Kup Srbije u fudbalu

Puchar Serbii w piłce nożnej (serb. cyr. Куп Србије у фудбалу) – cykliczne rozgrywki piłkarskie o charakterze pucharu krajowego w Serbii. Organizowane co sezon przez Serbski Związek Piłki Nożnej (FSS) i przeznaczone są dla krajowych klubów piłkarskich (zarówno amatorskich, jak i profesjonalnych). Najważniejsze po Superlidze piłkarskie rozgrywki w kraju. Triumfator danej edycji Pucharu zyskuje prawo reprezentowania swego kraju w następnej edycji Ligi Europy UEFA.

Puchar Sebii
Kup Srbije u fudbalu
2023/24
Państwo

 Serbia

Dyscyplina

Piłka nożna

Organizator rozgrywek

Serbski Związek Piłki Nożnej

Data założenia

2006

Rozgrywki
Liczba drużyn

43

Zwycięzcy
Pierwszy zwycięzca

Crvena Zvezda (2006/07)

Obecny zwycięzca

Crvena Zvezda (2023/24)

Najwięcej zwycięstw

Partizan Belgrad
Crvena Zvezda (7)

Strona internetowa

Historia

edytuj

Wiosną 1914 roku Serbski Komitet Olimpijski zorganizował pierwsze w historii trofeum rozgrywane wśród najlepszych klubów piłkarskich Królestwa Serbii. Rozgrywano ją w systemie każdy z każdym i zakończyły się wygraną w finale w Belgradzie SK Velika Srbija[1].

Wydawało się to obiecującym początkiem zorganizowanego turnieju piłkarskiego, który by odbywał się regularnie, jednak później tego samego roku zabójstwo austriackiego księcia Franciszka Ferdynanda w Sarajewie przez serbskiego rewolucjonistę sprzeciwiającego się austro-węgierskiej aneksji Bośni i Hercegowiny, doprowadziło do wypowiedzenie przez Austro-Węgry wojny Serbii. Konsekwencją tego wydarzenia był początek I wojny światowej, w której Serbia poniesie duże straty ludzkie i która całkowicie wstrzymała rozwój sportu w królestwie.

Po rozpadzie Austro-Węgier Serbia została włączona do składu Królestwa Serbów, Chorwatów i Słoweńców, które zostało utworzone 1 grudnia 1918 roku.

Przedwojenne zawody w ówczesnym Królestwie Słoweńców, Chorwatów i Serbów (przemianowanego na Królestwo Jugosławii pod koniec 1929 r.) odbywały się nieregularnie i czasami obejmowały tylko reprezentacje regionów, czasami tylko kluby, a czasami mieszane. W latach 1924–1927 rywalizacja składała się z rozgrywek pomiędzy oddziałowych związków regionalnych. Uczestniczyli tylko piłkarze z obywatelstwem Królestwa Serbów, Chorwatów i Słoweńców. W sezonie 1940/41 odbyły się rozgrywki pucharowe pomiędzy 6 zespołami z Serbii: BSK (Belgrad), SK Jugoslavija (Belgrad), BASK (Belgrad), SK Jedinstvo (Belgrad), SK Vitez (Zemun) i SK Jugoslavija (Jabuka). Zwycięzcą został BSK. 6 kwietnia 1941 roku po najechaniu przez Państwa Osi Królestwo Jugosławii zostało podzielone. Podczas okupacji niemieckiej w latach 1941–1945 na terenie Serbii rozgrywki pucharowe nie zostały organizowane.

7 marca 1945 roku proklamowano Tymczasowy Rząd Demokratycznej Federacji Jugosławii. W 1946 roku nazwę oficjalną zmieniono na Federacyjna Ludowa Republika Jugosławii, a w 1963 – na Socjalistyczna Federacyjna Republika Jugosławii. W 1947 roku zostały organizowane pierwsze rozgrywki o Puchar Marszałka Tita. Najpierw organizowane były eliminacje, w których każda rywalizująca drużyna miała szansę wziąć udział. Drużyny Pierwszej Ligi (Prva Liga) zawsze zaczynały w 1/16 finału, a pozostałe 16 miejsc zajmowały drużyny niższego poziomu, którym udało się dotrzeć do 1/16 finału. W sezonie 1991/92 chorwackie i słoweńskie kluby nie uczestniczyli w rozgrywkach, tak jak startowali we własnych krajowych rozgrywkach. Jedyny klub z Macedonii Północnej odpadł w 1/8 finału. Ostatni klub z Bośni i Hercegowiny odpadł w maju 1992 roku w fazie półfinałowej.

