Partia Radykalna (Francja)
Partia Radykalna (fr. Parti radical, PR lub PRV) – francuska centrowa, liberalna partia polityczna. Zwana także od swojej paryskiej siedziby Parti radical „valoisien”.
| Państwo | |
|---|---|
| Lider | |
| Data założenia |
1972 |
| Ideologia polityczna | |
| Barwy |
Historia edytuj
Ugrupowanie nurtu radykalnego powstało w 1901. W 1972 w wyniku rozłamu między frakcjami dotąd funkcjonującej Partii Radykalnej. Działalność pod nazwą PR kontynuowali zwolennicy współpracy z centrystami, odrzucający sojusz z François Mitterrandem, a zwłaszcza możliwość koalicji z komunistami. Na jej czele stanął Jean-Jacques Servan-Schreiber. Partia w 1974 poparła kandydaturę Valéry’ego Giscarda d’Estainga w wyborach prezydenckich, a w 1978 wzięła udział w założeniu Unii na rzecz Demokracji Francuskiej, w ramach której działała do 2002, zachowując odrębność organizacyjną.
W wyborach do Zgromadzenia Narodowego z list UDF pomiędzy 1978 a 1997 radykałowie uzyskiwali z reguły kilka mandatów (od 2 do 7), jedynie w 1993 odnieśli większy sukces, wprowadzając do niższej izby parlamentu 14 posłów.
Przed wyborami prezydenckimi w 2002 Partia Radykalna opowiedziała się za kandydaturą ubiegającego się o reelekcję Jacques’a Chiraca. Po jego zwycięstwie podjęła decyzję o zerwaniu sojuszu z UDF i przyłączeniu się do Unii na rzecz Większości Prezydenckiej. W wyborach parlamentarnych w tym samym roku uzyskała 9 mandatów poselskich, w kolejnych latach zasiliła ją grupa znanych polityków, m.in. Serge Lepeltier i Jean-Louis Borloo.
Na kongresie przeprowadzonym w dniach 26–27 października 2002 PR podjęła decyzję o stowarzyszeniu się z Unią na rzecz Ruchu Ludowego (przy sprzeciwie wobec tej decyzji ze strony trzech byłych przewodniczących radykałów – Didiera Barianiego, Yves’a Gallanda i Thierry’ego Cornilleta).
W 2007 Partia Radykalna zaangażowała się w kampanię wyborczą Nicolasa Sarkozy’ego, po jego zwycięstwie Jean-Louis Borloo wszedł w skład rządu François Fillona. W tym samym roku kilkunastu przedstawicieli radykałów uzyskało mandaty do Zgromadzenia Narodowego. W 2009 z list UMP trzech jej kandydatów uzyskało mandaty europosłów (Véronique Mathieu, Tokia Saïfi i Dominique Riquet).
Kongres radykałów z 14–15 marca 2011 przegłosował większością 93% głosów decyzję o uniezależnieniu partii od UMP i o wystawieniu własnego kandydata (którym został Jean-Louis Borloo) w wyborach prezydenckich w 2012. W tym samym roku Partia Radykalna przystąpiła do organizowania nowej centroprawicowej koalicji politycznej pod nazwą Sojusz. Blok ten nie podjął szerszej wspólnej działalności, a jego członkowie ostatecznie poparli Nicolasa Sarkozy’ego. W wyborach do Zgromadzenia Narodowego w tym samym roku 12 jej kandydatów zostało wybranych do tej izby francuskiego parlamentu[1][2], z czego sześciu pod szyldem UMP, a sześciu pod szyldem radykałów (w większości z poparciem UMP). W 2012 partia przystąpiła do federacyjnej Unii Demokratów i Niezależnych, w 2017 wprowadziła kilkuosobową reprezentację do niższej izby parlamentu.
W grudniu 2017 Partia Radykalna połączyła się z Lewicową Partią Radykalną, tworząc wspólne ugrupowanie pod nazwą Ruch Radykalny, Społeczny i Liberalny[3]. W lutym 2019 doszło jednak do reaktywowania PRG jako samodzielnego podmiotu[4]. We wrześniu 2021 Laurent Hénart ogłosił, że jego ugrupowanie powróciło do nazwy Partia Radykalna[5]. W tym samym roku radykałowie dołączyli do porozumienia Ensemble Citoyens zrzeszającego środowiska wspierające prezydenta Emmanuela Macrona[6], w 2022 utrzymali kilkuosobową reprezentację w Zgromadzeniu Narodowym[7].
Przewodniczący Partii Radykalnej edytuj
- 1971–1975: Jean-Jacques Servan-Schreiber
- 1975–1977: Gabriel Péronnet
- 1977–1979: Jean-Jacques Servan-Schreiber
- 1979–1983: Didier Bariani
- 1983–1988: André Rossinot
- 1988–1993: Yves Galland
- 1993–1997: André Rossinot
- 1997–1999: Thierry Cornillet
- 1999–2003: François Loos
- 2003–2005: André Rossinot
- 2005–2007: Jean-Louis Borloo i André Rossinot jako współprzewodniczący
- 2007–2014: Jean-Louis Borloo
- od 2014: Laurent Hénart[8]
Przypisy edytuj
- ↑ Résultats du 1er tour des élections législatives. partiradical.net. [dostęp 2012-06-19]. (fr.).
- ↑ Résultats du 2nd tour des élections législatives. partiradical.net. [dostęp 2012-06-19]. (fr.).
- ↑ Les radicaux se retrouvent après 45 ans de séparation. lejdd.fr, 9 grudnia 2017. [dostęp 2018-01-05]. (fr.).
- ↑ Pinel retourne au PRG avec la „grande majorité des anciens radicaux de gauche”. france24.com, 8 lutego 2019. [dostęp 2021-11-30]. (fr.).
- ↑ Le Mouvement radical redevient Parti radical. lefigaro.fr, 2 września 2021. [dostęp 2021-11-30]. (fr.).
- ↑ Présidentielle 2022. Le Parti radical soutient Emmanuel Macron. ouest-france.fr, 11 grudnia 2021. [dostęp 2022-04-11]. (fr.).
- ↑ Jason Wiels, Raphaël Marchala: Les principales forces politiques en présence à l'Assemblée nationale en chiffres. lcp.fr, 20 czerwca 2022. [dostęp 2022-06-21]. (fr.).
- ↑ W latach 2017–2021 faktycznie jako współprzewodniczący i przewodniczący MRSL.
Bibliografia edytuj
- Partia Radykalna na stronie france-politique.fr. [dostęp 2023-01-01]. (fr.).