Prokrust

Prokrust zwany także Prokrustes, Damastes, Polypemon (stgr. Προκρουστης) – postać z mitologii greckiej. Był synem Posejdona.

Prokrust Προκρουστης
Amfora, na której przedstawiono Tezeusza i Prokrustesa, pochodzącą z 570–560 p.n.e.
Inne imiona	Prokrustes, Damastes, Polypemon
Występowanie	mitologia grecka
Rodzina
Ojciec	Posejdon

Czyhał na swoje ofiary przy drodze z Megary do Aten. Był ubrany w skórę wilka i nosił maczugę. Miał w zwyczaju swoje ofiary kłaść na łożu. Jeśli ofiara była zbyt wysoka i pewne jej części ciała wystawały poza łóżko - obcinał je. Jeśli była za krótka, naciągał jej ciało. Został zabity przez Tezeusza.

Motyw Prokrusta wykorzystał Zbigniew Herbert w swoim wierszu Damastes z przydomkiem Prokrustes mówi. Autor dostrzegł analogię pomiędzy dopasowywaniem ludzi do prokrustowego łoża a XX-wiecznymi totalitaryzmami dążącymi do stworzenia nowego, podporządkowanego władzy człowieka. Termin "prokrustyka" pojawia się w powieści Eden Stanisława Lema. Dotyczy dopasowywania jednostek czy całego społeczeństwa do określonych wzorców tak jak Prokrust do łoża.

Bibliografia

• RobertR. Graves RobertR., Mity greckie, HenrykH. Krzeczkowski (tłum.), AleksanderA. Krawczuk, ZygmuntZ. Kubiak (oprac.), Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1992, ISBN 83-06-02284-X, OCLC 830055252 .