Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Sieniawie

parafia rzymskokatolicka w archidiecezji przemyskiej

Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Sieniawie – parafia rzymskokatolicka znajdująca się w archidiecezji przemyskiej w dekanacie Sieniawa[1]. Erygowana w 1602 roku. Jest prowadzona przez księży archidiecezjalnych. Mieści się przy ulicy Kościuszki.

Parafia Wniebowzięcia
Najświętszej Maryi Panny
w Sieniawie
Ilustracja
Kościół parafialny
Państwo

 Polska

Siedziba

Sieniawa

Adres

ul. Kościuszki 6
37-530 Sieniawa

Data powołania

1602

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Archidiecezja

przemyska

Dekanat

Sieniawa

Kościół

Wniebowzięcia NMP

Filie

Leżachówpw. Podwyższenia Krzyża Świętego
Piganypw. św. Maksymiliana Marii Kolbego

Proboszcz

ks. Jan Grzywacz

Wezwanie

Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny

Wspomnienie liturgiczne

15 sierpnia

Położenie na mapie Sieniawy
Mapa konturowa Sieniawy, po prawej znajduje się punkt z opisem „Parafia WniebowzięciaNajświętszej Maryi Pannyw Sieniawie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Parafia WniebowzięciaNajświętszej Maryi Pannyw Sieniawie”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Parafia WniebowzięciaNajświętszej Maryi Pannyw Sieniawie”
Położenie na mapie powiatu przeworskiego
Mapa konturowa powiatu przeworskiego, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Parafia WniebowzięciaNajświętszej Maryi Pannyw Sieniawie”
Położenie na mapie gminy Sieniawa
Mapa konturowa gminy Sieniawa, po lewej znajduje się punkt z opisem „Parafia WniebowzięciaNajświętszej Maryi Pannyw Sieniawie”
Ziemia50°10′35″N 22°36′30″E/50,176389 22,608333
Mapa parafii
Mapa parafii
Strona internetowa

Historia edytuj

Początki parafii są związane z Dybkowem, na którego terenie w 1571 roku Jan Kostka ufundował drewniany kościół pw. św. Jana Chrzciciela. W 1602 roku została erygowana parafia. W 1624 roku kościół podczas najazdu Tatarów został zniszczony, a w 1629 roku został odbudowany.

W 1672 roku na terenie wsi Dybków, Mikołaj Hieronim Sieniawski założył Sieniawę, która w 1676 roku otrzymała prawa miejskie. W 1673 roku rozpoczęto budowę drewnianego kościoła i klasztoru dominikanów. W 1679 roku budowę ukończono, a 1682 roku kościół i klasztor zostały poświęcone przez ks. Tomasza Porębskiego dziekana leżajskiego. W 1719 roku rozpoczęto budowę murowanego kościoła w stylu barokowym według projektu arch. Giovanniego Spazzia. W 1751 roku ukończono budowę kościoła, a w 1754 roku ukończono budowę murowanego klasztoru. W 1745 roku kościół został poświęcony[2].

W 1747 roku zbudowano murowany kościół parafialny pw. św. Jana Chrzciciela, który w 1754 roku został konsekrowany przez bpa Wacława Hieronima Sierakowskiego. W 1777 roku podczas pogrzebu austriackiego żołnierza, gdy oddział wojskowy dał pożegnalną salwę, jeden z nabojów trafił w dach, od którego spłonął kościół parafialny, ale wkrótce staraniem Augusta Czartoryskiego został odbudowany.

W 1778 roku Austriacy skasowali klasztor dominikanów, a zakonników przenieśli do Jarosławia. Świątynia zaczęła pełnić rolę parafialnej[3]. 20 grudnia 1788 roku decyzją Austriaków kościół poklasztorny pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny stał się kościołem parafialnym, a kościół św. Jana Chrzciciela został przekazany grekokatolikom i zaadaptowany na cerkiew pw. Podwyższenia Krzyża Świętego.

W 1893 roku do parafii przybyły siostry zakonne Służebniczki starowiejskie[4].

Podczas I wojny światowej zniszczeniu uległy dach i wnętrze kościoła parafialnego. W latach 1918–1923 kościół został odremontowany. W 1952 roku został wykonany ołtarz główny, a kilka lat później ołtarze boczne. W 1954 roku artysta Stanisław Jakubczyk wykonał polichromię[2].

W podziemiach świątyni mieści się rodowa krypta Czartoryskich[5].

Na terenie parafii jest 3 950 wiernych (w tym: Sieniawa – 1 683, Dybków – 557, Leżachów – 531, Pigany – 318, Wylewa – 891)[6].

