostęp 2023-04-26]. (ang.).
  • Jane’s Fighting Ships 1900. Fred T. Jane (red.). London: Sampson Low, Marston & Co., 1900. (ang.).
  • Jane’s Fighting Ships 1905/6. Fred T. Jane (red.). New York: ARCO Publishing Company, 1970. (ang.).
  • The Naval Annual, 1892. T.A. Brassey (red.). Portsmouth: J. Griffin and Co., 1892. (ang.).
  • The Naval Annual, 1896. T.A. Brassey (red.). Portsmouth: J. Griffin and Co., 1896. (ang.).
  • The Naval Annual, 1900. J. Leyland (red.). Portsmouth: J. Griffin and Co., 1900. (ang.).
  • The Naval Annual, 1912. T.A. Brassey (red.). Portsmouth: J. Griffin and Co., 1912. (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=NMS_Elisabeta&oldid=70854969”