Nerviliarodzaj roślin należący do rodziny storczykowatych (Orchidaceae). Należy do niego 83 gatunków[5]. Występują one w tropikalnej i subtropikalnej Afryce, na Półwyspie Arabskim, Indyjskim (pod Himalaje na północy), w Azji południowo-wschodniej, w Japonii, na Nowej Gwinei, w północnej Australii i na wyspach południowo-zachodniego Pacyfiku[4].

Nervilia
Ilustracja
Nervilia plicata
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

szparagowce

Rodzina

storczykowate

Podrodzina

epidendronowe

Rodzaj

Nervilia

Nazwa systematyczna
Nervilia Comm. ex Gaudich.
Freycinet, Voyage Monde Bot. 421. Sep 1829[3]
Typ nomenklatoryczny

N. concolor (Blume) Schltr.[3]

Synonimy

Aplostellis A.Rich.
Bolborchis Zoll. & Moritzi
Cordyla Blume
Haplostellis Endl.
Rophostemon Endl.
Roptrostemon Blume[4][5][6]

Nervilia concolor
Nervilia plicata
Nervilia crociformis

Morfologia

edytuj
Pokrój
Lądowe rośliny zielne. Posiadają kuliste lub jajowate, mięsiste bulwy. Mają one od kilku do kilkunastu węzłów i kilka krótkich korzeni lub są ich pozbawione. Ze szczytu bulwy wyrasta łodyga, na której sukcesywnie rozwijają się pojedyncze liście lub kwiatostan. W ciągu sezonu z bulwy wyrasta od jednego do kilku rozłogów, na szczycie których powstają nowe bulwy[4].
Liście
Samotny liść zwykle pojawia się po kwitnieniu, zazwyczaj rozpostarty, sercowaty, okrągły, nerkowaty lub eliptyczny, z wierzchołkiem ostrym, tępym lub zaokrąglonym. Blaszka dłoniasto żyłkowana, często składana, cienka lub mięsista, naga lub owłosiona[4].
Kwiaty
Kwiatostan wyprostowany, szczytowy, cienki lub nieco mięsisty, nagi. Szypułki z pojedynczym lub kilkoma rurowatymi pochwami u nasady, wydłużającymi się podczas owocowania roślin jednokwiatowych. Na osi rozwija się pojedynczy, 2 lub kilka kwiatów. Przysadki są drobne i lancetowate. Kwiaty są średniej wielkości, wzniesione lub zwieszone, z płatkami okwiatu rozpościerającymi się szeroko lub stulonymi. Listki zewnętrznego i wewnętrznego okółka podobne, wąsko jajowate lub eliptyczne. Warżka 3-klapowana lub rzadko prosta, u nasady z ostrogą, na szczycie całobrzega lub frędzlowata. Prętosłup wydłużony, tęgi lub szczupły, pylniki boczne, zwykle jajowate, dwukomorowe, z dwiema pyłkowinami granulowano-mączystymi. Znamię tarczowate lub zaokrąglone, leżącego poniżej rostellum[4].

Systematyka

edytuj

Rodzaj jest problematyczny systematycznie i słabo poznany, głównie z powodu słabych, niepełnych opisów i zbiorów zielnikowych, co z kolei wynika z pojawiania się kwiatostanów i liści w różnych okresach sezonu wegetacyjnego[4].

Pozycja systematyczna według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG III z 2009)

Jeden z rodzajów podplemienia Nerviliinae w plemieniu Nervilieae, podrodzinia epidendronowe (Epidendroideae) z rodziny storczykowatych (Orchidaceae). Storczykowate są kladem bazalnym w rzędzie szparagowców Asparagales w obrębie jednoliściennych[2][7][8].

Wykaz gatunków[5][6]

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2012-08-08] (ang.).
  3. a b Index Nominum Genericorum. [dostęp 2012-08-08].
  4. a b c d e f Xinqi Chen & Stephan W. Gale: Nervilia. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2012-08-08]. (ang.).
  5. a b c Nervilia. [w:] Plants of the World online [on-line]. Kew Royal Botanic Gardens. [dostęp 2023-06-05].
  6. a b Nervilia. [w:] The World Checklist of Vascular Plants [on-line]. Catalogue of Life Checklist. [dostęp 2023-06-05].
  7. Florida Museum of Natural History: Orchid Tree: a phylogeny of epiphytes (mostly) on the tree of life. [dostęp 2012-08-08]. (ang.).
  8. Nervilia. National Center for Biotechnology Information. [dostęp 2023-06-05].