Proboszczowie edytuj

Proboszczowie parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Sieniawie
Lata Proboszcz Uwagi biograficzne
1629–1653 ks. Bartłomiej Skibicki
1653–1662 ks. Krzysztof Jan Kurliński
1662–1668 ks. Stanisław Kazimierz Białkowski
1668–1672 ks. Piotr Wrowski
1772–1779 ks. Jan Jozafat Olezkowicz
1679–1714 ks. Wojciech Kazimierz Lesiowski
1714–1732 ks. Stanisław Kupalski
1732–1737 ks. Walenty Gabriel Gossek
1737–1754 ks. Michał Franciszek Wroblewski
1754–1780 ks. Antoni Smalczewski
1780–1793 ks. Michał Tadeusz Cikowski
1794–1808 ks. Jacek Borczewski
1809–1820 ks. Sebastian Bardziński[7][8]
1821–1848 ks. Jan Krasnodębski[9] ur. w 1777 r., wyświęcony w 1806 r.; proboszcz sieniawski, a od 1827 r. dziekan jarosławski
1849–1850 ks. Ludwik Kisielewski ur. w 1812 r., wyświęcony w 1835 r.; wikariusz w: Czudcu (1835–1838), Dynowie (1838-?); proboszcz w Sieniawie (1849–1850); administrator w Bieczu (?–1853); proboszcz w Łubienku (1853–1872).
1851–1852 ks. Wojciech Węgrzyn ur. w 1808 r., wyświęcony w 1836 r.; wikariusz w: Lipinkach (1836–1838), Kołaczycach (1838–1840), Jaworowie (1840–1851); proboszcz w Sieniawie (1851–1852); ojciec duchowny w Przeworsku (1852–1867). Zmarł 26 września 1867 r.
1852–1891 ks. Maciej Hebda[10] ur. w 1805 r., wyświęcony w 1829 r.; wikariusz w: Bielinach (1829–1833); komendarz w: kapelanii Rauchersdorf (1833–1834), Trześniowie (1834–1835); wikariusz we Frysztaku (1835–1836); administrator w: Przysietnicy (1836–18370, Szymbarku (1837–1838); proboszcz w: Łukawcu (1838–1852), Sieniawie (1852–1891); dziekan dekanatu jarosławskiego (1871–1891). Zmarł 10 kwietnia 1891 r.
1891–1921 ks. Tomasz Włazowski[11] ur. w 1858 r. w Chłopicach, wyświęcony w 1887 r.; wikariusz w: Odrzykoniu (1887–1889), Rymanowie (1889–1890), Sieniawie (1890–1891); proboszcz w: Sieniawie (1891–1921), Radymnie (1921–1938); dziekan dekanatu jarosławskiego (1911–1938); poseł do Austriackiej Rady Państwa (1901–1907). Zmarł 28 sierpnia 1939 r.
1921–1949 ks. Henryk Uchman[12][13] ur. w 1882 r. w Kosinie, wyświęcony w 1908 r.; wikariusz w Stojańcach (1908–1911), ekspozyt w Pohorcach (1911–1914), ekspozyt w Kolonii Polskiej (1914–1915, 1918–1921), proboszcz w Sieniawie (1921–1949), dziekan dekanatu sieniawskiego (1931–1949). Zmarł w 1966 r.
1949–1950 ks. Józef Świerczek
Wikariusz substytut
(p.o. proboszcza)
ur. 17 lutego 1917 r. w Ropie, wyświęcony 4 marca 1943 r. w Brzozowie; w latach 1945–1947 wikariusz w: Babicach (1945–1947); w Sieniawie (1948–1949)[14]; wikariusz substytut (p.o. proboszcza) w Sieniawie (1949–1950)[15], ekspozyt i proboszcz w Gorzycach (1950–1982), zmarł 15 lipca 1982 r.
1950–1970 ks. Edward Brodowicz[16][17][18] ur. 7 października 1909 r. w Konkolnikach, wyświęcony w 1935 r.; wikariusz: w Tuligłowach (1935–1937), Stobiernej (1937–1938), Dynowie (1938–1943); administrator w Krzywczy (1943–1945); proboszcz w: Bratkowicach (1945–1950), Sieniawie (1950–1970); wikariusz i misjonarz diecezjalny w Kołaczycach (1970-1972), zmarł 16 marca 1972 r.
1970–1974 ks. Tadeusz Rajchel ur. 20 września 1929 r. w Malinówce, wyświęcony w 1956 r.; wikariusz w: Chmielniku (1956–1957), Malawie (1957), Radymnie (1957–1958), Majdanie Królewskim (1958–1959); proboszcz w: Rybotyczach (1959–1970), Sieniawie (1970–1974), Woli Rusinowskiej (1974–2005). Zmarł 18 sierpnia 2014 r.
1974–1988 ks. Zbigniew Szeliga[19][20] ur. w 1924 r. w Przedmieściu Czudeckim; wyświęcony w 1951 r.; wikariusz w: Dydni (1951–?); ekspozyt w Brzyskiej Woli (1958–1966); proboszcz w: Sieteszy (1971–1974), Sieniawie (1974–1988). Zmarł 6 maja 1990 r.
1988–2001 ks. Zdzisław Kalinowski ur. 18 grudnia 1932 r. we Lwowie, wyświęcony w 1958 r.; wikariusz w: Krzemienicy (1958–1960), Niechobrzu (1960–1962), Albigowej (1962–1968), Nienaszowie (1968–1970); proboszcz w: Dobrej (1970–1988), Sieniawie (1988–2001); administrator w Ryszkowej Woli (2001–2005). Zmarł 5 stycznia 2005 r.[21]
2001– nadal ks. Jan Grzywacz ur. 20 stycznia 1960 r. Budach Głogowskich, wyświęcony w 1986 r., wikariusz m.in. w: Głogowie Małopolskim (1989–1991), Sanoku; proboszcz w: Kolonii Polskiej (1997–2001), Sieniawie (od 2001); dziekan dekanatu sieniawskiego (od 2020)

