Przodopłciowe
Przodopłciowe[1], wije przodopłciowe[2] (Progoneata) – takson wijów, obejmujący wszystkie ich gromady, z wyjątkiem pareczników, określanych jako tyłopłciowe[3][2][1].
| Progoneata | |
| Okres istnienia: sylur górny–dziś | |
 dwuparzec | |
.jpg) drobnonóg | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| (bez rangi) | przodopłciowe |
Charakterystyczną cechą tych wijów jest umiejscowienie otworów płciowych z przodu tułowia, pomiędzy odnóżami tułowiowymi drugiej pary. Inne apomorfie, które mają świadczyć o monofiletyzmie grupy to obecność apodem sternalnych i trichobotria z bulwiasto nabrzmiałymi nasadami oraz cechy embriogenezy: rozwój jelita środkowego i przekształcenie się witellofagów w ciałko tłuszczowe następują w obrębie żółtka[3].
Do przodopłciowych zalicza się: dwuparce, skąponogi i drobnonogi. Dwuparce łączy się ze skąponogami w takson dwuprzysadkowych (Dignatha) lub też skąponogi łączy się z drobnonogami w takson Edafopoda[3][4].
Najstarsze znane skamieniałości wijów, pochodzą z górnego syluru i należą do dwuparców, a więc przodopłciowych[5].
Przypisy edytuj
- ↑ a b Czesław Jura: Bezkręgowce : podstawy morfologii funkcjonalnej, systematyki i filogenezy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 532-538.
- ↑ a b Jolanta Wytwer: nadgromada: wije – Myriapoda. W: Zoologia t. 2 Stawonogi cz. 2 Tchawkodyszne. Czesław Błaszak (red.). Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012, s. 7-10.
- ↑ a b c G.D. Edgecombe: Phylogeny of Myriapoda. W: The Myriapoda Volume 1. Alessandro Minelli (red.). Leiden, Boston: Brill, 2011, seria: Treatise on Zoology - Anatomy, Taxonomy, Biology.
- ↑ Rosa Fernández, Gregory D. Edgecombe, Gonzalo Giribet. Exploring Phylogenetic Relationships within Myriapoda and the Effects of Matrix Composition and Occupancy on Phylogenomic Reconstruction. „Syst. Biol.”. 65 (5), s. 871-889, 2016. DOI: 10.1093/sysbio/syw041.
- ↑ Russell J. Garwood, Gregory D. Edgecombe. Early Terrestrial Animals, Evolution, and Uncertainty. „Evolution: Education and Outreach”. 4 (3), s. 489–501, 2011. Springer Science+Business Media. DOI: 10.1007/s12052-011-0357-y.