Wikipedia

Polar Satellite Launch Vehicle

Polar Satellite Launch Vehicle (PSLV) (rakieta nośna [dla] satelitów [na orbitach] polarnych) – indyjska wieloczłonowa rakieta nośna przeznaczona do wynoszenia w kosmos satelitów mających krążyć po polarnych orbitach okołoziemskich. Opracowana przez ISRO w celu wynoszenia satelitów serii Indian Remote Sensing na polarne orbity synchroniczne ze Słońcem. Do pojawienia się PSLV, komercyjnie taką usługę świadczyli tylko Rosjanie. Należy do indyjskiej rodziny rakiet SLV.

PSLV D
w nawiasach różnice dla wariantu C
Rodzina rakiet nośnych SLV
Ilustracja
PSLV
Producent

ISRO (Indie)

Koszt wystrzelenia

30 mln USD (kurs z 1999)

Data pierwszego startu

20 września 1993

Data ostatniego startu

31 sierpnia 2017

Statystyki
Wszystkie starty

41

Udane starty

39 (95%)

Nieudane starty

2

Zdolność wynoszenia

3700 kg na orbitę o wys. 200 km i nachyl. 49,5°; 800 kg (1000 kg) na GTO

Siła ciągu przy starcie

5300 (5290) kN

Wymiary
Długość

44,43 m

Średnica

2,80 m

Masa całkowita

294 000 kg

Stopnie rakiety
Stopień 0.

6 × PSLV-0

Stopień 1.

1 × PSLV-1

Stopień 2.

1 × PSLV-2

Stopień 3.

1 × PSLV-3

Stopień 4.

1 × PSLV-4

Multimedia w Wikimedia Commons

Wariantem podstawowym jest PSLV D, zapisywana przeważnie bez literowego oznaczenia. Drugim wariantem jest PSLV C. Wariant CA nie posiada silników dodatkowych na paliwo stałe. Wariant XL ma udźwig większy o 200 kg dzięki ulepszonym rakietom dodatkowym.

Chronologia startów wersji D

edytuj

Inne oznaczenie tej wersji to PSLV-G (1)[1].

  1. 20 września 1993, 05:12 GMT; s/n D1; miejsce startu: Sriharikota (PSLV-1), Indie
    Ładunek: IRS-P1; Uwagi: start nieudany – błąd w oprogramowaniu systemu kontroli wysokości 2. i 3. członu rakiety doprowadził do jej zejścia z kursu; rakieta spadła do Zatoki Bengalskiej w 700. sekundzie lotu
  2. 15 października 1994, 05:05 GMT; s/n D2; miejsce startu: Sriharikota (PSLV-1), Indie
    Ładunek: IRS-P2; Uwagi: start udany
  3. 21 marca 1996, 04:53 GMT; s/n D3; miejsce startu: Sriharikota (PSLV-1), Indie
    Ładunek: IRS-P3; Uwagi: start udany

Chronologia startów wersji C

edytuj

Rakiety w poszczególnych startach nie były identyczne, mimo wspólnego oznaczenia PSLV C. Dwie odmiany tej wersji noszą też oznaczenia PSLV-G (2) i PSLV-G (3), różnią się od siebie czwartym członem. Odmiana PSLV-G (2) poleciała w kosmos 3 razy (w 1997, 1999 i 2001 roku), od tej pory wykorzystywana jest wyłącznie odmiana PSLV-G (3)[1].

  1. 29 września 1997, 04:47 GMT; s/n C1; miejsce startu: Sriharikota (PSLV-1), Indie
    Ładunek: IRS-1D; Uwagi: start częściowo udany – satelita osiągnął orbitę znacznie różniącą się od planowanej
  2. 26 maja 1999, 06:22 GMT; s/n C2; miejsce startu: Sriharikota (PSLV-1), Indie
    Ładunek: DLR-Tubsat, Oceansat 1, Uribyol 3; Uwagi: start udany
  3. 22 października 2001, 04:53 GMT; s/n C3; miejsce startu: Sriharikota (PSLV-1), Indie
    Ładunek: BIRD, PROBA, TES; Uwagi: start udany
  4. 12 września 2002, 10:23:40 GMT; s/n C4; miejsce startu: Sriharikota (PSLV-1), Indie
    Ładunek: Kalpana 1; Uwagi: start udany
  5. 17 października 2003, 04:52:08 GMT; s/n C5; miejsce startu: Sriharikota (PSLV-1), Indie
    Ładunek: Resourcesat 1; Uwagi: start udany
  6. 5 maja 2005, 04:45 GMT; s/n C6; miejsce startu: Sriharikota (PSLV-2), Indie
    Ładunek: Cartosat 1, VO-52 HAMSAT; Uwagi: start udany
  7. 10 stycznia 2007, 03:53 GMT; s/n C7; miejsce startu: Sriharikota (?), Indie
    Ładunek: Cartosat 2, SRE-1, LAPAN-Tubsat, Pehuensat; Uwagi: start udany
  8. 20 kwietnia 2011, 04:42 GMT; s/n C16; miejsce startu: Sriharikota (?), Indie
    Ładunek: Resourcesat-2, YOUTHSAT, X-SAT; Uwagi: start udany
  9. 26 września 2016, 03:42 GMT; s/n C35; miejsce startu: Sriharikota, Indie
    Ładunek: ScatSat 1, ALSAT-1B, ALSAT-2B, Pathfinder-1, Pratham, NLS-19, ALSAT-1N, PISat; Uwagi: start udany[2]

