Kolska scena polityczna i samorządowa. Koło jest gminą miejską i siedzibą władz powiatu kolskiego.

Ratusz - obecna siedziba władz miejskich
Gmach starostwa - dawna siedziba władz miejskich, obecnie powiatowych
Budynek Urzędu Miejskiego - siedziba władz miejskich w okresie odbudowy ratusza

Na czele magistratu stoi burmistrz, od 2002 r. wybierany w wyborach bezpośrednich co 4 lata. Jest on również organem wykonawczym miasta. Stanowi on jednoosobowy zarząd. Funkcję doradczą dla burmistrza miasta stanowi jego zastępca.

Organem uchwałodawczym jest rada miejska składająca się z 21 radnych wybieranych w wyborach bezpośrednich odbywających się co 4 lata. Sesje Rady Miasta odbywają się w sali konferencyjnej kolskiego ratusza.

Miejska Rada Narodowa w Polsce Ludowej

edytuj

24 stycznia 1945 r. - cztery dni po wyzwoleniu Koła spod niemieckiej okupacji przez wojska Armii Czerwonej, komendant wojenny mjr Mercen powołał na stanowisko tymczasowego starosty powiatowego – Jana Oliskiewicza. Wówczas to starosta powołał na stanowiska kierowników wszystkich najważniejszych instytucji. Tymczasowym burmistrzem wybrano Teodora Ostrowskiego. Jednak pierwsze posiedzenie Miejskiej Rady Narodowej (przekształconej w 1990 r. w Radę Miejską) odbyło się dopiero 15 marca 1945 r. Historycznemu posiedzeniu przewodniczył Zenon Krygier. W tymże roku MRN odbyła 11 posiedzeń. W organizacji struktur administracji lokalnej w Kole do 1950 r. wzorowano się głównie na systemie II Rzeczypospolitej przystosowanym do nowych warunków Polski Ludowej.

W 1946 r. w Miejskiej Radzie Narodowej w Kole zasiadało 21 radnych, z czego: 6 wywodziło się z Polskiej Partii Robotniczej, 5 z Polskiej Partii Socjalistycznej, 2 ze Stronnictwa Ludowego, 5 ze Stronnictwa Demokratycznego oraz 3 bezpartyjnych. Ówczesnym głównym zadaniem rajców było stworzenie warunków do rozwoju istniejących już placówek gospodarczych, powoływanie nowych oraz szczególnie gospodarka mieszkaniowa i komunalna.

Od dnia 8 października 1949 r. przewodniczącym MRN był Józef Bartosik. Następnie 5 grudnia 1949 r. zastąpił go Stanisław Ogrodziński. W tym roku rada liczyła 24 członków (18 – PZPR, 2 – SL, 3 – SL, 1 – bezpartyjny).

Konstytucja z 22 lipca 1952 r. wprowadziła w życie jednolite założenia systemu powoływania organów władzy lokalnej. Pierwsze wybory powszechne do rady narodowej odbyły się 5 grudnia 1954 r. Mieszkańcy Koła wyłonili 50 swoich przedstawicieli (28 – PZPR, 4 – ZSL, 5 – SD oraz 13 bezpartyjnych). Wśród nich było 6 kobiet. Po przeprowadzonej reformie administracyjnej Miejska Rada Narodowa zajmowała kluczową pozycję w strukturze władzy w mieście. Jej rola jako gospodarza terenu uległa znacznemu zwiększeniu.

Po wyborach 2 lutego 1958 r., w których wyłoniono 45 radnych, na sesji w dniu 14 lutego MRN powołała następujące komisje: Finansów i Budżetu, Ochrony Porządku i Bezpieczeństwa Publicznego, Budownictwa i Gospodarki Komunalnej, Zaopatrzenia Ludności i Rolnictwa, Oświaty i Kultury, Zdrowia i Opieki Społecznej. Kolejne bezpośrednie wybory MRN miały miejsce co 4-5 lat.

W skład radnych w kadencji 1973–1978 wchodziło 60 radnych (26 – PZPR, 5 – ZSL, 6 – SD, 23 – bezpartyjni). Niemal połowa zatrudniona była na co dzień jako pracownik umysłowy, trzecia część to robotnicy. Oprócz nich w radzie zasiadali m.in. nauczyciele, lekarze i rzemieślnicy. Połowa rajców posiadała wykształcenie średnie, 16 – wyższe, a 14 – podstawowe.

