Pietronajcie
Pietronajcie – jezioro znajdujące się na terenie Wigierskiego Parku Narodowego, położone w obniżeniu pomiędzy dolinami rzek: Wiatrołuży i Maniówki[1].
| Położenie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Region | |
| Wysokość lustra |
138[1] m n.p.m. |
| Morfometria | |
| Powierzchnia |
1,71 ha[2] |
| Głębokość • maksymalna |
|
Położenie na mapie gminy wiejskiej Suwałki  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |
Położenie na mapie powiatu suwalskiego  | |
 54°07′45″N 23°04′02″E/54,129167 23,067222
| |
Jezioro ma regularny, owalny kształt. Średnica wynosi około 140 m[3], powierzchnia – ok. 1,7 ha[2]. Lustro wody położone jest prawie 4 m ponad doliną Wiatrołuży[1].
Otoczone jest piaszczystym wałem o wysokości 10–18 metrów (względem lustra wody) i szerokości 80–105 m. Wewnętrzne stoki wału nachylone są pod kątem 15–30° do powierzchni jeziora, zewnętrzne – 20–35°. Wał na całej długości wykazuje podobną szerokość i brak widocznych śladów erozji. Sugeruje to, że jest on tworem młodszym niż dolina Wiatrołuży[2].
Jezioro jest najprawdopodobniej reliktem po pingo. Pingo są wzgórzami powstającymi w tundrze, wewnątrz których występują duże soczewki lodu. W wyniku wytopienia lodu z soczewki powstała misa jeziora, natomiast wał powstał z pokrywającego soczewkę materiału[3].
W latach 2004–2006 rozwinęła się dyskusja na temat impaktowego pochodzenia jeziora (miałoby być ono zalanym wodą kraterem uderzeniowym). Hipoteza ta została jednak obecnie zarzucona, gdyż w przypadku uderzenia meteorytu wał wokół jeziora byłby niższy, a ściana od strony doliny Wiatrołuży nie powstałaby z powodu braku podparcia w chwili uderzenia[4][5][2].
Pietronajcie jest jeziorem dystroficznym o najmniejszym poziomie dystrofii wśród jezior Wigierskiego Parku Narodowego[6].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Piotr Pieczyński. Ukształtowanie powierzchni parku. „Wigry”. 38 (2), 2012. Wigierski Park Narodowy. ISSN 1642-1035. (pol.).
- ↑ a b c d e JEZIORO PIETRONAJĆ - PINGO (LAKE PIETRONAJĆ - PINGO). [w:] Database of Polish Representative Geosites [on-line]. Instytut Ochrony Przyrody PAN. [dostęp 2012-09-02]. (ang.).
- ↑ a b Tomasz Krzywicki. Dzieje krajobrazu. „Wigry”. 18 (2), 2005. Wigierski Park Narodowy. ISSN 1642-1035. (pol.).
- ↑ J. Bandurowski: Sprawozdanie z działalności Towarzystwa oraz raport finansowy za rok 2005. [w:] Polskie Towarzystwo Meteorytowe [on-line]. 2006-03-01. [dostęp 2016-04-01].
- ↑ Wiesław Czajka: Struktury koliste - Polska : Jezioro Pietronajć. [w:] astroblemy.pl [on-line]. 2008-08-01. [dostęp 2012-09-02].
- ↑ Andrzej Górniak. Zaawansowanie dystrofii sucharów Wigierskiego Parku Narodowego. „Materiały z sesji: 15 lat Wigierskiego Parku Narodowego”, 15–16 października 2004. Augustowsko-Suwalskie Towarzystwo Naukowe.
Linki zewnętrzne
edytuj- Mapa topograficzna okolic jeziora w serwisie Geoportal