Polionimia (gr. πολυώνυμος = 'mający wiele imion’; ang. polyonymy) – wieloimienność, czyli używanie wielu nazw dla jednej rzeczy[1][2].

W tradycyjnym językoznawstwie przeciwieństwo homonimii, czyli występowanie wielu nazw dla tego samego pojęcia, oparte na wielości różnych cech, którymi się je charakteryzuje, np. liczne imiona dawnych bogów rozróżnione według przypisanych im właściwości[3].

Polionimia w onomastyce

edytuj

Synonimia onimiczna, czyli relacja wyrażania jednego desygnatu (jednostkowego przedmiotu, obiektu, osoby itd.) za pomocą odmiennych (co najmniej dwóch) nazw własnych[4].

Polionimia występuje zarówno w obrębie jednego języka, jak i kilku języków, czy dialektów lub gwar, albo też w konkretnym czasie lub w różnych okresach. Może występować w odniesieniu do nazw urzędowych i (lub) ludowych.

Przykłady polionimów

edytuj
  • nazwa miejscowa (toponim):
    • Miasteczko Śląskie (aktualna polska nazwa urzędowa) = Miasteczko (polsko-śląska nazwa dialektalna) = Żyglińskie Góry (XVI-wieczna nazwa staropolska) = Georgenberg (XVI-wieczny niemiecki chrzest nazewniczy i niemiecka historyczna nazwa urzędowa);
    • Katowice (polska nazwa urzędowa) = Stalinogród (polski urzędowy chrzest nazewniczy obowiązujący w latach 1953–1956);
    • Sośnicowice (aktualna polska nazwa urzędowa) = Kieferstädtel (aktualna nazwa urzędowa w języku mniejszości i historyczna niemiecka nazwa urzędowa);
    • Akwizgran (egzonim) jako polskojęzyczna nazwa niemieckiego Aachen (endonim),
    • Landsberg an der Warthe (egzonim, dawniejszy endonim) jako niemieckojęzyczna nazwa dzisiejszego Gorzowa Wielkopolskiego (endonim);
  • nazwa wodna (hydronim): Kozłowa Góra[5] (nazwa urzędowa) = Jezioro Świerklaniec (nazwa nieoficjalna);
  • nazwa osobowa (antroponim): Hildegarda Kirsch = Janina Wiśniewska – kobieta, której po 1945 roku urzędowo zmieniono imię i nazwisko;
  • nazwa zwierzęcia (zoonim): pies Reksio, któremu po oddaniu do schroniska dla zwierząt nadano nowe imię Szarik;
  • nazwa ulicy (plateonim): Industriestraße zmieniona na ul. Przemysłowa, następnie ul. Feliksa Dzierżyńskiego, a obecnie ul. Legionów (w Tarnowskich Górach)[6].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Подольская, Н.В.: Словарь русской ономастической терминологии. 2-е изд., перераб. и доп. Москва 1988.
  2. Definition of POLYONYMY [online], www.merriam-webster.com [dostęp 2021-10-22].
  3. Чудинов А.Н.: Словарь иностранных слов, вошедших в состав русского языка. Санкт-Петербург 1910.
  4. Porównaj: Krško J.: Úvod do toponomastiky. Banská Bystrica 2014.
  5. Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 2. Wody stojące, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 155, ISBN 83-239-9607-5.
  6. Przemysław Nadolski, Miasto pod panowaniem pruskim i w obrębie II Rzeszy Niemieckiej (1763–1918), [w:] Jan Drabina (red.), Historia Tarnowskich Gór, Tarnowskie Góry: Muzeum w Tarnowskich Górach, 2000, s. 244, ISBN 83-911508-3-6.