Parafia św. Zygmunta i św. Jadwigi Śląskiej w Kędzierzynie-Koźlu
parafia rzymskokatolicka w diecezji opolskiej
Parafia świętego Zygmunta i świętej Jadwigi Śląskiej w Kędzierzynie-Koźlu[b] – parafia rzymskokatolicka, będąca siedzibą dekanatu Koźle diecezji opolskiej w metropolii katowickiej. Erygowana przed 1293. Główny kościół parafialny zbudowany po pożarze w 1454 mieści się przy ulicy Pamięci Sybiraków w dzielnicy Koźle. Budynek parafii natomiast mieści się przy ulicy Złotniczej. Duszpasterze parafialni obejmują swoją posługą cztery kościoły i trzy kaplice.
 Kościół parafialny | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Siedziba | |
| Adres |
ul. Złotnicza 12 |
| Data powołania |
przed 1293 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Metropolia | |
| Diecezja | |
| Dekanat | |
| Kościół | |
| Filie |
|
| Proboszcz |
ks. Marek Biernat |
| Wezwanie |
|
| Wspomnienie liturgiczne | |
Położenie na mapie Kędzierzyna-Koźla  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa opolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kędzierzyńsko-kozielskiego  | |
 50°20′06″N 18°08′42″E/50,335000 18,145000
| |
| Strona internetowa | |
Duszpasterze edytuj
- ks. Marek Biernat – proboszcz[1]
- ks. Daniel Chudala – wikariusz[2]
- ks. Ryszard Kościelny – rezydent[3]
- ks. Piotr Mandala – wikariusz[4]
Lista proboszczów edytuj
(proboszcz 1929–1932)
(proboszcz 1932–1945)
(proboszcz 1958–1990)
Wykaz proboszczów (z wyjątkiem lat 1293–1626) został ustalony na podstawie parafialnych dokumentów archiwalnych[5].
 Lista proboszczów parafii św. Zygmunta i św. Jadwigi Śląskiej w Kędzierzynie-Koźlu
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Historia edytuj
 Kalendarium parafii św. Zygmunta i św. Jadwigi Śląskiej w Kędzierzynie-Koźlu
| |
| Rok | Wydarzenie |
| 1293 | udokumentowana wzmianka o proboszczu parafii[7], patronat komturii joannitów z Grobnik, proboszcz wybierany spośród joannitów |
| 1295 | udokumentowana wzmianka o proboszczu parafii o. Andreasie z Koźla[8] |
| 1335 | parafia staje się siedzibą dekanatu[9] |
| 1480 | założenie przy kaplicy NMP bractwa Nawiedzenia NMP[c][11] |
| 1628 | zmiana sposobu mianowania proboszczów (proboszcz wybierany z księży diecezjalnych)[12] |
| 1673 | wprowadzenie parafialnego rejestru sakramentu chrztu[13] |
| 1698 | wprowadzenie parafialnego rejestru sakramentu małżeństwa[13] |
| 1729 | wprowadzenie parafialnego rejestru zgonów[13] |
| 1785 | odwołanie i usunięcie administratora parafii ks. Antona Josefa Simona przez komtura grobnickiego[14] |
| 1810 | koniec patronatu komturii joannitów z Grobnik[15] |
| 1820 | na zlecenie proboszcza ks. Alexiusa Jeremiasa Meera wykonano okrągłą pieczęć parafialną z wizerunkiem św. Zygmunta i okólnym napisem SIG. ECCL. PAR. CIV. COSLENSIS S. SIGISMUNDI R. ET M. 1820[d][16] |
| 1884 | rezygnacja z funkcji proboszcza ks. Josefa Grünastela i wyjazd z Koźla[17] |
| 1926 | parafia nabywa stary klasztor franciszkanów i kościół Wniebowzięcia NMP w Koźlu[15] |
