Nostitz – ród szlachecki z Górnych Łużyc, który dość wcześnie rozpowszechnił się na Śląsk, Czechy i Polskę.

Herb rodziny Nostitz

Historia

edytuj

Górne Łużyce

edytuj

Panowie von Nostitz są odnotowywani od roku 1280 w swojej siedzibie rodowej Nostitz (górnołuż. Nosaćicy) – obecnie dzielnicy miasteczka Weißenberg. W 1439 Nostitz zostało przez rodzinę sprzedane. Ród dzielił się na trzy gałęzie:

  1. Unwürde (przy Kittlitz) z linią Unwürde i Cunewalde,
  2. Ullersdorf (przy Jänkendorf) z dwiema liniami Ullersdorf i Schönbrunn (do ostatniej należą śląskie linie Damitsch, Ransau, Lampertsdorf i Zedlitz) oraz
  3. Rothenburg z liniami Rothenburg, Guttau i Tzschocha. Właściwa linia rothenburskich Nostitzów zaczęła się od Caspara von Nostitz (zm. 1484), którego trzej synowie, Hartwig, Georg und Otto (I), założyli, później bardzo rozgałęzione, linie Tzschocha, Guttau i Rothenburg.

Czechy

edytuj
 
Jan Hertwik Nostitz (1610–1683)

Czeska, hrabiowska gałąź pochodzi od założonej przez Hertwika von Nostitza linii Czocha. Jego prawnuk Johann von Nostitz (zm. 1619), był przewodniczącym rady ziemskiej księstwa wołowskiego, pozostawił dwóch synów, Ottona (II.) i Johanna Hartwiga; od tego pierwszego pochodzi linia rokitnicka, która w 1681 uzyskała tytuł freiherra, w 1675 czeski tytuł hrabiowski, a w 1692 tytuł hrabiego cesarstwa (Reichsgrafa). W 1890 linia zakończyła się na hr. Józefie Nostic (1821–1890).

Założycielem linii Rieneck był drugi syn wymienionego wyżej Johanna von Nostitza, Jan Hertwik Nostic (1610 Wińsko–1683), który działał jako rzeczywisty tajny radca i najwyższy kanclerz Czech. Otrzymał on w testamencie po Ottonie von Nostitzu (III.) Sokolov. W 1631 został freiherrem Sokolova, w 1641 czeskim grafem, w 1651 Reichsgrafem i zainwestował w 1673 w część hrabstwa Rieneck. Główną siedzibą linii Nostitz-Rieneck stał się zamek Pakoměřice(inne języki), a po wzniesieniu zamku Měšice(inne języki) w 1775 r. tam przeniósł ród swoją siedzibę. Po drugiej wojnie światowej hrabiowie Nostitz-Rieneck zostali deportowani z Czechosłowacji do Austrii, a ich majątek skonfiskowany.

Śląsk

edytuj

Śląska, od 1711 r. hrabiowska gałąź wywodzi się z ransauskiej odnogi domu Damitsch. Z tej linii pochodzi pruski generał August Ludwig von Nostitz.

Herb szlachecki rodu Nostitz pokazuje w polu niebieskim rogi byka w czerwono-srebrną szachownicę. Na hełmie z czerwono-srebrnym przykryciem rogi.

Osobistości

edytuj

Linia Nostitz-Rokitnitz

edytuj

Linia Nostitz-Rieneck

edytuj
 
Herb von Nostitz-Rieneck

Linia Nostitz-Wallwitz

edytuj

Linia Nostitz-Jänkendorf

edytuj
 
Zamek Unwürde w XIX wieku

Linia Nostitz-Unwürde

edytuj

Literatura

edytuj
  • Gottlob Adolf von Nostitz und Jänckendorf, Karl von Nostitz-Wallwitz (Hrsg.): Beiträge zur Geschichte des Geschlechts von Nostitz. 4 Hefte. Gressner & Schramm, Leipzig 1874–1977.
  • Genealogisches Handbuch des Adels. Band 116, 1998, Adelslexikon

Przypisy

edytuj
  1. Erich Weise (Hrsg.): Handbuch der historischen Stätten – Ost- und Westpreußen. Kröner, Stuttgart 1981 (niezmieniony przedruk pierwszego wydania 1966), ISBN 3-520-31701-X, S. 107–108.
  2. Kammerrat Kaspar von Nostiz II. (1500–1588).

Linki zewnętrzne

edytuj