Ogniomistrz Kaleń
Ogniomistrz Kaleń – polski wojenny film fabularny z 1961 roku w reżyserii Ewy i Czesława Petelskich zrealizowany na podstawie powieści Łuny w Bieszczadach Jana Gerharda.
| Gatunek | |
|---|---|
| Rok produkcji | |
| Data premiery | |
| Kraj produkcji | |
| Język | |
| Czas trwania |
101 min |
| Reżyseria | |
| Scenariusz |
Ewa Petelska i Czesław Petelski na podstawie powieści Łuny w Bieszczadach Jana Gerharda |
| Główne role | |
| Muzyka | |
| Zdjęcia | |
| Scenografia | |
| Kostiumy |
Adam T. Nowakowski |
| Montaż | |
| Produkcja |
Zespół Filmowy Studio |
| Nagrody | |
| Nagroda Ministra Kultury i Sztuki II stopnia (rok 1962) | |
ObsadaEdytuj
- Wiesław Gołas – ogniomistrz Hipolit Kaleń
- Janusz Kłosiński – major Żubryd, dowódca oddziału organizacji Wolność i Niezawisłość
- Leon Niemczyk – kurinny Saszko „Bir”, dowódca oddziału Ukraińskiej Powstańczej Armii
- Aleksander Fogiel – karczmarz Szponderski
- Józef Kostecki – kapitan Wierzbicki
- Wacław Kowalski – plutonowy Kolanowski, komendant strażnicy
- Zofia Słaboszowska – Maria, kobieta „Bira”
- Józef Łodyński – porucznik Matula, szef służby samochodowej, dowódca Kalenia
- Zdzisław Karczewski – pułkownik Tomaszewski
- Tadeusz Teodorczyk – zastępca Żubryda
- Janusz Strachocki – Dwernicki, stary ziemianin
- Sylwester Przedwojewski – porucznik Daszewski
- Tadeusz Somogi – sierżant „Zawieja”, członek oddziału Żubryda
- Henryk Hunko – „Piorun”, członek oddziału Żubryda
- Adolf Chronicki – kierowca Kotlak
- Ferdynand Matysik – porucznik Rafałowski
- Alina Jurkowska – dziewczyna (rzekomo zgwałcona przez Kalenia)
- Irena Netto – stara kobieta w strażnicy Kolanowskiego
- Leopold René Nowak – żołnierz
- Adam Perzyk – Alojzy Rączka, kolega Kalenia
- Sławomir Zemło – szeregowiec uciekający z Kaleniem, zastrzelony przez Żubryda
- Ryszard Filipski – żołnierz w Baligrodzie wskazujący Wierzbickiemu drogę do kasyna
- Eugeniusz Korczarowski – polski żołnierz
- Zygmunt Malawski – milicjant w strażnicy Kolanowskiego
- Czesław Piaskowski – członek oddziału „Bira”
Zarys fabułyEdytuj
Scenariusz filmu zrealizowano na podstawie znanej wówczas powieści Łuny w Bieszczadach[1] Jana Gerharda – dowódcy 34 Pułku Piechoty. Akcja filmu rozgrywa się w okresie walk Ludowego Wojska Polskiego i aparatu bezpieczeństwa ze zbrojnymi oddziałami ukraińskimi oraz z polskim podziemiem antykomunistycznym, i toczy się w plenerach Baligrodu, Zagórza oraz Smolnika. Sięga do wydarzeń z lat 1944–1947, działań oddziałów Ukraińskiej Powstańczej Armii w południowo-wschodniej Polsce (potocznie nazywanej „Bieszczadami”), naznaczonych licznymi zbrodniami wojennymi, zakończonych ich ostatecznym rozbiciem przez polskie oddziały Wojsk Ochrony Pogranicza, Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Milicji Obywatelskiej i Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskiej[2].
Tytułowy bohater – doświadczony żołnierz, spryciarz i zawadiaka, usiłuje znaleźć się w tych brutalnych warunkach i ocalić przed kolejnymi zagrożeniami, jakich nie szczędzi życie codzienne na krwawiącym pograniczu. Tragizm sytuacji ogólnej łagodzi miejscami humor sytuacyjny wynikający z nonszalanckiej postawy i beztroskiego charakteru głównego bohatera oraz z jego perypetii, w jakie wciąż pechowo popada[2].
Plenery: Baligród, Muszyna, Smolnik nad Osławą, Zagórz, Kielczawa i Rezerwat przyrody Sine Wiry[3].
MuzykaEdytuj
W filmie zostały wykonane utwory „Chryzantemy złociste” (muz. i sł. Zbigniew Maciejowski) oraz „Spoza gór i rzek” (Marsz I Korpusu) (sł. Adam Ważyk, muz. Aleksander Barchacz)[4].
NagrodyEdytuj
Zobacz teżEdytuj
PrzypisyEdytuj
- ↑ Witold Szymczyk. Ogniomistrz Kaleń. Film o Bieszczadach. „Nowiny Rzeszowskie / Widnokrąg”, s. 1-2, Nr 3 z 15 października 1961.
- ↑ a b Kamil Pawlicki: Kalenia losy zawiłe. Filmweb. [dostęp 2021-11-06].
- ↑ a b Bieszczady w filmie. Ogniomistrz Kaleń. Twoje Bieszczady. [dostęp 2021-11-06].
- ↑ Ogniomistrz Kaleń w serwisie YouTube
Linki zewnętrzneEdytuj
- Ogniomistrz Kaleń w bazie filmpolski.pl
- Ogniomistrz Kaleń w bazie IMDb (ang.)
- Ogniomistrz Kaleń w bazie Filmweb
- Zdjęcia z filmu Ogniomistrz Kaleń w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”