| 1938 | wybudowanie plebanii[18] |
| 1945 | w związku ze zmianami ustrojowymi państwa, aresztowanie przez milicję i wydalenie z parafii proboszcza ks. Johannesa Breitkopfa[19], powołanie tymczasowego administratora ks. Jerzego Heisiga oraz zakończenie działalności bractwa Nawiedzenia NMP |
| 1988 | powołanie przez proboszcza ks. Ludwika Rutynę, pierwszej Parafialnej Rady Duszpasterskiej[20] |
| 1993 | zorganizowanie pierwszego parafialnego festynu charytatywnego „Wakacje dzieciom”[21] |
| 2016 | I Festiwal Mikołaja z Koźla – franciszkanina, misjonarza i średniowiecznego intelektualisty[22] |
Grupy parafialne edytuj
- Arcybractwo Straży Honorowej Najświętszego Serca Pana Jezusa
- Duszpasterstwo młodzieży
- Dzieci Maryi
- Grupa Kręgu biblijnego
- Grupa Miłosierdzia Bożego
- Młodzieżowy zespół muzyczny
- Parafialny Zespół Caritas
- Rodzina Radia Maryja
- Ruch Światło-Życie
- Służba Liturgiczna
- Wspólnota nadzwyczajnych szafarzy Komunii Świętej
- Wspólnota trudnych małżeństw „Sychar”[23]
- Wspólnota Żywego Różańca
Gazetka parafialna edytuj
Gazetka parafialna o nazwie „Dobra Nowina” ukazuje się od 1993, początkowo dwukrotnie w roku jako bezpłatny biuletyn w okresie najważniejszych świąt kościelnych: Wielkanocy i Bożego Narodzenia. Od 12 września 2004 już jako czterostronicowy tygodnik (formatu A5), w którym m.in. poza krótkimi rozważaniami duszpasterskimi dotyczącymi niedzielnej Ewangelii, znajdują się informacje o tygodniowym porządku nabożeństw i mszy świętych wraz z poleconymi intencjami oraz pozostałe informacje parafialne[24].
Terytorium parafii edytuj
|
Na przestrzeni wieków terytorium parafii ulegało licznym zmianom. Parafia w Koźlu, jako siedziba archiprezbiteratu została potwierdzona w wykazie dziesięcin zredagowanym przez legata papieskiego Galharda de Carceribusa z 1335 oraz w rejestrze świętopietrza z 1447[25]. W 1867 do parafii w Koźlu (archiprezbiteratu łańskiego) należały miejscowości: Koźle, Kłodnica (niem. Klodnitz), Reńska Wieś (Reinschdorf), Rogi (Rogau), Większyce (Wiegschütz), Kobylice (Kobelwitz) oraz przysiółek Rybarze (Fischerei)[25]. W 1886 do terytorium parafii w Koźlu włączono z parafii św. Apostołów Szymona i Judy Tadeusza w Gierałtowicach (Gieraltowitz) miejscowość Naczysławki (Klein-Nimsdorf), którą w wyniku zmian terytorialnych włączono w 1934 ponownie do parafii w Gierałtowicach[25]. W wyniku erygowania w niektórych przynależnych miejscowościach samodzielnych parafii, stopniowo terytoria tych miejscowości wyłączano z zasięgu terytorialnego obejmującego parafię w Koźlu. W 1928 wyłączono terytorium miejscowości Reńska Wieś, w 1940 Kłodnicę, w 1980 Rogi i w 1981 Większyce[25]. Do terytorium parafii należą obecnie miejscowości: Kędzierzyn-Koźle (dzielnica Koźle), Landzmierz (przysiółek Biadaczów) oraz Kobylice[25]:
