Radovan Košutić

slawista z Serbii

Radovan Košutić (ur. 20 lutego 1866 w Rumie, zm. 9 kwietnia 1949 w Opovie) – serbski slawista, twórca serbskiej polonistyki.

Radovan Košutić
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

20 lutego 1866
Ruma

Data i miejsce śmierci

9 kwietnia 1949
Opovo

Zawód, zajęcie

slawista

Życiorys

edytuj
 
Gramatika poljskoga jezika

Po ukończeniu szkoły średniej przez trzy semestry studiował na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Wiedeńskiego. Potem podróżował po Europie odwiedzając różne uniwersytety. Mieszkał przez krótki okres w Pradze (1886) gdzie studiował przez jeden semestr, potem w Krakowie (kolejny semestr), Lwowie (trzy semestry) i Warszawie[1].

W 1887 roku Krakowie zapisał się na studia na Wydziale Filozofii Uniwersytetu Jagiellońskiego[2] i uczestniczył w zajęciach semestru letniego. Dzięki pobytowi w Krakowie poznał język polski. Jesienią przeniósł się do Lwowa i został słuchaczem Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu, aby studiować literaturę polską[3]. Działał w kółku słowiańskim, wygłaszając odczyty i przewodnicząc jego pracom[4][5]. W grudniu został aresztowany, a policja przeprowadziła w jego mieszkaniu rewizję. Powodem była prowadzona przez niego „agitacja panslawistyczna”[6]. Z aresztu wyszedł po 3 dniach, gdyż w zabranych dokumentach nie znaleziono żadnych dowodów winy[7]. Studia ukończył w 1890 roku na Uniwersytecie Wiedeńskim. Potem wyjechał do Petersburga, gdzie przez 3 lata studiował język i literaturę rosyjską[1].

W 1899 roku przyjechał na kilka tygodni do Warszawy[2].

Radovan Košutić jest twórcą serbskiej polonistyki[8]. W 1898 roku opublikował Gramatika poljskoga jezika (Gramatykę języka polskiego)[9]. Zawierała ona: ćwiczenia językowe, wskazówki gramatyczne, komentarze historyczne, wybór tekstów i mały słowniczek. Ćwiczenia językowe przygotował na podstawie tekstów znanych polskich pisarzy, w tym Mickiewicza i Słowackiego[10]. W 1901 roku wydał Primeri poljskoga književnoga jezika[11] oraz Poljsko-srpski rečnik (Słownik polsko-serbski)[10]. Od 1895 roku wykładał język rosyjski i inne języki słowiańskie w Szkole Wielkiej (Wełika Szkoła) w Belgradzie. Prowadził też cykl wykładów i oraz trzymiesięczne kursy języka polskiego. Były one organizowane aż do wybuchu II wojny światowej[10].

Gdy w 1905 roku Wielka Szkoła została przekształcona w Uniwersytet został adiunktem. W latach 1914–1919 przebywał w Rosji. Po powrocie do Belgradu został profesorem nadzwyczajnym, w 1922 roku zwyczajnym. Na emeryturę przeszedł w 1936 roku, ale do 1941 roku prowadził zajęcia na pół etatu[1] W 1928 został członkiem korespondentem Akademii Nauk ZSRR, a w 1929 – Instytutu Słowiańskiego w Pradze[12].

Nagrody i odznaczenia

edytuj

W 1900 roku uczestniczył[13] w obchodach 500-lecia odnowienia Uniwersytetu Jagiellońskiego, które odbyły się w czerwcu 1900 roku. Uniwersytet przyznał mu tytuł doktora honoris causa[14].

Upamiętnienie

edytuj
  • W uznaniu zasług Košuticia Towarzystwo Słowiańskie Serbii (Slavističko društvo Srbije) od 2014 roku przyznaje nagrodę jego imienia[15]

Przypisy

edytuj
  1. a b c Ксенија Кончаревић, Делатност Радована Кошутића на Православном богословскомфакултету Универзитета у Београду, „Српска теологија у двадесетом веку: истраживачки проблеми и резултати” (4), 2009, s. 91–103 (serb.).
  2. a b Do Warszawy, „Kurier Lwowski” (302), anno.onb.ac.at, 31 października 1899, s. 3 [dostęp 2023-04-22].
  3. Miedzy młodzieżą akademicką, „Kurier Lwowski”, anno.onb.ac.at, 18 stycznia 1888, s. 4 [dostęp 2023-04-22].
  4. Kółko słowiańskie, „Kurier Lwowski” (117), anno.onb.ac.at, 27 kwietnia 1888, s. 3 [dostęp 2023-04-22].
  5. Kółko słowiańskie, „Kurier Lwowski” (345), anno.onb.ac.at, 13 grudnia 1889, s. 5 [dostęp 2023-04-22].
  6. Rewizja, „Kurier Lwowski” (351), anno.onb.ac.at, 18 grudnia 1888, s. 10 [dostęp 2023-04-22].
  7. Radowan Koszuticz, „Kurier Lwowski” (355), anno.onb.ac.at, 22 grudnia 1888, s. 3 [dostęp 2023-04-22].
  8. Luković 2022 ↓, s. 27.
  9. Radovan Košutić, Gramatika poljskoga jezika, Kralj. srp. državna štamparija, 1898 [dostęp 2023-04-22] (pol.).
  10. a b c Luković 2022 ↓, s. 9–10.
  11. Radovan Košutić, Primeri kniževnoga jezika polskog, Štampa i izdane kral. srp. Državne Štamparije, 1901 [dostęp 2023-04-22] (pol.).
  12. Радован Кошутић (1866-1949). [w:] Виртуелни музеј српског језика [on-line]. Wydział Filologiczny Uniwersytetu w Belgradzie. [dostęp 2023-04-24]. (serb.).
  13. Jubileusz Wszechnicy Jagiellońskiej, „Kurier Lwowski” (157), anno.onb.ac.at, 8 czerwca 1900, s. 1 [dostęp 2023-04-22].
  14. Jutrzejsi doktorzy honorowi, „Czas” (146), 1900, s. 1 [dostęp 2023-04-22].
  15. Повеља „Радован Кошутић” | Славистичко друштво Србије [online], 30 grudnia 2016 [dostęp 2023-04-22] (serb.).

Bibliografia

edytuj
  • Dagmara Luković: Polska książka i literatura w Serbii po 1989 roku. Kraków: 2022.