Po upadku SFR Jugosławii w 1991 roku powstała nowa Jugosławia, nazywająca się FR Jugosławia z Czarnogórą i Serbią. Od sezonu 1992/93 serbskie kluby uczestniczyli w rozgrywkach o Puchar FR Jugosławii, a od 2003/04 o Puchar Serbii i Czarnogóry, tak jak w 2003 państwo zmieniło nazwę na Serbię i Czarnogórę. Związek ten trwał do 2006 roku, kiedy Czarnogóra uzyskała niepodległość i utworzyła własne rozgrywki. W sezonie 2006/07 w Serbii startowały pierwsze oficjalne rozgrywki o Puchar Serbii.

Format

edytuj

Format rozgrywek był wiele razy zmieniany. W rozgrywkach uczestniczą 43 kluby występujących w Mistrzostwach Serbii. Obecnie wszystkie rywalizacje od rundy wstępnej do finału rozgrywane w jednym meczu. Zwycięzca kwalifikuje się do dalszych gier, a pokonany odpada z rywalizacji. W wypadku kiedy w regulaminowym czasie gry padł remis zarządza się dogrywkę, a jeśli i ona nie przyniosła rozstrzygnięcia, to dyktowane są rzuty karne. Od sezonu 2006/07 rozgrywki składają się z 6 etapów: rundy wstępnej eliminacyjnej, 1/16 finału, 1/8 finału, ćwierćfinałów, półfinałów i finału. Mecz finałowy rozgrywany jest na różnych obiektach, choć zazwyczaj był to stadion Partizana lub Crvenej zvezdy w Belgradzie.

Zwycięzcy i finaliści

edytuj
Nieoficjalne
Królestwo Serbii (1882–1918)
Sezon K T Zwycięzca Wynik Finalista Data, miejsce Br. Król strzelców Uwagi
Serbski Olimpijski Puchar (serb. Српски олимпијски куп)
1914     1 SK Velika Srbija 3:1 SK Šumadija Kragujevac 11.05.1914, Košutnjak, Belgrad ? ? ? klubów
1915-1918    
Królestwo Serbów, Chorwatów i Słoweńców (1918–1929) / Królestwo Jugosławii (1929–1941)
1923–1941 Puchar Jugosławii (do 1929 Królestwa Serbów, Chorwatów i Słoweńców)


Sezon K T Zwycięzca Wynik Finalista Data, miejsce Br. Król strzelców Uwagi
Turniej pucharowy (serb. Куп турнир)
1940/41     1 BASK ?:? ? 1941, Belgrad ? ? ? klubów
SFR Jugosławii (1945–1992)
1945–1992 Puchar Marszałka Tita
FR Jugosławii (1992–2003) / Serbia i Czarnogóra (2003–2006)
1992–2006 Puchar Serbii i Czarnogóry (do 2003 FR Jugosławii)
Oficjalne
Sezon K T Zwycięzca Wynik Finalista Data, miejsce Br. Król strzelców Uwagi
Puchar Serbii w piłce nożnej (serb. Куп Србије у фудбалу)
2006/07     1 Crvena zvezda Belgrad 2:0 Vojvodina Nowy Sad 15.05.2007, Stadion Partizana, Belgrad, 25.000 ?   Ž.Lazetić (Bežanija/Partizan) 32 kluby
2007/08     1 Partizan Belgrad 3:0 Zemun Belgrad 07.05.2008, Stadion Partizana, Belgrad, 13.950 ?   L.Diarra (Partizan) 37 klubów
2008/09     2 Partizan Belgrad 3:0 FK Sevojno 21.05.2009, Stadion Partizana, Belgrad, 13.434 ?   Cléo (Crvena zvezda) 35 klubów
2009/10     2 Crvena zvezda Belgrad 3:0 Vojvodina Nowy Sad 05.05.2010, Stadion Partizana, Belgrad, 23.000 ? ? 35 klubów
2010/11     3 Partizan Belgrad 2:1
3:0(w.o.)
Vojvodina Nowy Sad 11.05.2011, Stadion Crvena zvezda, Belgrad, 25.000 ? ? 39 klubów
2011/12     3 Crvena zvezda Belgrad 2:0 Borac Čačak 16.05.2012, Stadion Mladost, Kruševac, 11.000 4   C.Borja (Crvena zvezda) 39 klubów
2012/13     1 FK Jagodina 1:0 Vojvodina Nowy Sad 08.05.2013, Stadion Partizana, Belgrad, 15.000 3   A.Oumarou (Vojvodina) 39 klubów
2013/14     1 Vojvodina Nowy Sad 2:0 FK Jagodina 07.05.2014, Stadion Partizana, Belgrad, 8.000 5   A.Nosković (Spartak S.)
  M.Lepović (Jagodina)
38 klubów
2014/15     1 Čukarički Belgrad 1:0 Partizan Belgrad 20.05.2015, Stadion Crvena zvezda, Belgrad, 10.000 3   S.Babović (Voždovac)
  N.Stojiljković (Čukarički)
  I.Matić (Čukarički)
36 klubów
2015/16     4 Partizan Belgrad 2:0 Javor Ivanjica 11.05.2016, Stadion Metalac, Gornji Milanovac, 4.500 3   D.Zorić (Borac Č.)
  S.Vujaklija (Borac Č.)
37 klubów
2016/17     5 Partizan Belgrad 1:0 Crvena zvezda Belgrad 27.05.2017, Stadion Partizana, Belgrad, 20.000 5   N.Nešović (Sloboda U.) 35 klubów
2017/18     6 Partizan Belgrad 2:1 Mladost Lučani 23.05.2018, Stadion Miejski, Surdulica, 3.500 ? ? 37 klubów
2018/19     7 Partizan Belgrad 1:0 Crvena zvezda Belgrad 23.05.2019, Stadion Crvena zvezda, Belgrad, 20.000 3   D.Joveljić (Crvena zvezda)
  M.Mitrović (Radnički N.)
36 klubów
2019/20     2 Vojvodina Nowy Sad 2:2 pd.
(k. 4:2)
Partizan Belgrad 24.06.2020, Stadion Čair, Nisz, 5.000 5   Đ.Ivanović (Partizan) 34 kluby
2020/21     4 Crvena zvezda Belgrad 0:0 pd.
(k. 4:3)
Partizan Belgrad 25.05.2021, Stadion Crvena zvezda, Belgrad, 0 3   N.Čović (Vojvodina)
  T.Asano (Partizan)
  N.Terzić (IMT)
  J.Pawłow (Radnik S.)
37 klubów
2021/22     5 Crvena zvezda Belgrad 2:1 Partizan Belgrad 26.05.2022, Stadion Crvena zvezda, Belgrad, 30.000 4   A.Veličković (Radnički B.) 43 kluby
2022/23     6 Crvena zvezda Belgrad 2:1 Čukarički Belgrad 25.05.2023, Stadion Crvena zvezda, Belgrad, 12.371 3   Kings Kangwa (Crvena zvezda) 36 klubów
2023/24     7 Crvena zvezda Belgrad 2:1 Vojvodina Nowy Sad 21.05.2024, Stadion Lagator, Loznica 37 klubów

Uwagi:

  • wytłuszczono nazwy zespołów, które w tym samym roku wywalczyły mistrzostwo i Puchar kraju,
  • kursywą oznaczone zespoły, które w meczu finałowym nie występowały w najwyższej klasie rozgrywkowej.
  • skreślono rozgrywki nieoficjalne.

Statystyki

edytuj

Klasyfikacja według klubów

edytuj

W dotychczasowej historii oficjalnych rozgrywek o Puchar Serbii na podium oficjalnie stawało w sumie 5 drużyn. Liderem klasyfikacji są FK Partizan i FK Crvena zvezda, które zdobyły po 7 pucharów.

Stan po sezonie 2022/2023.

Lp. Klub Zdobywca Finalista Lata triumfów
   
1. Partizan Belgrad 7 4 2007/08, 2008/09, 2010/11, 2015/16, 2016/17, 2017/18, 2018/19
2. Crvena zvezda Belgrad 7 2 2006/07, 2009/10, 2011/12, 2020/21, 2021/22, 2022/23, 2023/24
3. Vojvodina Nowy Sad 2 5 2013/14, 2019/20
4. Čukarički Belgrad 1 1 2014/15
FK Jagodina 1 1 2012/13
6. Borac Čačak 0 1
FK Sevojno 0 1
Javor Ivanjica 0 1
Mladost Lučani 0 1
Zemun Belgrad 0 1

Klasyfikacja według miast

edytuj

Siedziby klubów: Stan po sezonie 2023/2024.

Miasto Liczba tytułów Drużyny
Belgrad 15 Partizan (7), Crvena zvezda (7), Čukarički (1)
Nowy Sad 2 Vojvodina (2)
Jagodina 1 FK Jagodina (1)

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Srbislav Todorović: Football in Serbia 1896 – 1918. 2012-05-12. s. 60. [zarchiwizowane z tego adresu]. (serb.).

Bibliografia

edytuj