Chronologia startów wersji CA

edytuj
  1. 23 kwietnia 2007, 10:00 GMT; s/n C8; miejsce startu: Sriharikota, Indie
    Ładunek: AGILE; Uwagi: start udany
  2. 21 stycznia 2008, 03:45 GMT; s/n C10; miejsce startu: Sriharikota, Indie
    Ładunek: TechSAR 1; Uwagi: start udany
  3. 28 kwietnia 2008, 03:53:51 GMT; s/n C9; miejsce startu: Sriharikota, Indie
    Ładunek: Cartosat 2A, IMS-1 oraz 8 nanosatelitów; Uwagi: start udany
  4. 20 kwietnia 2009, 01:15 GMT; s/n C12; miejsce startu: Sriharikota, Indie
    Ładunek: RISAT-2, ANUSAT; Uwagi: start udany
  5. 23 września 2009, 06:21 GMT; s/n C14; miejsce startu: Sriharikota, Indie
    Ładunek: OceanSat-2, BeeSat, UWE-2, ITU-pSat1, SwissCube, Rubin 9.1, Rubin 9.2; Uwagi: start udany
  6. 12 lipca 2010, 03:52 GMT; s/n C15; miejsce startu: Sriharikota, Indie
    Ładunek: Cartosat-2B, ALSAT-2A, NLS 6.1, NLS 6.2, STUDSAT; Uwagi: start udany
  7. 12 października 2011, 05:31 GMT; s/n C18; miejsce startu: Sriharikota, Indie
    Ładunek: Megha-Tropiques, SRMSat, VesselSat-1, Jugnu; Uwagi: start udany
  8. 9 września 2012, 04:23 GMT; s/n C21; miejsce startu: Sriharikota, Indie
    Ładunek: SPOT 6, PROITERES; Uwagi: start udany
  9. 25 lutego 2013, 12:31 GMT; s/n C20; miejsce startu: Sriharikota, Indie
    Ładunek: SARAL oraz 6 satelitów komercyjnych, w tym Near Earth Object Surveillance Satellite; Uwagi: start udany
  10. 30 czerwca 2014, 04:22 GMT; s/n C23; miejsce startu: Sriharikota, Indie
    Ładunek: SPOT 7 oraz CanX 4, CanX 5, AISat 1, VELOX 1, VELOX P3; Uwagi: start udany
  11. 16 grudnia 2015, 12:30 GMT; s/n C29; miejsce startu: Sriharikota, Indie
    Ładunek: 6 satelitów komercyjnych dla Indonezji; Uwagi: start udany

