Narodowe Centrum Badań Jądrowych

instytut badawczy w Otwocku, Polska

Narodowe Centrum Badań JądrowychNCBJ – (ang. National Centre for Nuclear Research) powstało 1 września 2011 r. z połączenia dwóch instytutów na mocy rozporządzenia Rady Ministrów[2]. Instytut Energii Atomowej został włączony w struktury Instytutu Problemów Jądrowych, tworząc największy instytut badawczy w Polsce, zatrudniający ponad 1000 pracowników.

Narodowe Centrum Badań Jądrowych
Państwo

 Polska

Siedziba

Otwock-Świerk

Adres

05-400 Otwock-Świerk, ul. Andrzeja Sołtana 7

Data założenia

1 września 2011

Forma prawna

jednostka badawczo-rozwojowa

Dyrektor

Agnieszka Pollo (p.o.)[1]

Nr KRS

0000171393

Zatrudnienie

ok. 1100

brak współrzędnych
Strona internetowa

Działalność

edytuj

Główna siedziba Centrum mieści się w Świerku, dzielnicy Otwocka, 31 km od centrum Warszawy. W Świerku mieści się większość zakładów NCBJ, cztery są zlokalizowane w Warszawie i jeden częściowo w Warszawie i w Łodzi.

W skład NCBJ wchodzi 11 zakładów naukowych, 6 zakładów badawczo-rozwojowych, reaktor jądrowy Maria, dwa laboratoria nie posiadające statusu zakładów naukowych oraz zaplecze administracyjne i transportowe (Zakład Transportu Samochodowego Świerk). Prowadzą one badania w dziedzinach:

NCBJ uprawnione jest do prowadzenia studiów doktoranckich w zakresie fizyki doświadczalnej i teoretycznej oraz do nadawania stopni naukowych doktora i doktora habilitowanego w dziedzinie fizyki.

Dzięki projektowi z lat 2009–2015, sfinansowanemu w 85% przez Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego i w 15% przez rządową dotację celową, powstało Centrum Informatyczne Świerk[3] wyposażone w superkomputer, który w czerwcu 2015 r. znalazł się na 155 miejscu na liście Top 500 najszybszych komputerów świata[4][5]; komputer wypadł z listy w listopadzie 2017 roku[6].

Częścią NCBJ jest Ośrodek Radioizotopów POLATOM[7], producent i dystrybutor preparatów izotopowych wykorzystywanych w medycynie, nauce, przemyśle i ochronie środowiska.

Co roku NCBJ odwiedza ok. 7–10 tys. osób[8] – głównie uczniowie, młodzież, studenci w ramach działalności edukacyjnej i dydaktycznej Centrum[9].

Kierownictwo[10]

edytuj
  • Agnieszka Pollo – p.o. dyrektora; zastępca dyrektora
  • Marcin Kardas – zastępca dyrektora
  • Dariusz Socha – zastępca dyrektora
  • Grzegorz Krzysztoszek – zastępca dyrektora

Historia

edytuj

Narodowe Centrum Badań Jądrowych sięga korzeniami Instytutu Badań Jądrowych, który został powołany do życia 4 czerwca 1955 r. W 1958 r. wyłączono ze struktury Instytutu oddział krakowski, który w 1960 r. stał się samodzielnym Instytutem Fizyki Jądrowej, a w 2003 r. został włączony w skład Polskiej Akademii Nauk. Po śmierci w 1959 r. organizatora i pierwszego dyrektora Instytutu Badań Jądrowych, prof. dr Andrzeja Sołtana, nazwa Instytutu została zmieniona na Instytut Badań Jądrowych im. Andrzeja Sołtana. 1 stycznia 1983 r., na mocy zarządzenia Prezesa Rady Ministrów[11], Instytut został podzielony na trzy nowe instytuty: Instytut Energii Atomowej, Instytut Problemów Jądrowych oraz Instytut Chemii i Techniki Jądrowej, ten ostatni na bazie dotychczasowego ośrodka na Żeraniu. Ponowne połączenie dwóch pierwszych instytutów nastąpiło 1 września 2011 r.

W 1958 r. w Świerku oddano do użytku radziecki reaktor jądrowy EWA, a w ówczesnym krakowskim oddziale Instytutu pierwszy cyklotron U-120. W 1965 r. uruchomiono maszynę cyfrową GIER. W 1966 r. rozpoczęto budowę reaktora jądrowego Maria, który został uruchomiony w 1974 r. i pracuje do dziś. Również w 1974 r. zainstalowano maszynę cyfrową CYBER. Tymczasem w 1971 r. w ośrodku na warszawskim Żeraniu uruchomiono akcelerator elektronów LAE 13-9.

Przypisy

edytuj
  1. Zmiana na stanowisku Dyrektora Narodowego Centrum Badań Jądrowych. ncbj.gov.pl. [dostęp 2025-04-26].
  2. Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie połączenia Instytutu Problemów Jądrowych imienia Andrzeja Sołtana oraz Instytutu Energii Atomowej POLATOM z dnia 5 sierpnia 2011, Dz.U. z 2011 r. nr 173, poz. 1032.
  3. https://www.ncbj.gov.pl/ Centrum Informatyczne Świerk.
  4. Superkomputer ze Świerku wśród najszybszych instalacji obliczeniowych świata.
  5. TOP500 List - June 2015 | TOP500 [online], www.top500.org [dostęp 2025-05-19].
  6. November 2017 | TOP500 [online], www.top500.org [dostęp 2025-05-19].
  7. https://www.polatom.pl NARODOWE CENTRUM BADAŃ JĄDROWYCH, Ośrodek Radioizotopów POLATOM.
  8. Polski reaktor pracuje bezpiecznie, Metro 9.04.2015.
  9. Dział Edukacji i Szkoleń [online], NCBJ [dostęp 2020-02-06].
  10. Dyrekcja NCBJ [online], ncbj.gov.pl [dostęp 2025-04-26].
  11. Zarządzenie nr 31 Prezesa Rady Ministrów z dnia 13 grudnia 1982 r. w sprawie organizacji jednostek naukowo-badawczych i rozwojowych atomistyki, M.P. z 1982 r. nr 32, poz. 279.

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj