Plac Harcerski im. ks. Zdzisława Peszkowskiego w Sanoku

Plac Harcerski im. ks. Zdzisława Peszkowskiegoplac w centrum Sanoka.

Plac Harcerski im. ks. Zdzisława Peszkowskiego
Plac Harcerski
Ilustracja
Plac Harcerski im. ks. Zdzisława Peszkowskiego w Sanoku (24 sierpnia 2022)
Państwo

 Polska

Miejscowość

Sanok

Położenie na mapie Sanoka
Mapa konturowa Sanoka, w centrum znajduje się punkt z opisem „Plac Harcerski im. ks. Zdzisława Peszkowskiego”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Plac Harcerski im. ks. Zdzisława Peszkowskiego”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Plac Harcerski im. ks. Zdzisława Peszkowskiego”
Położenie na mapie powiatu sanockiego
Mapa konturowa powiatu sanockiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Plac Harcerski im. ks. Zdzisława Peszkowskiego”
Ziemia49°33′40,7″N 22°12′09,0″E/49,561306 22,202500
Teren placu przed 1929
Popiersie ks. Zdzisława Peszkowskiego

Historia

edytuj

Plac jest umiejscowiony w centrum Sanoka, w dzielnicy Śródmieście. Od wschodu jest położony przy ulicy Adama Mickiewicza. Od zachodu otacza go Park miejski im. Adama Mickiewicza w Sanoku. Od północy domyka go budynek przy ul. Mickiewicza 13 (Gmach Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”), zaś od południa II Liceum Ogólnokształcące im. Marii Skłodowskiej-Curie.

Pierwotnie propozycję trójkątnego rozmieszczenia budynku szkoły, gmachu „Sokoła” i restauracji u wejścia do parku (obecnie Plac Harcerski) wysunął przebywający 6 czerwca 1896 w Sanoku architekt Arnold Röhring[1].

W latach PRL w centralnej części placu była umieszczona sadzawka otoczona rabatą kwiatową[2], a w południowo-wschodnim rogu stała altanka[3]. W tym okresie plac nie miał nazwy (był określany jako plac przed Pomnikiem Wdzięczności[4]).

Uchwałą z 20 września 2011 Rada Miasta Sanoka zdecydowała o nadaniu obiektowi nazwy Plac Harcerski[5][6]. Uroczystość nadania nazwy odbyła się 24 września 2011 w związku z obchodami Stulecia Sanockiego Harcerstwa[7]. Wcześniej plac nie posiadał formalnie nazwy własnej.

Plac stał się miejscem obchodzenia uroczystości kulturalnych i patriotycznych.

Uchwałą Rady Miasta Sanoka z 25 marca 2021 zmieniono nazwę placu na „Plac Harcerski im. ks. Zdzisława Peszkowskiego” w celu uhonorowania ks. Zdzisława Peszkowskiego[8][9]. Uchwałę o tym samym charakterze podjęto ponownie 27 kwietnia 2021 z uwagi na popełnioną w pierwszej uchwale pomyłkę w numerze działki placu, która figuruje pod oznaczeniem 28/6[10]. Uroczystość nadania imienia placowi odbyła się 8 października 2021[11].

Pomniki i upamiętnienia

edytuj

Na granicy z parkiem miejskim znajdował Pomnik Wdzięczności Żołnierzom Armii Czerwonej, pierwszy do 1977, a drugi w latach 1977-2016.

W otoczeniu tego miejsca w ramach obchodów 100-lecia odzyskania niepodległości przez Polskę ustanowiono upamiętnienie o treści Wierni tradycji 1918–2018, honorujące 2 Pułk Strzelców Podhalańskich.

Przy placu od strony południowej zostały zasadzone drzewa pamiątkowe:

