Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Sieniawie
Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Sieniawie – parafia rzymskokatolicka znajdująca się w archidiecezji przemyskiej w dekanacie Sieniawa[1]. Erygowana w 1602 roku. Jest prowadzona przez księży archidiecezjalnych. Mieści się przy ulicy Kościuszki.
![]() Kościół parafialny | |
Państwo | |
---|---|
Siedziba | |
Adres |
ul. Kościuszki 6 |
Data powołania |
1602 |
Wyznanie | |
Kościół | |
Archidiecezja | |
Dekanat | |
Kościół | |
Filie |
• Leżachów – pw. Podwyższenia Krzyża Świętego |
Proboszcz |
ks. Jan Grzywacz |
Wezwanie | |
Wspomnienie liturgiczne |
15 sierpnia |
Położenie na mapie Sieniawy ![]() | |
Położenie na mapie Polski ![]() | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego ![]() | |
Położenie na mapie powiatu przeworskiego ![]() | |
Położenie na mapie gminy Sieniawa ![]() | |
![]() | |
Mapa parafii![]() | |
Strona internetowa |
Historia edytuj
Początki parafii są związane z Dybkowem, na którego terenie w 1571 roku Jan Kostka ufundował drewniany kościół pw. św. Jana Chrzciciela. W 1602 roku została erygowana parafia. W 1624 roku kościół podczas najazdu Tatarów został zniszczony, a w 1629 roku został odbudowany.
W 1672 roku na terenie wsi Dybków, Mikołaj Hieronim Sieniawski założył Sieniawę, która w 1676 roku otrzymała prawa miejskie. W 1673 roku rozpoczęto budowę drewnianego kościoła i klasztoru dominikanów. W 1679 roku budowę ukończono, a 1682 roku kościół i klasztor zostały poświęcone przez ks. Tomasza Porębskiego dziekana leżajskiego. W 1719 roku rozpoczęto budowę murowanego kościoła w stylu barokowym według projektu arch. Giovanniego Spazzia. W 1751 roku ukończono budowę kościoła, a w 1754 roku ukończono budowę murowanego klasztoru. W 1745 roku kościół został poświęcony[2].
W 1747 roku zbudowano murowany kościół parafialny pw. św. Jana Chrzciciela, który w 1754 roku został konsekrowany przez bpa Wacława Hieronima Sierakowskiego. W 1777 roku podczas pogrzebu austriackiego żołnierza, gdy oddział wojskowy dał pożegnalną salwę, jeden z nabojów trafił w dach, od którego spłonął kościół parafialny, ale wkrótce staraniem Augusta Czartoryskiego został odbudowany.
W 1778 roku Austriacy skasowali klasztor dominikanów, a zakonników przenieśli do Jarosławia. Świątynia zaczęła pełnić rolę parafialnej[3]. 20 grudnia 1788 roku decyzją Austriaków kościół poklasztorny pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny stał się kościołem parafialnym, a kościół św. Jana Chrzciciela został przekazany grekokatolikom i zaadaptowany na cerkiew pw. Podwyższenia Krzyża Świętego.
W 1893 roku do parafii przybyły siostry zakonne Służebniczki starowiejskie[4].
Podczas I wojny światowej zniszczeniu uległy dach i wnętrze kościoła parafialnego. W latach 1918–1923 kościół został odremontowany. W 1952 roku został wykonany ołtarz główny, a kilka lat później ołtarze boczne. W 1954 roku artysta Stanisław Jakubczyk wykonał polichromię[2].
W podziemiach świątyni mieści się rodowa krypta Czartoryskich[5].
Na terenie parafii jest 3 950 wiernych (w tym: Sieniawa – 1 683, Dybków – 557, Leżachów – 531, Pigany – 318, Wylewa – 891)[6].
Proboszczowie edytuj
Proboszczowie parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Sieniawie | ||
---|---|---|
Lata | Proboszcz | Uwagi biograficzne |
1629–1653 | ks. Bartłomiej Skibicki | |
1653–1662 | ks. Krzysztof Jan Kurliński | |
1662–1668 | ks. Stanisław Kazimierz Białkowski | |
1668–1672 | ks. Piotr Wrowski | |
1772–1779 | ks. Jan Jozafat Olezkowicz | |
1679–1714 | ks. Wojciech Kazimierz Lesiowski | |
1714–1732 | ks. Stanisław Kupalski | |
1732–1737 | ks. Walenty Gabriel Gossek | |
1737–1754 | ks. Michał Franciszek Wroblewski | |
1754–1780 | ks. Antoni Smalczewski | |
1780–1793 | ks. Michał Tadeusz Cikowski | |
1794–1808 | ks. Jacek Borczewski | |
1809–1820 | ks. Sebastian Bardziński[7][8] | |
1821–1848 | ks. Jan Krasnodębski[9] | ur. w 1777 r., wyświęcony w 1806 r.; proboszcz sieniawski, a od 1827 r. dziekan jarosławski |
1849–1850 | ks. Ludwik Kisielewski | ur. w 1812 r., wyświęcony w 1835 r.; wikariusz w: Czudcu (1835–1838), Dynowie (1838-?); proboszcz w Sieniawie (1849–1850); administrator w Bieczu (?–1853); proboszcz w Łubienku (1853–1872). |
1851–1852 | ks. Wojciech Węgrzyn | ur. w 1808 r., wyświęcony w 1836 r.; wikariusz w: Lipinkach (1836–1838), Kołaczycach (1838–1840), Jaworowie (1840–1851); proboszcz w Sieniawie (1851–1852); ojciec duchowny w Przeworsku (1852–1867). Zmarł 26 września 1867 r. |
1852–1891 | ks. Maciej Hebda[10] | ur. w 1805 r., wyświęcony w 1829 r.; wikariusz w: Bielinach (1829–1833); komendarz w: kapelanii Rauchersdorf (1833–1834), Trześniowie (1834–1835); wikariusz we Frysztaku (1835–1836); administrator w: Przysietnicy (1836–18370, Szymbarku (1837–1838); proboszcz w: Łukawcu (1838–1852), Sieniawie (1852–1891); dziekan dekanatu jarosławskiego (1871–1891). Zmarł 10 kwietnia 1891 r. |
1891–1921 | ks. Tomasz Włazowski[11] | ur. w 1858 r. w Chłopicach, wyświęcony w 1887 r.; wikariusz w: Odrzykoniu (1887–1889), Rymanowie (1889–1890), Sieniawie (1890–1891); proboszcz w: Sieniawie (1891–1921), Radymnie (1921–1938); dziekan dekanatu jarosławskiego (1911–1938); poseł do Austriackiej Rady Państwa (1901–1907). Zmarł 28 sierpnia 1939 r. |
1921–1949 | ks. Henryk Uchman[12][13] | ur. w 1882 r. w Kosinie, wyświęcony w 1908 r.; wikariusz w Stojańcach (1908–1911), ekspozyt w Pohorcach (1911–1914), ekspozyt w Kolonii Polskiej (1914–1915, 1918–1921), proboszcz w Sieniawie (1921–1949), dziekan dekanatu sieniawskiego (1931–1949). Zmarł w 1966 r. |
1949–1950 | ks. Józef Świerczek Wikariusz substytut (p.o. proboszcza) |
ur. 17 lutego 1917 r. w Ropie, wyświęcony 4 marca 1943 r. w Brzozowie; w latach 1945–1947 wikariusz w: Babicach (1945–1947); w Sieniawie (1948–1949)[14]; wikariusz substytut (p.o. proboszcza) w Sieniawie (1949–1950)[15], ekspozyt i proboszcz w Gorzycach (1950–1982), zmarł 15 lipca 1982 r. |
1950–1970 | ks. Edward Brodowicz[16][17][18] | ur. 7 października 1909 r. w Konkolnikach, wyświęcony w 1935 r.; wikariusz: w Tuligłowach (1935–1937), Stobiernej (1937–1938), Dynowie (1938–1943); administrator w Krzywczy (1943–1945); proboszcz w: Bratkowicach (1945–1950), Sieniawie (1950–1970); wikariusz i misjonarz diecezjalny w Kołaczycach (1970-1972), zmarł 16 marca 1972 r. |