- ulice: Anny, Archimedesa, Artylerzystów, Balwirczaka, Bohaterów Westerplatte, Bończyka, Chrobrego, Cmentarna, Czechowa, Czerwińskiego, Dunajewskiego, Dunikowskiego, Filtrowa, Garncarska, Gazowa, Generalska, Głubczycka, Grenadierów, Herberta, Husarska, Jasińskiego, Kadetów, Kanonierów, Karpacka, Klonowa, Kochanowskiego, Kolejowa, Konopnickiej, Kopernika, Koszarowa, Krasińskiego, Kraszewskiego, 24 Kwietnia, Limanowskiego, Lwowska, Łukasiewicza, Łukasińskiego, Mikołaja z Koźla, Morcinka, Niemcewicza, Pamięci Sybiraków, Pancernych, Piastowska, Piramowicza, Planetorza, Plater, Pokucie, Polna, Poniatowskiego, Portowa 1–30, Przytulna, Raciborska, Racławicka, Roosevelta, Rynek, Saperska, Sądowa, Sienkiewicza, Skarbowa, Skłodowskiej, Słowiańska, Smolenia, Spółdzielców, Staffa, Stara Odra, Stolarska, Synów Pułku, Świętojańska, Targowa, Wiklinowa, Wrzosowa, Wyspa, Zamkowa, Zapolskiej, Zawiszy Czarnego, Złotnicza, Żeromskiego, Życzliwa
- ulice: Biadaczów, Główna
- ulice: Kozielska, Kręta, Krótka, Ogrodnicza, Piaskowa, Polna, Raciborska, Szkolna, Wiśniowa, Zakole, Żytnia
Uwagi edytuj
- ↑ Ponadto na terytorium parafii znajdują się trzy kaplice, w których posługują duszpasterze parafialni: kaplica w Domu Pomocy Społecznej dla dzieci, Zgromadzenia Sióstr św. Elżbiety (elżbietanek) przy ul. Łukasiewicza 9, kaplica w szpitalu przy ul. Roosevelta 2 oraz kaplica w Areszcie Śledczym przy ul. Racławickiej 10.
- ↑ Po II wojnie światowej parafia była czasowo tylko pod wezwaniem świętego Zygmunta.
- ↑ Niektórzy autorzy określają bractwo nazwą Zwiastowania NMP[10].
- ↑ Istnieje również druga pieczęć parafialna, na której umieszczono okólny napis pisany małymi literami, bez daty 1820 oraz zmieniono wizerunek św. Zygmunta (→ Gröger i Jureczko 2004 ↓, s. 145).
Przypisy edytuj
- ↑ Zmiany w 2013 r, [w:] Diecezja opolska [online], diecezja.opole.pl [zarchiwizowane 2019-03-06].
- ↑ Informacja. Zmiany personalne w diecezji opolskiej, [w:] Diecezja opolska [online], diecezja.opole.pl [zarchiwizowane z adresu 2023-08-24].
- ↑ Zmiany personalne w 2019 r, [w:] Diecezja opolska [online], diecezja.opole.pl [zarchiwizowane 2019-08-28].
- ↑ Zmiany personalne 2021, [w:] Diecezja opolska [online], diecezja.opole.pl [zarchiwizowane z adresu 2021-10-27].
- ↑ Gröger i Jureczko 2004 ↓, s. 138–143.
- ↑ Robert Wawrzeniecki, Represje Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego wobec Kościoła katolickiego w powiecie kozielskim w latach 1945–1951. (PDF), Opole 2009, s. 17 [zarchiwizowane z adresu 2023-03-12].
- ↑ Gröger i Jureczko 2004 ↓, s. 7.
- ↑ Gröger i Jureczko 2004 ↓, s. 10.
- ↑ Gröger i Jureczko 2004 ↓, s. 120.
- ↑ Zyta Zarzycka, Historia kozielskich świątyń, k-k.pl [zarchiwizowane 2021-06-05].
- ↑ Gröger i Jureczko 2004 ↓, s. 16.
- ↑ Gröger i Jureczko 2004 ↓, s. 19.
- ↑ a b c Gröger i Jureczko 2004 ↓, s. 123.
- ↑ Gröger i Jureczko 2004 ↓, s. 140.
- ↑ a b Gröger i Jureczko 2004 ↓, s. 124.
- ↑ Gröger i Jureczko 2004 ↓, s. 22.
- ↑ Gröger i Jureczko 2004 ↓, s. 141.
- ↑ Gałka 2022 ↓, s. 17.
- ↑ Gröger i Jureczko 2004 ↓, s. 135–138.