Chronologia startów wersji XL

edytuj
  1. 22 października 2008, 00:52:11 GMT; s/n C11; miejsce startu: Sriharikota, Indie
    Ładunek: Chandrayaan-1; Uwagi: start udany
  2. 15 lipca 2011, 11:18 GMT; s/n C17; miejsce startu: Sriharikota, Indie
    Ładunek: GSAT-12; Uwagi: start udany
  3. 26 kwietnia 2012, 00:17 GMT; s/n C19; miejsce startu: Sriharikota, Indie
    Ładunek: RISAT-1; Uwagi: start udany
  4. 1 lipca 2013, 18:11 GMT; s/n C22; miejsce startu: Sriharikota, Indie
    Ładunek: IRNSS-1A; Uwagi: start udany
  5. 5 listopada 2013, 09:08 GMT; s/n C25; miejsce startu: Sriharikota, Indie
    Ładunek: Mars Orbiter Mission; Uwagi: start udany
  6. 4 kwietnia 2014, 11:44 GMT; s/n C24; miejsce startu: Sriharikota, Indie
    Ładunek: IRNSS-1B; Uwagi: start udany
  7. 14 października 2014, 20:02 GMT; s/n C26; miejsce startu: Sriharikota, Indie
    Ładunek: IRNSS-1C; Uwagi: start udany
  8. 28 marca 2015, 11:49 GMT; s/n C27; miejsce startu: Sriharikota, Indie
    Ładunek: IRNSS-1D; Uwagi: start udany
  9. 10 lipca 2015, 16:28 GMT; s/n C28; miejsce startu: Sriharikota, Indie
    Ładunek: 5 komercyjnych satelitów; Uwagi: start udany
  10. 28 września 2015, 04:30 GMT; s/n C30; miejsce startu: Sriharikota, Indie
    Ładunek: Astrosat, LAPAN-A2, exactView 9, 4 nanosatelity Lemur-2; Uwagi: start udany
  11. 20 stycznia 2016, 04:01 GMT; s/n C31; miejsce startu: Sriharikota, Indie
    Ładunek: IRNSS-1E; Uwagi: start udany[3]
  12. 10 marca 2016, 10:31 GMT; s/n C32; miejsce startu: Sriharikota, Indie
    Ładunek: IRNSS-1F; Uwagi: start udany
  13. 28 kwietnia 2016, 07:20 GMT; s/n C33; miejsce startu: Sriharikota, Indie
    Ładunek: IRNSS-1G; Uwagi: start udany
  14. 22 czerwca 2016, 03:55 GMT; s/n C34; miejsce startu: Sriharikota, Indie
    Ładunek: Cartosat 2C, LAPAN-A3, BIROS, SkySat Gen2-1, GHGSat-D, M3MSat, Swayam, SathyabamaSat, 12 nanosatelitów Flock-2p; Uwagi: start udany
  15. 7 grudnia 2016, 04:55 GMT; s/n C36; miejsce startu: Sriharikota, Indie
    Ładunek: Resourcesat 2A; Uwagi: start udany
  16. 15 lutego 2017, 03:58 GMT; s/n C37; miejsce startu: Sriharikota, Indie
    Ładunek: Cartosat 2D, INS-1A, INS-1B, Nayif-1, Al Farabi 1, PEASS, BGUSat, DIDO-2, 88 nanosatelitów Flock-3p, 8 nanosatelitów Lemur-2; Uwagi: start udany – według stanu na rok 2017 to rekordowa liczba satelitów wyniesionych na orbitę okołoziemską w jednym starcie[4].
  17. 23 czerwca 2017, 03:59 GMT; s/n C38; miejsce startu: Sriharikota, Indie
    Ładunek: Cartosat 2E, NIUSAT, CE-SAT 1, Max Valier Sat, Venta 1, CICERO 6, Blue Diamond, Green Diamond, Red Diamond, COMPASS 2, InflateSail, LituanicaSAT 2, URSA MAIOR, NUDTSat, Pegasus, UCLSat, VZLUsat 1, D-Sat, PACSCISAT, Aalto 1, ROBUSTA 1B, SUCHAI, skCUBE, 8 nanosatelitów Lemur-2; Uwagi: start udany
  18. 31 sierpnia 2017, 13:30 GMT; s/n C39; miejsce startu: Sriharikota, Indie,
    Ładunek: IRNSS-1H; Uwagi: start nieudany - nieudana separacja owiewki uniemożliwiła wypuszczenie satelity i jego funkcjonowanie, oraz powodzenie misji[5].
  19. 12 stycznia 2018, 03:58 GMT.; s/n C40; miejsce startu: Sriharikota, Indie,
    Ładunek: Cartosat 2F; Uwagi: start udany

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b Gunter Krebs: PSLV. [w:] Gunter's Space Page [on-line]. (ang.).
  2. ↑ Hubert Bartkowiak, Udany start PSLV [online], kosmonauta.net, 29 września 2016 [dostęp 2017-08-31] (pol.).
  3. ↑ Michał Moroz, Start PSLV z indyjskim satelitą nawigacyjnym [online], kosmonauta.net, 20 stycznia 2016 [dostęp 2017-08-31] (pol.).
  4. ↑ Rakietowa noc z rekordową ilością wyniesionych ładunków. Kosmonauta.net. [dostęp 2017-02-22].
  5. ↑ Michał Moroz, Nieudany start rakiety PSLV z satelitą IRNSS (31.08.2017) [online], kosmonauta.net, 31 sierpnia 2017 [dostęp 2017-08-31] (pol.).

Bibliografia

edytuj

Zobacz też

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Polar_Satellite_Launch_Vehicle&oldid=69280577”