Patagotitan

rodzaj dinozaura

Patagotitanrodzaj wymarłego dinozaura z grupy zauropodów.

Patagotitan
Carballido et al., 2017
Okres istnienia: 101 mln lat temu
101/101
101/101
Ilustracja
Kość udowa
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

zauropsydy

Podgromada

diapsydy

Nadrząd

dinozaury

Rząd

dinozaury gadziomiedniczne

Podrząd

zauropodomorfy

Infrarząd

zauropody

(bez rangi) tytanozaury
(bez rangi) Eutitanosauria
(bez rangi) Lognkosauria
Rodzaj

Patagotitan

Gatunki

P. mayorum

Systematyka

edytuj

Patagotitan zalicza się do tytanozaurów, zróżnicowanej grupy zauropodów, która powstała w jurze późnej i rozwijała się dalej w kredzie. Wśród tytanozaurów zalicza się go do Eutitanosauria i do mniejszego kladu Lognkosauria[1].

Rodzaj opisany został przez Carballido i współpracowników w 2017 na łamach Proceedings of the Royal Society B. Nazwa rodzajowa odwołuje się swym pierwszym członem Patago- do Patagonii w Ameryce Południowej, na terenie której znaleziono szczątki dinozaura. Drugi człon tejże nazwy titan bierze swój źródłosłów z greki[1] od określenia przejmujących lękiem mitologicznych synów Uranosa i Gai, zbuntowanych przeciw ojcu i strąconych do Tartaru[2][3]. Odniesienie to ma wedle autorów symbolizować siłę i ogromną wielkość nowo opisywanego stworzenia. Z kolei epitet gatunkowy jedynego wyróżnianego gatunku mayorum honoruje rodzinę Mayo, której badacze chcieli w ten sposób podziękować za gościnność okazaną podczas prowadzenia przez nich wykopalisk[1].

Autorzy pracy ustanawiającej nowy rodzaj umieścili go zarazem na drzewie rodowym Titanosauria, konkretnie w Eutitanosauria[1] (uproszczono):


Eutitanosauria


Dreadnoughtus


Lithostrotia

Malawisaurus




Baurutitan




Nemegtosaurus



Trigonosaurus



Alamosaurus



Opisthocoelicaudia



Saltasaurus



Neuquensaurus




Rapetosaurus




Isisaurus



Tapuiasaurus









Rinconsauria

Rinconsaurus




Muyelensaurus




Aeolosaurus



Overosaurus







Bonitasaura




Notocolossus


Lognkosauria

Mendozasaurus





Futalognkosaurus



Quetecsaurus





Puertasaurus



Drusilasaura




Argentinosaurus



Patagotitan










Budowa

edytuj
 
Porównanie wielkości P. mayorum i człowieka

Patagotitan był w momencie odkrycia największym znanym tytanozaurem, a także największym zauropodem i dinozaurem zarazem. Jego masę szacuje się na 69 ± 17 ton. Jak zauważają autorzy, jest to o 15% więcej, niż w poprzednim największym oszacowaniu masy tytanozaura tą samą metodą, poczynionym dla rodzaju Dreadnoughtus[1].

Znalezisko

edytuj

Znalezione szczątki należą do najbardziej kompletnych wśród tytanozaurów. Znaleziono przynajmniej 6 okazów tego zwierzęcia, zmarłych najprawdopodobniej w miejscu, gdzie je odkryto. Wszystkie znaleziono w tym samym kamieniołomie, na terenie formacji Cerro Barcino, którą datuje się na koniec albu, 101,62 ± 0,18 milionów lat temu. Warstwa, w której znajdowały się skamieliny, miała prawie trzy i pół metra grubości. Budowały ją piaskowce i mułowce[1].

Holotyp znajduje się w posiadaniu Museo Paleontologico Egidio Feruglio w Trelew na terenie Argentyny. Oznaczono go MPEF-PV 3400. Składają się nań liczne kręgi (przedni i 2 środkowe szyjne, 3 przednie, 2 środkowe i 2 dystalne grzbietowe, 6 ogonowych wraz z trzema szewronami), żebra, obie płyty mostka, kość łopatkowo-krucza, obie kości łonowe i udowe. Oprócz holotypu ustanowiono również paratypy. Prawdopodobnie są to okazy młode, które padły przy zbiorniku wodnym. Lokalizacja typowa opisana została jako La Flecha w argentyńskiej prowincji Chubut[1].

Paleoekologia

edytuj

Rodzaj skał, wśród których znaleziono zwierzęta, wskazuje na równinę zalewową. Znalezione osobniki to okazy młodociane, prawdopodobnie gromadziły się wokół zbiornika wodnego i zmarły w jego otoczeniu. Autorzy zwracają uwagę[1], że obecnie w podobny sposób umierają słonie[4].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f g h Carballido Jose, Diego Pol, Alejandro Otero, Ignacio A. Cerda, Leonardo Salgado, Alberto C. Garrido, Jahandar Ramezani, Nestor R. Cuneo & Javier Marcelo Krause. A new giant titanosaur sheds light on body mass evolution among sauropod dinosaurs. „Proceedings of the Royal Society B”. 284, s. 20171219, 2017. researchgate. Royal Society Publishing. DOI: 10.1098/rspb.2017.1219. (ang.). 
  2. Jan Parandowski: Mitologia. Warszawa: czytelnik, 1979, s. 38. ISBN 83-07-00233-8.
  3. Joël Schmidt: Słownik mitologii greckiej i rzymskiej. Katowice: Książnica, 2006, s. 320, seria: Słowniki Encyklopedyczne Książnicy. ISBN 978-83-7132-841-1.
  4. A. Conybeare & Gary Haynes. Observations on Elephant Mortality and Bones in Water Holes. „Quaternary Research”. 22, s. 189-200, 1984. (ang.).