Phanerochaete
Phanerochaete P. Karst. (korownica) – rodzaj grzybów z rodziny korownicowatych (Phanerochaetaceae)[1].
 Korownica kremowa | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
korownica |
| Nazwa systematyczna | |
| Phanerochaete P. Karst. Bidr. Känn. Finl. Nat. Folk 48: 426 (1889) | |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
Phanerochaete alnea (Fr.) P. Karst. 1889 | |
Charakterystyka edytuj
Grzyby kortycjoidalne o owocniku rozpostartym lub rozproszonym, do podłoża przyrośniętym w różnym stopniu, w stanie świeżym woskowatym, po wysuszeniu błoniastym. Powierzchnia biaława do żółtawej, czerwono-pomarańczowa lub brązowa. Hymenofor poroidalny, gładki, grudkowaty lub aksamitny z powodu wystających cystyd, brzeg włóknisty lub strzępiasty. System strzępkowy monomityczny, strzępki pod skórką przeważnie o szerokości 5 μm lub większej, z reguły grubościenne, z prostymi przegrodami, rzadko z pojedynczymi, podwójnymi lub wielokrotnymi sprzążkami, proste i równoległe z rozproszonymi odgałęzieniami, w subikulum strzępki cienkościenne, bogato rozgałęzione i splecione, bez sprzążek. Wszystkie strzępki gładkie lub w pewnym stopniu inkrustowane. Cystydy liczne, cylindryczne lub mniej lub bardziej zwężające się, zwykle septowane, zawsze z prostą przegrodą u podstawy, nagie lub silnie inkrustowane. Podstawki wąsko maczugowate lub cylindryczne, cienkościenne z prostą przegrodą u podstawy. Bazydiospory wąsko elipsoidalne, allantoidalne do niemal kulistych, szkliste, gładkie, cienkościenne, zwykle z małym wierzchołkiem, nieamyloidalne, niecyjanofilne[2].
Phanerochaete to duży rodzaj, charakteryzujący się głównie skórzastymi owocnikami, strzępkami generatywnymi z prostą przegrodą (w strzępkach subikulum mogą występować nawet pojedyncze lub wielokrotne sprzążki), maczugowatymi podstawkami i gładkimi, nieamyloidalnymi bazydiosporami. Według niektórych badań molekularnych, jest polifiletyczny. Badania molekularne przeprowadzone przez Wu i in. (2010) potwierdzają złożoną delimitację, w której większość gatunków Phanerochaete jest rozproszona w kladzie phlebioidalnym w rzędzie żagwiowców (Polyporales)[2].
Systematyka i nazewnictwo edytuj
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Phanerochaetaceae, Polyporales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Synonimy: Corticium Fr., Efibula Sheng H. Wu, Grandiniella P. Karst., Membranicium J. Erikss., Xerocarpus P. Karst[3].
Polską nazwę nadali Barbara Gumińska i Władysław Wojewoda w 1983 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym należące do tego rodzaju gatunki opisywane były także jako pleśniak, płaskosz, powłocznik, osnówka i żylica[4].
Gatunki występujące w Polsce:
- Phanerochaete affinis (Burt) Parmasto 1968[5]
- Phanerochaete calotricha (P. Karst.) J. Erikss. & Ryvarden 1978 – korownica żółknąca
- Phanerochaete cremeo-ochracea (Bourdot & Galzin) Hjortstam 1987 – tzw. żylak kremowoochrowy
- Phanerochaete jose-ferreirae (D.A. Reid) D.A. Reid 1975 – korownica białopomarańczowa
- Phanerochaete laevis (Fr.) J. Erikss. & Ryvarden 1978 – korownica gładka
- Phanerochaete magnoliae (Berk. & M.A. Curtis) Burds. 1985 – korownica radełkowata
- Phanerochaete martelliana (Bres.) J. Erikss. & Ryvarden 1978[6]
- Phanerochaete queletii (Bres.) Nakasone 2008[7] – korownica białopomarańczowa
- Phanerochaete sordida (P. Karst.) J. Erikss. & Ryvarden 1978 – korownica kremowa
- Phanerochaete velutina (DC.) P. Karst. 1898 – korownica aksamitna
Nazwy naukowe na podstawie Index Fungorum[8]. Wykaz gatunków i nazwy polskie według Władysława Wojewody[4] i innych[7][9].
Przypisy edytuj
- ↑ a b Index Fungorum [online] [dostęp 2014-02-15].
- ↑ a b S.P. Gorjón, Genera of corticioid fungi: keys, nomenclature and taxonomy, „Studies in Fungi”, 5 (1), 2020, s. 253, DOI: 10.5943/sif/5/1/12 [dostęp 2023-09-07] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2014-02-15].
- ↑ a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 502–505, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ W. Wojewoda nie podał nazwy traktując ten gatunek jako synonim Phanerochaete laevis, jednak według Index Fungorum jest to odrębny gatunek.
- ↑ W. Wojewoda nie nadał polskiej nazwy traktując ten takson jako niepewny.
- ↑ a b Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-10-06] (pol.).
- ↑ Index Fungorum (gatunki) [online] [dostęp 2013-03-05].
- ↑ Phanerochaete (korownica) [online], grzyby.pl [dostęp 2023-11-26].