60-osobowy skład Miejskiej Rady Narodowej utrzymał się do 1990 roku. Ostatnim Przewodniczącym był Zdzisław Chruścielski.

Władza lokalna w III Rzeczypospolitej

edytuj

W dniu 8 marca 1990 r. ustawa Sejmu Kontraktowego wprowadziła samorządy w miejsce dotychczasowych władz lokalnych. Zgodnie z tą uchwałą mieszkańcy gminy, tworzący z mocy prawa wspólnotę samorządową, uzyskali prawo wpływania na losy swoich „Małych Ojczyzn” w innym zakresie niż miało to miejsce wcześniej. Likwidacji uległo stanowisko Naczelnika Miasta. Organem wykonawczym stały się zarządy gmin, wybierane przez radę.

Pierwsze wybory samorządowe w wolnej Polsce odbyły się 20 maja 1990 r. Rada miejska, która liczyła 28 członków, wybrała na przewodniczącego – Stanisława Lebiedzińskiego. W drugiej kadencji, wybranej w dniu 19 czerwca 1994 r., przewodniczącym wybrano Andrzeja Szlagę, którego dwa lata później zastąpił Andrzej Korzeniowski. 11 października 1998 r. wybrano radnych III kadencji. Wówczas obradom przez 4 lata przewodniczył Wojciech Jabłoński.

Począwszy od 2002 r. burmistrz przestał być wybierany przez radę gminy, od tego czasu był wyłaniany w drodze głosowania bezpośredniego przez mieszkańców. Kolejno funkcję burmistrza pełnili: Jan Stępiński, Mieczysław Drożdżewski i Stanisław Maciaszek, który najpierw został zawieszony w pełnieniu funkcji, a następnie zrezygnował z jej pełnienia. W krótkim okresie w 2018 r. funkcję burmistrza pełnił Jan Stępiński powołany przez prezesa Rady Ministrów Mateusza Morawieckiego. W 2018 r. na to stanowisko został wybrany Krzysztof Witkowski.

W 2002 r. na funkcję przewodniczącego rady miejskiej IV kadencji wybrano Urszulę Pękacz z SLD. 12 listopada 2006 r. kolscy wyborcy wyłonili 21 radnych V kadencji. Po zblokowaniu list wyborczych i rozdzieleniu mandatów w radzie miejskiej zasiadło 14 kandydatów prawicowych oraz 7 z komitetów lewicowych. Przewodniczącym został Robert Cesarz (PiS).

Po wyborach w 2010 r. najwięcej - sześć mandatów (z 21) uzyskał Sojusz Lewicy Demokratycznej, a przewodniczącą po raz drugi w historii wybrano Urszulę Pękacz, natomiast w kolejnych - w 2014 r. najwięcej mandatów (10) otrzymali kandydaci Towarzystwa Samorządowego, których przedstawiciel - Artur Szafrański, został wybrany na Przewodniczącego Rady Miejskiej. Na zakończenie kadencji 9 radnych przynależało do klubu "Pokolenie 2018+", 4 – SLD Lewica Razem, 3 – Prawo i Sprawiedliwość, a 5 pozostało niezrzeszonych.

Po wyborach w 2018 r. skład rady miejskiej był następujący: Prawo i Sprawiedliwość - 8 radnych, Sojusz Lewicy Demokratycznej - 7 radnych, lokalny komitet Katarzyny Hamigi - 4 radnych, niezrzeszeni (wybrani z listy Koalicji Obywatelskiej) – 2 radnych.

W 2018 r. działało przy radzie 7 stałych komisji:

  • Rewizyjna;
  • Prawa i Porządku Publicznego;
  • Budżetu i Finansów;
  • Gospodarki Komunalnej i Ochrony Środowiska;
  • Rozwoju Gospodarczego, Zagospodarowania Przestrzennego;
  • Zdrowia i Opieki Społecznej;
  • Oświaty, Kultury i Sportu.

Rada Miejska obraduje raz w miesiącu – najczęściej w ostatnią środę miesiąca – w sali konferencyjnej ratusza, na I piętrze, pod adresem Stary Rynek 1. Tam również mieści się siedziba Biura Rady Miejskiej.

