Ogniomistrz Kaleń
Ten artykuł od 2020-04 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
Ogniomistrz Kaleń – polski wojenny film fabularny z 1961 roku w reżyserii Ewy i Czesława Petelskich zrealizowany na podstawie powieści Łuny w Bieszczadach Jana Gerharda.
| ||
Gatunek | wojenny, psychologiczny | |
Rok produkcji | 1961 | |
Data premiery | 12 października 1961 | |
Kraj produkcji | ![]() | |
Język | polski | |
Czas trwania | 101 min | |
Reżyseria | Ewa Petelska i Czesław Petelski | |
Scenariusz | na podstawie powieści Łuny w Bieszczadach Jana Gerharda | |
Główne role | Wiesław Gołas, Leon Niemczyk, Janusz Kłosiński | |
Muzyka | Tadeusz Baird | |
Zdjęcia | Mieczysław Jahoda | |
Scenografia | Adam T. Nowakowski, Halina Sułkowska | |
Kostiumy | Adam T. Nowakowski, Hanna Morawiecka | |
Montaż | Felicja Rogowska | |
Produkcja | Zespół Filmowy Studio | |
Nagrody | ||
Nagroda Ministra Kultury i Sztuki II stopnia (rok 1962) |
ObsadaEdytuj
- Wiesław Gołas – ogniomistrz Hipolit Kaleń
- Janusz Kłosiński – major Żubryd, dowódca oddziału organizacji Wolność i Niezawisłość
- Leon Niemczyk – kurinny Saszko „Bir”, dowódca oddziału Ukraińskiej Powstańczej Armii
- Aleksander Fogiel – karczmarz Szponderski
- Józef Kostecki – kapitan Wierzbicki
- Wacław Kowalski – plutonowy Kolanowski, komendant strażnicy
- Zofia Słaboszowska – Maria, kobieta „Bira”
- Józef Łodyński – porucznik Matula, szef służby samochodowej, dowódca Kalenia
- Zdzisław Karczewski – pułkownik Tomaszewski
- Tadeusz Teodorczyk – zastępca Żubryda
- Janusz Strachocki – Dwernicki, stary ziemianin
- Sylwester Przedwojewski – porucznik Daszewski
- Tadeusz Somogi – sierżant „Zawieja”, członek oddziału Żubryda
- Henryk Hunko – „Piorun”, członek oddziału Żubryda
- Adolf Chronicki – kierowca Kotlak
- Ferdynand Matysik – porucznik Rafałowski
- Alina Jurkowska – dziewczyna (rzekomo zgwałcona przez Kalenia)
- Irena Netto – stara kobieta w strażnicy Kolanowskiego
- Leopold René Nowak – żołnierz
- Adam Perzyk – Alojzy Rączka, kolega Kalenia
- Sławomir Zemło – szeregowiec uciekający z Kaleniem, zastrzelony przez Żubryda
- Ryszard Filipski – żołnierz w Baligrodzie wskazujący Wierzbickiemu drogę do kasyna
- Eugeniusz Korczarowski – polski żołnierz
- Zygmunt Malawski – milicjant w strażnicy Kolanowskiego
- Czesław Piaskowski – członek oddziału „Bira”
Zarys fabułyEdytuj
Scenariusz filmu zrealizowano na podstawie znanej wówczas powieści Łuny w Bieszczadach[1] Jana Gerharda – dowódcy 34 Pułku Piechoty. Akcja filmu rozgrywa się w okresie walk Ludowego Wojska Polskiego i aparatu bezpieczeństwa ze zbrojnymi oddziałami ukraińskimi oraz z polskim podziemiem antykomunistycznym, i toczy się w plenerach Baligrodu, Zagórza i Smolnika. Sięga do wydarzeń z lat 1944-1947 – początków działań oddziałów Ukraińskiej Powstańczej Armii w Bieszczadach, naznaczonych licznymi zbrodniami wojennymi, a zakończonych ich ostatecznym rozbiciem przez polskie oddziały wojskowe, Wojsk Ochrony Pogranicza, Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Milicji Obywatelskiej i Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskiej.
Tytułowy bohater – doświadczony żołnierz, spryciarz i zawadiaka, usiłuje znaleźć się w tych brutalnych warunkach i ocalić przed kolejnymi zagrożeniami, jakich nie szczędzi życie codzienne na krwawiącym pograniczu. Tragizm sytuacji ogólnej łagodzi miejscami humor sytuacyjny wynikający z nonszalanckiej postawy i beztroskiego charakteru głównego bohatera oraz z jego perypetii, w jakie wciąż pechowo popada.
Plenery: Baligród, Muszyna, Smolnik nad Osławą, Zagórz.
MuzykaEdytuj
W filmie zostały wykonane utwory „Chryzantemy złociste” (muz. i sł. Zbigniew Maciejowski) oraz „Spoza gór i rzek” (Marsz I Korpusu) (sł. Adam Ważyk, muz. Aleksander Barchacz).
NagrodyEdytuj
- Nagroda Ministra Kultury i Sztuki II stopnia (rok 1962).
Zobacz teżEdytuj
PrzypisyEdytuj
- ↑ Witold Szymczyk. Ogniomistrz Kaleń. Film o Bieszczadach. „Nowiny Rzeszowskie / Widnokrąg”, s. 1-2, Nr 3 z 15 października 1961.
Linki zewnętrzneEdytuj
- Ogniomistrz Kaleń w bazie filmpolski.pl
- Ogniomistrz Kaleń w bazie IMDb (ang.)
- Ogniomistrz Kaleń w bazie Filmweb
- Zdjęcia z filmu Ogniomistrz Kaleń w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”