Kościoły filialne edytuj

Kościoły filialne:
Kościoły zabytkowe:
  • Sieniawa – pw. św. Jana Chrzciciela (dawna cerkiew)
  • Leżachów – pw. św. Jana Chrzciciela (dawna cerkiew)[24]


Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Opis dekanatu na stronie archidiecezji
  2. a b Historia kościoła w Sieniawie
  3. Kościół św. Jana Chrzciciela
  4. Historia sióstr
  5. Rodowa krypta książąt Czartoryskich
  6. Rocznik Archidiecezji Przemyskiej 2015 (s. 315) ISSN 1429-6314
  7. Schematismus Universi Cleri Dioeceseos Premisliensis rit. lat. Anno 1810 (s. 7-8) (łac.) [dostęp 2023-06-17]
  8. Schematismus Univresi Cleri Dioeceseos Premisliensis Rit(us) Lat(ini) Anno 1820 (s.8) [dostęp 2017-01-25]
  9. Schematismus Universi Cleri Dioeceseos Premisliensis rit. lat. Anno 1821 (s. 8) (łac.) [dostęp 2023-06-17]
  10. Schematismus Universi Venerabilis Cleri Dioeceseos Premisliensis tum Saecularis tum Regularis Ritus Latini 1853 (s. 21) [dostęp 2017-01-23]
  11. Schematismus Universi Venerabilis Cleri Dioeceseos Premisliensis tum Saecularis tum Regularis Ritus Latini 1891 (s. 118) [dostęp 2017-01-23]
  12. Elenchus Cleri Dioeceseos rit. lat. Premisliensis pro Anno Domini 1923 (s. 36) (łac) [dostęp 2023-06-17]
  13. Schematismus Universi Venerabilis Cleri Saecularis et Regularis Dioecesis Rit(us) Lat(ini) Premisliensis pro Anno Domini 1927 (s. 63) (łac.) [dostęp 2017-01-23]
  14. Zmiany w diecezji Kronika Diecezji przemyskiej 41(1948), z. 2-3, s. 102 [dostęp 2023-02-22]
  15. Zmiany w diecezji 42(1949), z. 5-9, s. 109 [dostęp 2023-02-22]
  16. Rocznik Diecezji Przemyskiej na rok 1952 (s. 110) [dostęp 2023-06-17]
  17. Rocznik Diecezji Przemyskiej na rok 1958 (s. 125) [dostęp 2023-06-17]
  18. Rocznik Diecezji Przemyskiej na rok 1966 (s. 134) [dostęp 2023-06-17]
  19. Rocznik Diecezji przemyskiej na rok 1979 (s. 197) [dostęp 2023-06-17]
  20. Rocznik Diecezji Przemyskiej na rok 1984 (s. 414-415) [dostęp 2023-06-17]
  21. Biografia ks. Zdzisława Kalinowskiego na stronie Archidiecezji. [dostęp 2018-11-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-20)].
  22. Historia kościoła w Leżachowie
  23. Historia kościoła w Piganach
  24. Drewniana cerkiew Leżachów

Linki zewnętrzne edytuj