- ↑ Ryszard Pacułt, Ksiądz prałat Ludwik Rutyna honorowy obywatel Kędzierzyna-Koźla. (PDF), „Serwus”, Nr 8, Kędzierzyn-Koźle: Wydział Oświaty Kultury i Rekreacji UM, styczeń 1993, s. 2 [zarchiwizowane z adresu 2023-03-12].
- ↑ Andrzej Kerner, Widzę, co jest do zrobienia. (PDF), „Gość Niedzielny”, Nr 33/910, Opole, 16 sierpnia 2009, V [zarchiwizowane z adresu 2018-12-28].
- ↑ Festiwal Mikołaja z Koźla [online], mikolajzkozla.pl [dostęp 2020-10-05].
- ↑ Ognisko Sycharowskie w Kędzierzynie-Koźlu [online], kedzierzynkozle-zygmunta.sychar.org [dostęp 2014-06-03].
- ↑ „Dobra Nowina”, 1, Nr 1/2004 (01) XXIV Niedziela Zwykła, Kędzierzyn-Koźle: Parafia św. Zygmunta i św. Jadwigi Śląskiej w Kędzierzynie-Koźlu, 12 września 2004, OCLC 891273116.
- ↑ a b c d e Akta stanu cywilnego Parafii Rzymskokatolickiej w Koźlu, [w:] Archiwum Państwowe w Opolu [online], szukajwarchiwach.gov.pl [zarchiwizowane z adresu 2022-02-26].
- ↑ Kościół św. Zygmunta i św. Jadwigi Śląskiej w Kędzierzynie-Koźlu (mapa) 1:6000 [online], pl.mapy.cz [dostęp 2018-10-27].
- ↑ Biadaczów, Kościół (mapa) 1:6000 [online], pl.mapy.cz [dostęp 2018-10-27].
- ↑ Kobylice, Kościół filialny pw. Św. Marii Magdaleny (mapa) 1:6000 [online], pl.mapy.cz [dostęp 2018-10-27].
Bibliografia edytuj
- Aleksandra Gałka, Dzieje kościoła pw. św. Zygmunta i św. Jadwigi Śląskiej w Kędzierzynie-Koźlu. Historia i legendy. (PDF), „Z Zamkowego Wzgórza”, Nr 1/2022, Kędzierzyn-Koźle: Muzeum Ziemi Kozielskiej, kwiecień 2022, s. 17–21, ISSN 2657-3717 [zarchiwizowane z adresu 2022-04-19].
- Josef Gröger, Grzegorz Jureczko, Kościoły, klasztory i kaplice miasta i dawnej twierdzy Koźle, Heilbad Heiligenstadt 2004, ISBN 3-935330-15-4, OCLC 749650067.
- Alfons Schubert, Zarys historii parafii św. Zygmunta i św. Jadwigi Śl. w Kędzierzynie-Koźlu, wyd. 1, Kędzierzyn-Koźle: Arkom, 2000, OCLC 644544616.
- Alfons Schubert, Tryptyk relikwiarzy świętych w Koźlu, Koźle: Wyd. Świętego Krzyża w Opolu, 2005, ISBN 83-7342-072-X, OCLC 749794884.
- Augustin Weltzel, Geschichte der Stadt, Herrschaft und Festung Cosel, Berlin 1866, OCLC 162401797 (niem.).
Linki zewnętrzne edytuj
- Lista parafii (Koźle → Dekanat Koźle → Kędzierzyn-Koźle, św. Zygmunta i św. Jadwigi Śląskiej), [w:] Diecezja opolska [online], diecezja.opole.pl [dostęp 2018-08-14].
- Andrzej Kopacki, Przetrwały największe kataklizmy [online], lokalna24.pl, 28 grudnia 2019 [zarchiwizowane z adresu 2021-04-22].
- Parafia św. Zygmunta i św. Jadwigi Śląskiej (Kędzierzyn-Koźle) w bazie Online Computer Library Center
- Parafia pw. św. Zygmunta i św. Jadwigi Śląskiej (Kędzierzyn-Koźle) w bazie NUKAT – Katalogu Zbiorów Polskich Bibliotek Naukowych