Poppers
Poppers – potoczne określenie różnych azotynów alkilu przyjmowanych wziewnie w celach rekreacyjnych[1]. Zalicza się do nich w szczególności azotyn amylu, azotyn butylu i azotyn izobutylu[2][3]. Azotyn amylu był długo wykorzystany w leczeniu dławicy piersiowej[1], a także jako antidotum w zatruciach cyjankami[4][5]. Azotyn amylu i kilka innych alkilowych azotynów, które są wykorzystywane w wielu produktach, takich jak odświeżacze powietrza i spreje do czyszczenia głowic video, można wykorzystywać do zwiększenia seksualnej przyjemności po przyjęciu drogą wziewną[6]. Produkty te stały się również częścią kultury klubowej z lat 1970. sceny disco aż do lat 1980. i lat 1990. stylu rave[7].
Działanie edytuj
Wdychane azotyny wywołują rozluźnienie mięśni gładkich w całym organizmie, w tym zwieraczy odbytu i mięśni pochwy[5]. Dalszym efektem działania azotynów jest rozszerzenie naczyń krwionośnych (co powoduje nagły spadek ciśnienia krwi), zwiększenie częstości akcji serca oraz wywołanie uczucia ciepła i podniecenia, które zazwyczaj trwa kilka minut[8].
Azotyny są często wykorzystywane jako narkotyki lub w celu zwiększenia odczuć seksualnych[6]. Powodują powstanie uczucia euforii, uderzenia krwi do głowy, śmiechu lub niekontrolowanego chichotania i inne odczucia, które wynikają ze spadku ciśnienia krwi – te efekty są często odczuwane jako zwiększenie pobudzenia i pożądania seksualnego[6]. Jednocześnie rozluźnienie mięśni pochwy i odbytu może ułatwić penetrację. Powszechnie uważa się, że poppers mogą wzmocnić i przedłużyć orgazm[2].
Według niepotwierdzonych naukowo informacji zarówno mężczyźni, jak i kobiety mogą czerpać przyjemność ze stosowania poppersów, jednak nie jest to uniwersalne odczucie[9]; niektórzy mężczyźni twierdzą, że poppers mogą powodować krótkotrwałe problemy z erekcją[2].
Kwestie zdrowotne edytuj
Wysokie dawki azotynów mogą powodować wystąpienie rzadkiego zaburzenia jakim jest methemoglobinemia, zwłaszcza u osób do tego predysponowanych[5][10]. Sugeruje się, że przyjmowanie Viagry w połączeniu z azotynami może spowodować poważne spadki ciśnienia krwi, prowadząc do omdleń, udaru lub zawału serca[11][12]. Poppers mogą spowodować wzrost ciśnienia wewnątrz gałki ocznej, dlatego u osób cierpiących na jaskrę mogą wystąpić dodatkowe zagrożenia w razie ich używania[10][13]. Przypuszcza się również, że używanie poppersa przyspiesza wzrost komórek nowotworowych, ale dotychczas dowiedziono to tylko w przypadku myszy[14].
Do innych zagrożeń związanych z użyciem poppersów należą: oparzenia przy rozlaniu na skórze, utrata świadomości, bóle głowy[15].
Właściwości chemiczne edytuj
Do poppersów zalicza się związki chemiczne z grupy azotynów alkilowych. Są to estry alkilowe kwasu azotawego [azotowego(III)] o strukturze R–ONO.
Organiczne azotany są przygotowywane na bazie alkoholi i azotynu sodu w roztworze kwasu siarkowego. Pozostawione ulegają powolnemu rozpadowi do tlenków azotu, wody, alkoholu i produktów polimeryzacji aldehydu.
| azotyn butylu | azotyn izobutylu | azotyn izoamylu | |
|---|---|---|---|
| Wzór chemiczny | CH3(CH2)2CH2O–N=O | (CH3)2CHCH2O–N=O | (CH3)2CHCH2CH2O–N=O |
| Masa cząsteczkowa | 103,12 | 103,12 | 117,15 |
| Stan skupienia | ciecz | ciecz | ciecz |
| Temperatura wrzenia (°C) | 78,2 | 67 | 97-99 |
| Gęstość (g/cm³) | 0,91 | 0,87 | 0,87 |
Przypisy edytuj
- ↑ a b Mark, et al Nickerson: Isobutyl nitrite and Related Compounds. Pharmex, Ltd, San Francisco, 1979-01-10. [dostęp 2008-03-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-19)].
- ↑ a b c Poppers. [w:] Frank [on-line]. [dostęp 2007-03-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-03-20)].
- ↑ Poppers: The effects, the risks, the law. [w:] TheSite.org [on-line]. YouthNet UK. [dostęp 2007-03-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-03-14)].
- ↑ „Cyanide Poisoning; Antidotal therapy: Amyl Nitrite.” Manbir Online 'Diseases & Conditions. Manbir Online. 17 Jun 2007 [1].
- ↑ a b c Amyl Nitrite. [w:] Medsafe [on-line]. New Zealand Medicines and Medical Devices Safety Authority, 2000-05-18. [dostęp 2007-03-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-11-11)]. (ang.).
- ↑ a b c Porter, Robert S., et al: Volatile Nitrites. [w:] The Merck Manual Online [on-line]. Merck & Co., November 2005. [dostęp 2007-03-16].
- ↑ Nitrites. [w:] Drugscope [on-line]. [dostęp 2007-04-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-04-05)].
- ↑ Amyl Nitrite na Drugs.com.
- ↑ E.M. Brecher, while stating that he personally found amyl nitrite sexually unrewarding, quoted a lady friend as follows: „For me, an orgasm is like a hippopotamus. But with amyl nitrite, it is like a whole herd of hippopotami.” E. M. Brecher and the Editors of Consumer Reports, Licit and Illicit Drugs (Little) 1972.
- ↑ a b Ewald Horwath: Chemical addictions and their effect on someone with HIV. [w:] The Body [on-line]. 2004-05-19. [dostęp 2007-03-19].
- ↑ Viagra May Cause Heart Attack Deaths In Younger Men With No Heart Problems, Study Finds. PSA Rising. [dostęp 2007-03-15].
- ↑ Experts See Dangerous Trend In Use Of Viagra With ‘Party Pills’. Aetna InteliHealth, 2004-06-24. [dostęp 2007-03-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
- ↑ Amyl Nitrate [sic]. [w:] Drug Factfile [on-line]. Watton on the Web. [dostęp 2007-04-30].
- ↑ Poppers: Large Cancer Increase and Immune Suppression in Animal Tests. [dostęp 2009-11-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-05-11)].
- ↑ Ronald W. Wood, The acute toxicity of nitrite inhalants. [pdf], „NIDA research monograph”, 83, 1988, s. 28–38, PMID: 3140020.