Władze miasta Koła

edytuj
  • 1917–1918
  • 1918–1919
    • burmistrz: Michał Ostrowski
  • 1919–1926
  • 1926–1929
    • burmistrz: Władysław Krzycki
  • 1929–1934
    • burmistrz: Stefan Grabowski
  • 1935–1939
  • 1939
  • 1939
    • burmistrz: Waldemar Baumgardt
  • 1939–1940
    • burmistrz: Otton Arnold
  • 1940-?
    • burmistrz: Arthur Draheim
  • 1945
    • komendant miasta (niemiecki): płk. Voigt
  • 1945
    • komendant miasta (radziecki): mjr. Marcen[a]
  • 1945
    • burmistrz: Teodor Ostrowski
    • przewodniczący Miejskiej Rady Narodowej: Zenon Krygier
  • 1945–1949
  • 1949–1950
    • burmistrz: Wiktor Graczyk
    • przewodniczący Miejskiej Rady Narodowej: Stanisław Ogrodziński
  • 1950–1952
    • przewodniczący Prezydium Miejskiej Rady Narodowej: Stanisław Ogrodziński
  • 1952–1956
    • przewodniczący Prezydium Miejskiej Rady Narodowej: Adam Pawlak
  • 1956
    • przewodniczący Prezydium Miejskiej Rady Narodowej: Stanisław Hass
  • 1956–1973
  • 1973
    • przewodniczący Prezydium Miejskiej Rady Narodowej: Tadeusz Paszkiewicz
  • 1973–1978
    • naczelnik: Eugeniusz Sanigórski
    • przewodniczący Miejskiej Rady Narodowej: Ireneusz Waszak
  • 1978–1984
    • naczelnik: Zbigniew Nowak
    • przewodniczący Miejskiej Rady Narodowej: Edmund Janowski
  • 1984–1988
    • naczelnik: Grzegorz Cieślak
    • przewodniczący Miejskiej Rady Narodowej: Antoni Frankowski
  • 1988–1990
    • naczelnik: Zenon Zyznarski
    • przewodniczący Miejskiej Rady Narodowej: Zdzisław Chruścielski
  • 1990–1994
    • burmistrz: Czesława Gutkowska-Kicińska
    • zastępca burmistrza: Wojciech Kraszewski
    • przewodniczący rady miejskiej: Stanisław Lebiedziński
    • zastępcy przewodniczącego rady miejskiej: Kazimierz Kijewski, Andrzej Migus
  • 1994–1998
    • burmistrz: Józef Dużyński
    • zastępca burmistrza: Kazimierz Gauden
    • przewodniczący rady miejskiej: Andrzej Szlaga[1], Andrzej Korzeniowski[1]
    • zastępcy przewodniczącego rady miejskiej: Maciej Goździkowski, Henryk Perzyński
  • 1998–2002
    • burmistrz: Jerzy Przybylski
    • zastępca burmistrza: Florian Olejniczak
    • przewodniczący rady miejskiej: Wojciech Jabłoński
    • zastępcy przewodniczącego rady miejskiej: Tomasz Gajewski, Mariusz Kozajda
  • 2002–2006
    • burmistrz: Jan Stępiński
    • zastępca burmistrza: Zenon Zyznarski
    • przewodniczący rady miejskiej: Urszula Pękacz
    • zastępcy przewodniczącego rady miejskiej: Robert Cesarz, Zygmunt Sołtysiak
  • 2006–2010
    • burmistrz: Mieczysław Drożdżewski
    • zastępca burmistrza: Ewa Bedlechowicz[2]
    • przewodniczący rady miejskiej: Robert Cesarz
    • zastępcy przewodniczącego rady miejskiej: Zenon Nowak[3], Jarosław Świder[3], Mariusz Hanefeld[4]
  • 2010–2014
    • burmistrz: Mieczysław Drożdżewski
    • zastępca burmistrza: -
    • przewodniczący rady miejskiej: Urszula Pękacz
    • zastępcy przewodniczącego rady miejskiej: Teresa Dąbrowska, Artur Szafrański
  • 2014–2018
    • burmistrz: Stanisław Maciaszek[5], Jan Stępiński[6]
    • p.o. burmistrza: Elżbieta Modrzejewska[7], Barbara Szelągowska-Bugajak[8]
    • zastępca burmistrza: Jan Zieliński[9], Daria Skupin[10], Elżbieta Modrzejewska[11]
    • przewodniczący rady miejskiej: Artur Szafrański
    • zastępcy przewodniczącego rady miejskiej: Mariusz Hanefeld, Alicja Wapińska[12].
  • 2018–2024
    • burmistrz: Krzysztof Witkowski
    • zastępca burmistrza: Lech Brzeziński[13]
    • przewodniczący rady miejskiej: Tomasz Sobolewski
    • zastępcy przewodniczącego rady miejskiej: Mariusz Budny, Artur Szafrański
  • 2024–2029
    • burmistrz: Krzysztof Witkowski
    • przewodniczący rady miejskiej: Mariusz Hanefeld
    • zastępcy przewodniczącego rady miejskiej: Ewa Baryła, Adrian Król

