Philesia magellanica

*Philesia magellanica*
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	liliowce
Rodzina	Philesiaceae
Rodzaj	Philesia
Gatunek	Philesia magellanica
	Nazwa systematyczna
	Philesia magellanica J.F.Gmel.; Syst. Nat.: 1012 (1791)
Synonimy
	Philesia buxifolia Lam. ex Poir.;
	Philesia buxifolia Lam. ex Poir.;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Philesia magellanica J.F.Gmel. – gatunek niskopączkowych lub jawnopączkowych roślin z monotypowego rodzaju Philesia z rodziny Philesiaceae, endemiczny dla południowej Ameryki Południowej^[3], gdzie występuje w lasach iglastych i bukanowych^[4], w południowym Chile, na obszarze od Los Lagos do Magallanes, oraz w południowej Argentynie^[5]. Nazwa naukowa rodzaju pochodzi od greckiego słowa φίλης (philes – ukochany); epitet gatunkowy odnosi się do Cieśniny Magellana, nawiązując do miejsca występowania tych roślin^[6].

Morfologia edytuj

Pokrój: Zimozielone krzewy^[4], osiągające wysokość 1 metra^[5].

Pędy: Rośliny tworzą krótkie podziemne kłącza^[4]. Pędy naziemne zdrewniałe, cylindryczne, żółtawe^[5], wzniesione, niepnące^[4].

Liście: Ulistnienie naprzemianległe. Liście bardzo twarde, podługowate, o szczecinowatym wierzchołku, osiągające wymiary 2–3×0,5–0,7 cm. Ogonki liściowe ciemnozielone doosiowo i jasnozielone odosiowo^[5].

Kwiaty: Kwiaty obupłciowe, pojedyncze, szypułkowe, sześciopręcikowe. Okwiat pojedynczy. Listki okwiatu czerwonawe lub różowe, położone w dwóch okółkach po trzy, zewnętrzne dużo krótsze od wewnętrznych^[5], wewnętrzne dzwonkowate^[4], o długości do 6 cm^[7]. Nitki pręcików zrośnięte w dolnej połowie^[4].

Owoce: Niemal kuliste, żółtawe jagody o średnicy 1,4–1,5 cm^[5].

Genetyka: Liczba chromosomów 2n = 38^[4].

Systematyka edytuj

Pozycja rodzaju według APWeb (aktualizowany system APG IV z 2016): Rodzaj wyróżniony jest w rodzinie Philesiaceae, zaliczanej do rzędu liliowców w kladzie roślin jednoliściennych (monocots)^[2].

Pozycja rodzaju w innych systemach: W systemie Cronquista z 1981 roku rodzaj zaliczany był do rodziny kolcoroślowatych (Smilacaceae) w rzędzie liliowców, podklasie liliowych w klasie jednoliściennych^[8]. W systemie Takhtajana z 1997 roku rodzaj zaliczony został do rodziny Philesiaceae, zaklasyfikowanej do rzędu Smilacales w nadrzędzie Dioscoreanae, w podklasie liliowych wyróżnionej w klasie jednoliściennych^[9]. W ostatniej wersji tego systemu, opublikowanej w roku 2009, autor zmienił jedynie klasyfikację rzędu Smilacales do nadrzędu liliopodobne Lilianae w tej samej podklasie^[10].

Zastosowanie edytuj

Philesia magellanica jest uprawiana jako ozdobna roślina ogrodowa. Wymaga gleb próchniczych, wilgotnych i przepuszczalnych oraz stanowiska półcienistego. Nie jest rośliną mrozoodporną (strefy mrozoodporności 9–11)^[7].

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-02] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-02] (ang.).
↑ ^a ^b Rafaël Govaerts: World Checklist of Selected Plant Families. The Board of Trustees of the Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2011-04-22]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g J.G. Conran i H.T. Clifford: Philesiaceae. W: Klaus Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. T. 3: Flowering Plants. Monocotyledons. Lilianae (except Orchidaceae). Berlin Heidelberg: Springer-Verlag, 1998, s. 409-411. ISBN 3-540-64060-6. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Flora Chilena. [dostęp 2011-04-24]. (hiszp.).
↑ D. Gledhill: The names of plant. Cambridge ; New York: Cambridge University Press, 2008, s. 247, 300. ISBN 978-0-521-86645-3.
↑ ^a ^b GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, s. 661, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .
↑ Arthur Cronquist: An integrated system of classification of flowering plants. New York: Columbia University Press, 1981, s. 1228. ISBN 0-231-03880-1. (ang.).
↑ The Taxonomicon. [dostęp 2011-04-14]. (ang.).
↑ Armen Leonovich Takhtadzhi͡an: Flowering plants. [New York]: Springer, 2009, s. 643. ISBN 978-1-4020-9608-2. (ang.).

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-02] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-02] (ang.).

[kew-3] Rafaël Govaerts: World Checklist of Selected Plant Families. The Board of Trustees of the Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2011-04-22]. (ang.).

[kub-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g J.G. Conran i H.T. Clifford: Philesiaceae. W: Klaus Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. T. 3: Flowering Plants. Monocotyledons. Lilianae (except Orchidaceae). Berlin Heidelberg: Springer-Verlag, 1998, s. 409-411. ISBN 3-540-64060-6. (ang.).

[foch-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Flora Chilena. [dostęp 2011-04-24]. (hiszp.).

[6] D. Gledhill: The names of plant. Cambridge ; New York: Cambridge University Press, 2008, s. 247, 300. ISBN 978-0-521-86645-3.

[bota-7] GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, s. 661, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .

[8] Arthur Cronquist: An integrated system of classification of flowering plants. New York: Columbia University Press, 1981, s. 1228. ISBN 0-231-03880-1. (ang.).

[9] The Taxonomicon. [dostęp 2011-04-14]. (ang.).

[10] Armen Leonovich Takhtadzhi͡an: Flowering plants. [New York]: Springer, 2009, s. 643. ISBN 978-1-4020-9608-2. (ang.).

[3]

[4]

[5]

[6]

[1]

[2]

[7]

[8]

[9]

[10]