Piotr Franaszek
Piotr Stanisław Franaszek (ur. 12 maja 1955 w Malborku[1]) – polski historyk, nauczyciel akademicki, profesor nauk humanistycznych, w latach 2016–2023 członek Kolegium Instytutu Pamięci Narodowej.
| Państwo działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
12 maja 1955 |
| Profesor nauk humanistycznych | |
| Specjalność: historia | |
| Alma Mater | |
| Doktorat |
1988 |
| Habilitacja |
1996 |
| Profesura |
21 października 2003 |
| Nauczyciel akademicki | |
| Uczelnia |
Uniwersytet Jagielloński |
| Dyrektor | |
| Instytut |
Instytut Historii UJ |
| Okres spraw. |
2002–2008 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys
edytujUrodził się jako jedno z pięciorga dzieci Krystyny i Antoniego. Jego ojciec był historykiem, działaczem konspiracyjnego Stronnictwa Narodowego, bliskim współpracownikiem prymasa Stefana Wyszyńskiego, współzałożyciela i redaktora naczelnym „Tygodnika Rodzin Katolickich «Źródło»”[2][3].
Piotr Franaszek w 1979 ukończył studia z zakresu historii na Wydziale Filozoficzno-Historycznym Uniwersytetu Jagiellońskiego[4]. W 1988 na tej samej uczelni uzyskał stopień doktora nauk humanistycznych w zakresie historii na podstawie pracy pt. Myśl naukowo-techniczna w galicyjskim górnictwie naftowym w drugiej połowie XIX w. (do roku 1918), napisanej pod kierunkiem profesor Heleny Madurowicz-Urbańskiej. W 1996 na UJ uzyskał stopień doktora habilitowanego na podstawie rozprawy Produkcja roślinna w Galicji doby autonomicznej. 21 października 2003 otrzymał tytuł profesora nauk humanistycznych[5].
Zawodowo związany z Instytutem Historii UJ. W latach 1999–2002 był wicedyrektorem, następnie do 2008 dyrektorem tej jednostki. W 2013 powołany na stanowisko profesora zwyczajnego Uniwersytetu Jagiellońskiego[4]. Do września 2017 był także profesorem zwyczajnym w Instytucie Stosunków Międzynarodowych Państwowej Wyższej Szkoły Wschodnioeuropejskiej w Przemyślu, był członkiem Komitet Nauk Historycznych Polskiej Akademii Nauk[5].
Specjalizuje się w historii społeczno-gospodarczej[5] XIX i XX wieku[4]. Był członkiem powołanego przez rektora zespołu historyków prowadzącego badania nad inwigilacją środowiska UJ przez funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa[4]. W kadencji 2006–2010 z ramienia Prawa i Sprawiedliwości zasiadał w radzie miejskiej Krakowa[6]. W 2008 przeprowadził z ramienia ówczesnego rektora UJ Karola Musioła autolustrację zamówioną przez byłego rektora Franciszka Ziejkę[7].
W przedterminowych wyborach prezydenckich w 2010 poparł kandydaturę Jarosława Kaczyńskiego[8]. Wchodził w skład jury konkursu Książka Historyczna Roku[9].
W 2016 z rekomendacji posłów PiS został powołany przez Sejm w skład Kolegium Instytutu Pamięci Narodowej[10]; członkiem tego gremium był do 2023[11].
Jest oblatem benedyktyńskim[12].
Odznaczenia
edytuj- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2022)[13]
Wybrane publikacje
edytuj- Informator statystyczny do dziejów przemysłu w Galicji: górnictwo i hutnictwo (produkcja, ceny, zbyt, przedsiębiorstwa, zatrudnienie) (współautor), Kraków 1981.
- Myśl techniczna w galicyjskim wiertnictwie naftowym w latach 1860–1918, Kraków 1991.
- Informator statystyczny do dziejów społeczno-gospodarczych Galicji: rolnictwo w dobie autonomii. Cz. 1, Produkcja roślinna, Kraków-Warszawa 1992.
- Produkcja roślinna w Galicji doby autonomicznej, Kraków 1995.
- Celem nauki jest człowiek... Studia z historii społecznej i gospodarczej ofiarowane Helenie Madurowicz-Urbańskiej (red. nauk.), Kraków 2000.
- Informator statystyczny do dziejów społeczno-gospodarczych Galicji: zdrowie publiczne w Galicji w dobie autonomii, Kraków 2001.
- Zdrowie publiczne w Galicji w dobie autonomii (wybrane problemy), Kraków 2002.
- O nowoczesnym zarządzaniu majątkiem – rady dla potomnych Karola Belina Brzozowskiego: źródła do dziejów gospodarstwa ziemiańskiego na Kresach w XIX wieku (red.), Kraków 2005.
- Ausgewählte Probleme zur Geschichte der polnischen Landwirtschaft im 19. und 20. Jahrhundert (red.), Kraków 2005.
- Problemy cywilizacyjnego rozwoju Białorusi, Polski, Rosji i Ukrainy od końca XVIII do XXI wieku (red.), Kraków 2007.
- Stłamszona nauka? Inwigilacja środowisk akademickich i naukowych przez aparat bezpieczeństwa w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku (red.), Warszawa 2010.
- Naukowcy władzy, władza naukowcom (red.), Warszawa 2010.
Przypisy
edytuj- ↑ Prof. dr hab. Piotr Franaszek [online], ipn.gov.pl [dostęp 2025-03-06].
- ↑ Piotr Franaszek, Wspomnienia: Antoni Franaszek (1922–2012) [online], oblacitynieccy.pl [dostęp 2025-03-06] [zarchiwizowane z adresu 2024-12-07].
- ↑ Elżbieta Jastrzębska, Zmarł Kawaler Antoni Franaszek z Krakowa, opoka.net.pl, 2012 [zarchiwizowane 2025-03-06].
- ↑ a b c d Druk nr 638: Lista kandydatów na członków Kolegium Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu [online], sejm.gov.pl, 21 czerwca 2016 [dostęp 2016-07-31].
- ↑ a b c Prof. dr hab. Piotr Stanisław Franaszek, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2016-07-31].
- ↑ Wybory samorządowe 2006 [online], PKW [dostęp 2016-07-31].
- ↑ Magdalena Gorostiza, Lustrowany nawet po śmierci [online], onet.pl, 5 listopada 2023 [dostęp 2025-03-06] [zarchiwizowane z adresu 2023-11-05].
- ↑ Krakowski Społeczny Komitet Poparcia Jarosława Kaczyńskiego [online], jaroslawkaczynski.info, 9 maja 2010 [dostęp 2017-09-19].
- ↑ Książka historyczna roku po raz ósmy!, ksiazkahistorycznaroku.pl, 13 listopada 2015 [zarchiwizowane 2016-01-11].
- ↑ Sejm wybrał członków Kolegium IPN, rp.pl, 23 czerwca 2016 [zarchiwizowane 2016-06-24].
- ↑ Kolegium IPN czerwiec 2016 – czerwiec 2023 [online], ipn.gov.pl [dostęp 2023-07-04].
- ↑ II Krajowy Zjazd Oblatów Benedyktyńskich w Tyńcu, opoka.org.pl, 2008 [zarchiwizowane 2014-01-10].
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 4 października 2022 r. nr rej. 450/2022 o nadaniu orderów i odznaczenia (M.P. z 2023 r. poz. 16).
Linki zewnętrzne
edytuj- Franaszek, Piotr [online], Katalog Biblioteki Narodowej [dostęp 2016-07-31].