Skład rady miejskiej

edytuj
Ugrupowanie Kadencja 2002–2006[14] Kadencja 2006–2010[15] Kadencja 2010–2014[16] Kadencja 2014–2018[17] Kadencja 2018–2023[18]
Platforma Obywatelska 5 3 1[19] 2[20]
Prawo i Sprawiedliwość 6 4 3 8
Praworządność-Wiedza-Kompetencje 3 3 3[21]
Sojusz Lewicy Demokratycznej 11[22] 4 6 5 7
Towarzystwo Samorządowe 2 1 4 10
KWW Katarzyny Hamigi 4
KWW Kolska Koalicja Obywatelska 1
KWW Mieszkańców Miasta Koła 1
KWW Nasza Mała Ojczyzna 3
KWW Nasze Miasto 2006 2
KWW Porozumienie Prawicy 1
KWW Porozumienie Samorządowo-Ludowe 2 1[23]
  1. lub Mercen

Przypisy

edytuj
  1. a b od 22 listopada 1996
  2. odwołana z urzędu 25 lutego 2010
  3. a b do 2007
  4. od 2007
  5. zawieszony decyzją prokuratury w dniu 20 września 2017 r., zrzekł się funkcji z dniem 8 października 2018
  6. powołany przez prezesa Rady Ministrów Mateusza Morawieckiego 24 października 2018
  7. pełniła obowiązki w okresie zawieszenia burmistrza przez prokuraturę do zrzeczenia się funkcji przez burmistrza w dniach 21 września 2017 – 8 października 2018
  8. pełniła funkcję organu wykonawczego jako sekretarz gminy w dniach 8–24 października 2018
  9. pełnił urząd w okresie 18 grudnia 2014 – 26 marca 2015
  10. pełniła urząd w okresie 5 sierpnia – 31 grudnia 2016
  11. pełniła urząd od 4 maja 2017 do 8 października 2018
  12. zrezygnowała ze stanowiska 25 stycznia 2017
  13. od 1 stycznia 2019
  14. Państwowa Komisja Wyborcza: Wybory samorządowe. wybory2002.pkw.gov.pl. [dostęp 2018-11-19].
  15. Państwowa Komisja Wyborcza: Wybory samorządowe. wybory2006.pkw.gov.pl. [dostęp 2018-11-19].
  16. Państwowa Komisja Wyborcza: Wybory samorządowe. wybory2010.pkw.gov.pl. [dostęp 2018-11-19].
  17. Państwowa Komisja Wyborcza: Wybory samorządowe. samorzad2014.pkw.gov.pl. [dostęp 2018-11-19].
  18. Państwowa Komisja Wyborcza: Wybory samorządowe. wybory2018.pkw.gov.pl. [dostęp 2018-11-19].
  19. KWW Krzysztofa Mazurkiewicza
  20. KKW Koalicja Obywatelska
  21. KWW PWK Przyjazny Samorząd
  22. SLD-UP
  23. KWW Samorządowe Porozumienie pow. Koła

Bibliografia

edytuj
  • P. Łączkowski, M. Pochwicki. Koło. Rozwój miasta 1948-1978. Poznań-Koło 1978
  • Józef Stanisław Mujta. 635 lat miasta Koła. Koło 1997

Linki zewnętrzne

edytuj