Ostronos (rodzaj ssaka)

Ostronos
	Nasua
	Storr, 1780
	; Przedstawiciel rodzaju – ostronos białonosy (N. narica)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	drapieżne
Podrząd	psokształtne
Infrarząd	Arctoidea
Parvordo	łasicokształtne
Rodzina	szopowate
Rodzaj	ostronos
	Typ nomenklatoryczny
	Viverra nasua Linnaeus, 1766
Synonimy
	Coati Frisch, 1775; Coati Lacépède, 1799; Nasica South, 1845; Mamnasuaus Herrera, 1899;
	Coati Frisch, 1775; Coati Lacépède, 1799; Nasica South, 1845; Mamnasuaus Herrera, 1899;
Gatunki
	zobacz opis w tekście
	zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ostronos^[8] (Nasua) − rodzaj ssaka z rodziny szopowatych (Procyonidae).

Zasięg występowaniaEdytuj

Rodzaj obejmuje gatunki występujące od południowo-zachodnich części Stanów Zjednoczonych do Ameryki Południowej^[9]^[10]^[11].

Morfologia i ekologiaEdytuj

Długość ciała (bez ogona) 43–68 cm, długość ogona 42–68 cm; masa ciała 2–7,2 kg^[10]. Cechuje je ruchliwy, ryjkowato wydłużony nos i smukły ogon, są ciekawskimi, dobrze wspinającymi się zwierzętami. Samce są nieco większe od samic i prowadzą samotny tryb życia. Do stad dołączają tylko w okresie godowym. Stada liczące od 5 do 40 osobników tworzą samice z młodymi. Żerują dniem w zaroślach i lasach, poszukując nasion, owoców, jaj i małych kręgowców.

Co roku w okresie godowym do stada samic przyłącza się jeden samiec. Około 7-8 tygodni później ciężarne samice opuszczają stado i budują gniazda na drzewach, gdzie przychodzi na świat potomstwo. Przeciętnie w jednym miocie rodzą się 3-4 młode. Około sześciu tygodni po okoceniu się, matki wraz z potomstwem wracają do stada.

Ostronosy są utrapieniem dla farmerów, gdyż często niszczą pola kukurydziane i pustoszą kurniki. Trudno je upolować. Kryją się w koronach drzew albo ratują się pomysłowym fortelem: gdy słyszą strzał lub klaśnięcie padają na ziemię i udają martwe.

SystematykaEdytuj

EtymologiaEdytuj

Nasua (Nasica): łac. nasus „nos”^[12].
Coati: tupijska nazwa coati dla otronosa (cua „pas”; tim „nos”)^[13]. Gatunek typowy: Viverra nasua Linnaeus, 1766.
Mamnasuaus: modyfikacja zaproponowana przez meksykańskiego przyrodnika Alfonso Luisa Herrerę w 1899 roku polegająca na dodaniu do nazwy rodzaju przedrostka Mam (od Mammalia)^[14].

Podział systematycznyEdytuj

Do rodzaju należą następujące gatunki^[9]^[8]:

Nasua nasua (Linnaeus, 1766) – ostronos rudy
Nasua narica (Linnaeus, 1766) – ostronos białonosy

UwagiEdytuj

↑ Nazwa niedostępna, stłumiona decyzją ICZN^[3].
↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Nasua Storr, 1780.

PrzypisyEdytuj

↑ Nasua, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
↑ G.C.Ch. Storr: Prodromus methodi mammalium. Tubingae: Litteris Reissianis, 1780, s. 35. (łac.).
↑ F. Hemming. Opinion 258. Rejection for nomenclatorial Purposes of the work by Frisch (J. L.) published in 1775 under the title Das Natur-system der Vierfüssigen Thiere. „Opinions and declarations rendered by the International Commission on Zoological Nomenclature”. 5, s. 55–72, 1954. (ang.).
↑ J.L. Frisch: Das Natur-System der Vierfüßigen Thiere. Glogau: Christian Friedrich Günther, 1775, s. 16. (niem.).
↑ B.G. de Lacépède: Discours d’ouverture et de clôture du cours d’histoire naturelle, donné dans le Muséum national d’Histoire naturelle, l’an VII de la République, et tableaux méthodiques des mammifères et des oiseaux. Paris: Plassan, 1799, s. 7. (fr.).
↑ J F. South. Zoology. „Encyclopædia Metropolitana”. 7, s. 383, 1845. (ang.).
↑ A. L. Herrera: Sinonimia vulgar y cientifica de los principales vertebrados mexicanos. Mexico: Officina Tipografica de la Secretan’a de Foment, 1899, s. 26. (hiszp.).
↑ ^a ^b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 164. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 462. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
↑ ^a ^b R. Kays: Family Procyonidae (Raccoons). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (red. red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 1: Carnivores. Barcelona: Lynx Edicions, 2009, s. 526–528. ISBN 978-84-96553-49-1. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (red. red.): Genus Nasua. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-05-25].
↑ Palmer 1904 ↓, s. 449.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 192.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 25.

BibliografiaEdytuj

T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).

[4] Nazwa niedostępna, stłumiona decyzją ICZN^[3].

[7] Niepoprawna późniejsza pisownia Nasua Storr, 1780.

[itis-1] Nasua, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).

[Storr-2] G.C.Ch. Storr: Prodromus methodi mammalium. Tubingae: Litteris Reissianis, 1780, s. 35. (łac.).

[ICZN-3] F. Hemming. Opinion 258. Rejection for nomenclatorial Purposes of the work by Frisch (J. L.) published in 1775 under the title Das Natur-system der Vierfüssigen Thiere. „Opinions and declarations rendered by the International Commission on Zoological Nomenclature”. 5, s. 55–72, 1954. (ang.).

[Frisch-5] J.L. Frisch: Das Natur-System der Vierfüßigen Thiere. Glogau: Christian Friedrich Günther, 1775, s. 16. (niem.).

[Lacépède-6] B.G. de Lacépède: Discours d’ouverture et de clôture du cours d’histoire naturelle, donné dans le Muséum national d’Histoire naturelle, l’an VII de la République, et tableaux méthodiques des mammifères et des oiseaux. Paris: Plassan, 1799, s. 7. (fr.).

[South-8] J F. South. Zoology. „Encyclopædia Metropolitana”. 7, s. 383, 1845. (ang.).

[Herrera-9] A. L. Herrera: Sinonimia vulgar y cientifica de los principales vertebrados mexicanos. Mexico: Officina Tipografica de la Secretan’a de Foment, 1899, s. 26. (hiszp.).

[Cichocki&inni-10] Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 164. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-11] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 462. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).

[Kays-12] R. Kays: Family Procyonidae (Raccoons). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (red. red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 1: Carnivores. Barcelona: Lynx Edicions, 2009, s. 526–528. ISBN 978-84-96553-49-1. (ang.).

[Wilson&Reeder-13] D.E. Wilson & D.M. Reeder (red. red.): Genus Nasua. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-05-25].

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/27792196_449]-14] Palmer 1904 ↓, s. 449.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/27791939_192]-15] Palmer 1904 ↓, s. 192.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/item/88553#page/33/mode/1up_25]-16] Palmer 1904 ↓, s. 25.

[8]

[1]

[2]

[a]

[4]

[5]

[b]

[6]

[7]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[3]