Pałac Wołodkowiczów w Krakowie
Pałac Wołodkowiczów lub Wołłodkowicza – budynek znajdujący się w Krakowie, przy ul. Lubicz 4, obok dworca kolejowego Kraków Główny i placu Jana Nowaka-Jeziorańskiego, na Wesołej.
 nr rej. A-126 z 18 lipca 1968[1]
| |
 Pałac Wołodkowiczów, po renowacji (2022) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres | |
| Typ budynku | |
| Styl architektoniczny | |
| Architekt | |
| Ukończenie budowy |
lata 80. XIX wieku |
Położenie na mapie Krakowa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
 50°03′54,4″N 19°56′45,2″E/50,065111 19,945889
| |
Historia edytuj
W miejscu tym w 1. połowie XIX wieku stał niewielki pałac prof. Macieja Józefa Brodowicza. Brodowicz odsprzedał pałacyk Towarzystwu Kolei Krakowsko-Górnośląskiej, a w 1851 roku odkupił go od Towarzystwa Piotr Stanisław Moszyński. Kierując się pobudkami patriotycznymi, zgromadził on w swojej rezydencji wspaniałą kolekcję dzieł sztuki oraz okazałe archiwum i bogatą bibliotekę. Zbiory biblioteczno-archiwalne ulokowane były na parterze pałacu i liczyły ok. 13 tys. pozycji katalogowych. Znajdowało się tam także ok. 30 tys. rycin, a ponadto zbiory kartograficzne, numizmatyczne i sfragistyczne. Na pierwszym piętrze umieszczono natomiast kolekcję ceramiki, malarstwa portretowego i przedmiotów pochodzących z wykopalisk. W sali jadalnej ulokowano bogatą i różnorodną kolekcję dawnej broni. Ze zbiorów tych często korzystał Jan Matejko, Walery Eljasz-Radzikowski i Florian Cynk. Niedługo przed swoją śmiercią (zm. w 1879 r.) Piotr Moszyński sprzedał pałacyk, a swoje zbiory przekazał dzieciom[2].
W 1884 roku zbudowano, dla pochodzących z kresów ziemian, Bolesława i Zofii Wołodkowiczów, nowy pałac będący przykładem eklektyzmu wzorowanego na architekturze francuskiej, zaprojektowany przez krakowskich architektów Tadeusza Stryjeńskiego i Władysława Ekielskiego. Na attyce do dzisiaj widać herb rodziny Wołodkowiczów – Radwan.
W kwietniu 1887 roku przygotowując ulicę Lubicz do budowy przekopu rozebrano „całkowicie mur okalający ogród” poszerzając ulicę o 10 metrów[3].
Pałac przed I wojną światową był w posiadaniu Bogdana Ogińskiego. 12 czerwca 1939 roku, tuż przed wybuchem II wojny światowej w kilku pomieszczeniach mieściło się Muzeum Etnograficzne[4].
We wnętrzu można zobaczyć stiuki na ścianach pierwszego piętra oraz posadzki parkietowe z różnych gatunków drewna, będące pozostałością dawnego luksusowego wyposażenia.
W 2018 roku rozpoczął się remont pałacu, w ramach którego odnowiono zarówno elewację jak i przebudowano wnętrze. Remont miał przystosować pałac do funkcji usługowo-handlowej[5].
Przypisy edytuj
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2022-03-16].
- ↑ Marek Żukow-Karczewski, Pałace Krakowa. Pałac Wołodkowiczów, „Echo Krakowa”, 18 X 1989 r., nr 203 (13012).
- ↑ Ulica Lubicz, Krakauer Tagblatt, 1897-04-13, Seite 6 [online], anno.onb.ac.at [dostęp 2018-09-10] (pol.).
- ↑ Chata kryta strzechą w ruchliwem centrum Krakowa Ilustrowany Kurier Codzienny 1939, nr 152 s. 20
- ↑ Kraków: Ruszył remont Pałacu Wołodkowiczów, bedą w nim sklepy oraz kasyno. [w:] InvestMap [on-line]. 2018-03-13. [dostęp 2019-05-08].
Bibliografia edytuj
- Jan Adamczewski, Ech, mój Krakowie, Kraków 1980, ISBN 83-08-00206-4.