Obyrn (herb baronowski)

Obyrn (Obryn Baron, O’Byrn) – polski herb baronowski pochodzący z Irlandii. Herb własny rodziny d'Obyrn.

Obyrn

Herb Obyrn
Typ herbu	baronowski
Alternatywne nazwy	Obryn Baron, O’Byrn

Opis herbu

Opis historyczny

Juliusz Ostrowski blazonuje herb następująco:

W polu czerwonem – między trzema dłoniami (jedną prawą i dwiema lewemi) dwiema u góry jedną u dołu, na krokwi złotej – mała tarcza, na której w polu błękitnem – lew złoty. Nad koroną hrabiowską i hełmem ukoronowanym – syrena ze zwierciadłem w prawej ręce a grzebieniem w lewej. Labry czerwone, podbite złotem.

Juliusz Ostrowski, Księga herbowa rodów polskich

Opis współczesny

Opis skonstruowany współcześnie brzmi następująco:

Na tarczy o polu czerwonym między trzema dłońmi (jedna prawa, dwie lewe) dwiema u góry, jedną u dołu, na krokwi złotej mała tarcza, na której w polu błękitnem lew złoty.

Nad tarczą korona hrabiowska.

W klejnocie syrena, trzymająca zwierciadło w prawej ręce, a grzebień w lewej.

Labry herbowe czerwone, podbite srebrem.

Dewiza herbowa Certavi et Vici.

Geneza

Herb przysługujący irlandzkiej rodzinie arystokratycznej d’Obyrn, której jedna z gałęzi osiedliła się w Polsce. Jakub, proboszcz prużański, wraz z Jerzym, podpułkownikiem wojsk litewskich – baronowie Obyrn – otrzymali w 1764 roku polski indygenat z potwierdzeniem ich szlachectwa i prawem do kładzenia korony hrabiowskiej nad tarczą w ich herbie od Króla Stanisława Augusta Poniatowskiego .

Herbowni

Informacje na temat herbownych w artykule sporządzone zostały na podstawie wiarygodnych źródeł, zwłaszcza klasycznych i współczesnych herbarzy. Należy jednak zwrócić uwagę na częste zjawisko przypisywania rodom szlacheckim niewłaściwych herbów, szczególnie nasilone w czasie legitymacji szlachectwa przed zaborczymi heroldiami, co zostało następnie utrwalone w wydawanych kolejno herbarzach. Identyczność nazwiska nie musi oznaczać przynależności do danego rodu herbowego. Przynależność taką mogą bezspornie ustalić wyłącznie badania genealogiczne.

Pełne listy herbownych nie są dziś możliwe do odtworzenia, także ze względu na zniszczenie i zaginięcie wielu akt i dokumentów w czasie II wojny światowej (m.in. w czasie powstania warszawskiego w 1944 spłonęło ponad 90% zasobu Archiwum Głównego w Warszawie, gdzie przechowywana była większość dokumentów staropolskich). Nazwisko znajdujące się w artykule pochodzi z Herbarza polskiego, Tadeusza Gajla. Występowanie danego nazwiska w artykule nie musi oznaczać, że konkretna rodzina pieczętowała się herbem Obryn. Często te same nazwiska są własnością wielu rodzin reprezentujących wszystkie stany dawnej Rzeczypospolitej, tj. chłopów, mieszczan, szlachtę. Herb Obyrn jest herbem własnym, wiec do jego używania uprawniona jest zaledwie jedna rodzina: Obyrn.

Galeria

• 
  Wizerunek herbu należącego do gałęzi irlandzkiej
• 
  Herb znajdujący się na grobie Daniela Byrne, którego brat wyemigrował do Polski.
• 
  Herb Obyrn, wykonany na zamówienie dla żyjących członków rodziny.

Zobacz też

• heraldyka polska
• ród herbowy
• lista polskich herbów baronowskich

Bibliografia

• TytusT. O’Byrne TytusT., O Legionie Polskim we Francji w czasie ostatniej wojny pruskiej w latach 1870 i 1871, . „Kraj” Nr 36, 37,38,39,41,42, 1872 .
• JuliuszJ. Ostrowski JuliuszJ., Księga herbowa rodów polskich, cz. II, Gł. skł.: Bolcewicz, 1906, s. 388 .
• SewerynS. Uruski SewerynS., Rodzina. Herbarz szlachty polskiej, t. XII, Warszawa: Gebethner i Wolff, 1915, s. 387 .
• TadeuszT. Gajl TadeuszT., Herbarz polski od średniowiecza do XX wieku. Ponad 4500 herbów szlacheckich 37 tysięcy nazwisk 55 tysięcy rodów, Gdańsk: L&L, 2007, s. 543, ISBN 978-83-60597-10-1, OCLC 233447252 .
• KatarzynaK. Gmerek KatarzynaK., Tytus O’Byrn z Irlandki, powstaniec 1863 roku, w: The Irish Polish Society Yearbook, [w:] Rocznik Towarzystwa Irlandzko-Polskiego, t. VII, 2020, s. 218, ISBN 978-83-8158-737-2, ISBN 978-838158-738-9 .

Linki zewnętrzne

• Tadeusz Gajl: Nazwiska. gajl.wielcy.pl. [dostęp 2021-09-20]. (pol.).
• Dzieje zasobu. agad.gov.pl. [dostęp 2021-09-20]. (pol.).