Salaka jadalna

gatunek rośliny
(Przekierowano z Oszpilna jadalna)

Salaka jadalna, oszpilna jadalna (Salacca zalacca (Gaertn.) Voss), nazywana także salakiem jadalnym, ospilnem jadalnym, zalakką jadalną lub skórą węża – gatunek rośliny z rodziny arekowatych (Arecaceae), popularnie nazywanych palmami[4]. Występuje na wyspach Jawa i Sumatra, poza tym rozpowszechniona jest w uprawie na innych wyspach Indonezji i w Malezji[3].

Salaka jadalna
Ilustracja
Owoc salaki jadalnej
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

arekowce

Rodzina

arekowate

Rodzaj

salaka

Gatunek

salaka jadalna

Nazwa systematyczna
Salacca zalacca (Gaertn.) Voss
Vilm. Blumengärtn. ed. 3, 1:1152. 1895[3]
Synonimy
  • Salacca edulis Reinw.
  • Calamus zalacca Gaertn[3].

Morfologia

edytuj
Pokrój
Krzewiasta palma o krótkiej łodydze.
Liście
Pierzaste, o długości dochodzącej do 7 metrów i kolczastych ogonkach liściowych[4].
Kwiaty
Zebrane w złożony, boczny kwiatostan. Kwiaty męskie mają 3-dzielny kielich i 3-dzielną koronę z 6 przyrośniętymi do niej pręcikami, kwiaty żeńskie mają przysadki i 1 owłosiony słupek[4].
Owoc
Rośnie w kiści przy podstawie palmy – jest to jagoda o długości ok. 5 cm i twardej łuskowatej okrywie brązowego koloru[4]. W białym jadalnym miąższu znajduje się duża brązowa pestka. Smak jest słodki i kwaskowaty, jednak jabłkopodobna struktura może się różnić: od bardzo suchej i kruchej do zdecydowanie wilgotnej i chrupiącej.

Zastosowanie

edytuj
  • Owoce są spożywane przez miejscową ludność.
  • Po uprażeniu nasiona i jego zmieleniu otrzymuje się proszek, który po zaparzeniu daje napój podobny w smaku do kawy. Inne produkty uzyskiwane z owoców salaki to: herbata, miód, ocet[5].

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-15] (ang.).
  3. a b c Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2023-05-12].
  4. a b c d Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
  5. Bartek Zobek, Oszpila jadalna - ciekawostki [online], kalendarzprzygod.pl [dostęp 2017-07-23] (pol.).