1970–1974 | ks. Tadeusz Rajchel | ur. 20 września 1929 r. w Malinówce, wyświęcony w 1956 r.; wikariusz w: Chmielniku (1956–1957), Malawie (1957), Radymnie (1957–1958), Majdanie Królewskim (1958–1959); proboszcz w: Rybotyczach (1959–1970), Sieniawie (1970–1974), Woli Rusinowskiej (1974–2005). Zmarł 18 sierpnia 2014 r. |
1974–1988 | ks. Zbigniew Szeliga[19][20] | ur. w 1924 r. w Przedmieściu Czudeckim; wyświęcony w 1951 r.; wikariusz w: Dydni (1951–?); ekspozyt w Brzyskiej Woli (1958–1966); proboszcz w: Sieteszy (1971–1974), Sieniawie (1974–1988). Zmarł 6 maja 1990 r. |
1988–2001 | ks. Zdzisław Kalinowski | ur. 18 grudnia 1932 r. we Lwowie, wyświęcony w 1958 r.; wikariusz w: Krzemienicy (1958–1960), Niechobrzu (1960–1962), Albigowej (1962–1968), Nienaszowie (1968–1970); proboszcz w: Dobrej (1970–1988), Sieniawie (1988–2001); administrator w Ryszkowej Woli (2001–2005). Zmarł 5 stycznia 2005 r.[21] |
2001– nadal | ks. Jan Grzywacz | ur. 20 stycznia 1960 r. Budach Głogowskich, wyświęcony w 1986 r., wikariusz m.in. w: Głogowie Małopolskim (1989–1991), Sanoku; proboszcz w: Kolonii Polskiej (1997–2001), Sieniawie (od 2001); dziekan dekanatu sieniawskiego (od 2020) |
Kościoły filialne edytuj
- Kościoły filialne:
- Kościoły zabytkowe:
- Sieniawa – pw. św. Jana Chrzciciela (dawna cerkiew)
- Leżachów – pw. św. Jana Chrzciciela (dawna cerkiew)[24]
-
Kościół filialny w Leżachowie -
Kościół filialny w Piganach
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Opis dekanatu na stronie archidiecezji
- ↑ a b Historia kościoła w Sieniawie
- ↑ Kościół św. Jana Chrzciciela
- ↑ Historia sióstr
- ↑ Rodowa krypta książąt Czartoryskich
- ↑ Rocznik Archidiecezji Przemyskiej 2015 (s. 315) ISSN 1429-6314
- ↑ Schematismus Universi Cleri Dioeceseos Premisliensis rit. lat. Anno 1810 (s. 7-8) (łac.) [dostęp 2023-06-17]
- ↑ Schematismus Univresi Cleri Dioeceseos Premisliensis Rit(us) Lat(ini) Anno 1820 (s.8) [dostęp 2017-01-25]
- ↑ Schematismus Universi Cleri Dioeceseos Premisliensis rit. lat. Anno 1821 (s. 8) (łac.) [dostęp 2023-06-17]
- ↑ Schematismus Universi Venerabilis Cleri Dioeceseos Premisliensis tum Saecularis tum Regularis Ritus Latini 1853 (s. 21) [dostęp 2017-01-23]
- ↑ Schematismus Universi Venerabilis Cleri Dioeceseos Premisliensis tum Saecularis tum Regularis Ritus Latini 1891 (s. 118) [dostęp 2017-01-23]
- ↑ Elenchus Cleri Dioeceseos rit. lat. Premisliensis pro Anno Domini 1923 (s. 36) (łac) [dostęp 2023-06-17]
- ↑ Schematismus Universi Venerabilis Cleri Saecularis et Regularis Dioecesis Rit(us) Lat(ini) Premisliensis pro Anno Domini 1927 (s. 63) (łac.) [dostęp 2017-01-23]
- ↑ Zmiany w diecezji Kronika Diecezji przemyskiej 41(1948), z. 2-3, s. 102 [dostęp 2023-02-22]
- ↑ Zmiany w diecezji 42(1949), z. 5-9, s. 109 [dostęp 2023-02-22]
- ↑ Rocznik Diecezji Przemyskiej na rok 1952 (s. 110) [dostęp 2023-06-17]
- ↑ Rocznik Diecezji Przemyskiej na rok 1958 (s. 125) [dostęp 2023-06-17]
- ↑ Rocznik Diecezji Przemyskiej na rok 1966 (s. 134) [dostęp 2023-06-17]
- ↑ Rocznik Diecezji przemyskiej na rok 1979 (s. 197) [dostęp 2023-06-17]
- ↑ Rocznik Diecezji Przemyskiej na rok 1984 (s. 414-415) [dostęp 2023-06-17]
- ↑ Biografia ks. Zdzisława Kalinowskiego na stronie Archidiecezji. [dostęp 2018-11-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-20)].
- ↑ Historia kościoła w Leżachowie
- ↑ Historia kościoła w Piganach
- ↑ Drewniana cerkiew Leżachów