  • Grujecznik japoński upamiętniający Ignacego Łukasiewicza. Inskrypcja na tabliczce głosi: Grujecznik japoński (cercidiphyllum japonicum) w hołdzie Ignacemu Łukasiewiczowi. Burmistrz Miasta Sanoka, PGNiG S.A. Oddział w Sanoku. Zarząd Okręgu Bieszczadzkiego LOP. 11 listopada 2009.
  • Brzoza brodawkowata upamiętniająca jubileusz 85-lecia istnienia Ligi Ochrony Przyrody. Została zasadzona 23 listopada 2013. Inskrypcja na tabliczce głosi: 85 lat Ligi Ochrony Przyrody 1928-2013. Brzoza brodawkowata. Betula pendula. ZBO LOP. Sanok, 23 XI 2013.
  • Klon „Rotmistrz” upamiętniający Witolda Pileckiego, odsłonięty 11 listopada 2015; inskrypcja na tabliczce brzmi: Rotmistrz. Klon (Acer campestre 'Postelense') w hołdzie rtm. Witoldowi Pileckiemu. Burmistrz miasta Sanoka, Zarząd Okręgu Bieszczadzkiego LOP. 11 listopada 2015[12].
  • Brzoza brodawkowata „Inka” upamiętniająca Danutę Siedzikównę ps. „Inka”. uroczystość odsłonięcia drzewa odbyła się 10 listopada 2016[13]. Inskrypcja na tabliczce brzmi: „Inka”. Brzoza (Betula pendula Roth) w hołdzie Danucie Siedzikównej. Burmistrz miasta Sanoka, Zarząd Okręgu Bieszczadzkiego LOP. 11 listopada 2016.
  • Drzewo pamiątkowe poświęcone papieżowi Janowi Pawłowi II. Inskrypcja na tabliczce głosi: Świętemu Janowi Pawłowi II. Patronowi młodzieży OHP. Uczestnicy 9-8 Hufca Pracy w Sanoku. 5 kwietnia 2017.
  • Klon „Kazimierz” upamiętniający Kazimierza Tumidajskiego. Inskrypcja na tabliczce brzmi: Kazimierz. Klon (Acer negundo) w hołdzie Kazimierzowi Tumidajskiemu. 11 listopada 2017. Burmistrz miasta Sanoka, Okręg Bieszczadzki LOP. Został odsłonięty 10 listopada 2017[14].
  • Popiersie ks. Zdzisława Peszkowskiego odsłonięte w 104 rocznicę urodzin kapłana 23 sierpnia 2022 (ustanowione na scenie, gdzie wcześniej istniał ww. Pomnik Wdzięczności)[15].

Przypisy

edytuj
  1. Kronika. „Gazeta Sanocka”, s. 3, Nr 63 z 14 czerwca 1896. 
  2. Ilustracje. W: Ziemia sanocka. Kraków: Wydawnictwo Artystyczno-Graficzne RSW Prasa, 1966, s. 89.
  3. Andrzej Romaniak, Sanok. Fotografie archiwalne Tom I, Sanok 2009, s. 292, 296
  4. Uroczystości w naszym regionie. Kwiaty na żołnierskich mogiłach. „Nowiny”, s. 2, Nr 198 z 3 września 1979. 
  5. Uchwała Nr XIV/123/11 Rady Miasta Sanoka z dnia 20.09.2011r. w sprawie nadania nazwy placowi w Dzielnicy Śródmieście miasta Sanoka. bip.um.sanok.pl, 2011-09-30. [dostęp 2018-04-09].
  6. Nowe nazwy sanockich ulic. esanok.pl, 2011. [dostęp 2016-02-06].
  7. 100 lat sanockiego harcerstwa. sanok24.pl, 2011-09-21. [dostęp 2016-02-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
  8. Uchwała Nr XLI/329/21 Rady Miasta Sanoka z dnia 25 marca 2021r. w sprawie zmiany nazwy placu na terenie miasta Sanoka. bip.um.sanok.pl, 2021-04-01. [dostęp 2021-04-22].
  9. dcz. Decyzją rady miasta. Plac Harcerski zmienił nazwę. „Tygodnik Sanocki”. Nr 13 (1520), s. 5, 2 kwietnia 2021. 
  10. Uchwała Nr XLII/344/21 Rady Miasta Sanoka z dnia 27 kwietnia 2021r. w sprawie zmiany nazwy placu na terenie miasta Sanoka. bip.um.sanok.pl, 2021-05-06. [dostęp 2021-10-02].
  11. Plac Harcerski wkrótce oficjalnie zmieni swoją nazwę. sanok.pl, 2021-10-08. [dostęp 2021-12-09].
  12. Klon ku pamięci wielkiego Polaka stanął na Placu Harcerskim. esanok.pl, 2015-11-11. [dostęp 2015-12-20].
  13. „Inka” upamiętniona w Sanoku. sanok.pl, 2016-11-14. [dostęp 2017-04-16].
  14. FZ. Nowe drzewko na Placu Harcerskim Klon im. gen. Kazimierza Tumidajskiego. „Tygodnik Sanocki”. Nr 46 (1349), s. 10, 17 listopada 2017. 
  15. Uroczystość odsłonięcia i poświęcenia popiersia ks. Zdzisława Peszkowskiego. powiat-sanok.pl, 2022-08-23. [dostęp 2022-08-24].