Raja nabijana

gatunek ryby

Raja nabijana[14], raja ciernista[15], płaszczka nabijana[16], płaszczka kolczasta[16] (Raja clavata) – gatunek ryby chrzęstnoszkieletowej z rodziny rajowatych (Rajidae).

Raja nabijana
Raja clavata[1]
Linnaeus, 1758[2]
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ryby chrzęstnoszkieletowe

Podgromada

spodouste

Infragromada

Euselachii

(bez rangi) płaszczki
Rząd

rajokształtne

Rodzina

rajowate

Rodzaj

Raja

Gatunek

raja nabijana

Kategoria zagrożenia (CKGZ)[13]

Zasięg występowania edytuj

Wschodni Atlantyk od północnej Norwegii i południowej Islandii do południowej Afryki oraz Morze Śródziemne i Morze Czarne.

Występuje na piaszczystym lub mulistym dnie, zwykle na głębokości od 20 do 60 m, ale spotykana jest także na głębokościach większych do 500 m.

Cechy morfologiczne edytuj

Osiąga maksymalnie do 70 cm (samce) i do 125 cm (samice) długości. Ciało spłaszczone grzbietobrzusznie o kształcie rombowatej tarczy, płetwa piersiowa z ostrymi krawędziami. Pysk krótki, rozwartokątny. Na skórze występują kolce, tak na stronie wierzchniej jak również dolnej. Dorosłe osobniki posiadają na stronie grzbietowej liczne, duże kolce osadzone w skórze razem z szerokimi, gładkimi tarczkami. U samic i młodych osobników ciągnie się wzdłuż grzbietu i trzonu ogonowego długi szereg kolców. U samców szereg kolców wstępuje tylko na trzonie ogonowym. Samce dodatkowo posiadają ruchome kolce na płetwach piersiowych. Uzębienie składa się z 36–45 zębów, u samców spiczaste a samic spłaszczonych. Dwie małe płetwy grzbietowe o takiej samej wielkości znajdują się na końcu trzonu ogonowego. Płetwa ogonowa mała. Brak płetwy odbytowej. Posiada narządy elektryczne.

Strona grzbietowa jasnoszara lub jasnobrązowa, u młodych osobników wyraźnie widoczne brązowo obwiedzione jasne plamy oraz małe czarne punkty. U starszych osobników plamy zanikają. Strona brzuszna biała z ciemnymi krawędziami.

Odżywianie edytuj

Żywi się głównie krabami, ale także wieloszczetami, mięczakami, jeżowcami i małymi rybami.

Rozmnażanie edytuj

Ryba jajorodna. Dojrzałość płciową samice osiągają w 9 roku życia, a samce w 7 roku.

Przypisy edytuj

  1. Raja clavata, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. C. Linnaeus: Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 10. T. 1. Holmiae: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1758, s. 232. (łac.).
  3. Ch.F. Stephan: De rajis, schediasma primum. Lipsiae: 1779, s. 21. (łac.).
  4. M.E. Bloch: D. Marcus Elieser Bloch’s, ausübenden Arztes zu Berlin; der Göttinger, Utrechter, Frankfurter, Vliefsinger und Harlemer Societäten der Wissenschaften; der chursürfllich Maynzischen Akademie der Wissenschaften; der Berliner, Danziger, Hallifchen und Zürcher naturforfchenden Gefellschaften; der römisch-kayserlichen Akademie der Naturforfcher; der St. Petersburger, Leipziger. Bayerischen und Cellischen ökonomischen Gesellschaften Mitglieds oder Correspondenten, Oeconomische Naturgeschichte der Fische Deutschlands. Cz. 3. Berlin: Auf Kosten des Verfassers und in Commission bei dem Buchhändler Hr. Hesse, 1784, s. 67, ryc. lxxxiv. (niem.).
  5. A. Risso: Ichthyologie de Nice, ou histoire naturelle des poissons du Département des Alpes Maritimes. Paris: F. Schoell, 1810, s. 5. (fr.).
  6. C.S. Rafinesque: Indice d’ittiologia Siciliana, ossia, Catalogo metodico dei nomi Latini, Italiani, e Siciliani dei pesci, che si rinvengono in Sicilia: disposti secondo un metodo naturale: eseguito da un appendice che contiene la descrizione di alcuni nuovi pesci siciliani: illustrato da due piance. Messina: Presso Giovanni del Nobolo, con approvazzione, 1810, s. 48, 61. (łac.).
  7. P.S. Pallas: Zoographia Rosso-Asiatica: sistens omnium animalium in extenso Imperio Rossico, et adjacentibus maribus observatorum recensionem, domicilia, mores et descriptiones, anatomen atque icones plurimorum. T. 3. Petropoli: Ex Officina caes. Academiae Scientiarum, 1814, s. 363. (łac.).
  8. J. Fleming. Description of a species of skate new to the British fauna. „The Edinburgh philosophical journal”. 31 (62), s. 238, ryc. iv, 1841. (ang.). 
  9. J.P. Müller & F.G.J. Henle: Systematische Beschreibung der Plagiostomen. Berlin: Veit, 1841, s. 151. (niem.).
  10. J.E. Gray: Catalogue of fish collected and described by Laurence Theodore Gronow, now in the British Museum. London: The Trustees, 1854, s. 10. (ang.).
  11. Ch.T. Regan. Descriptions of new or little-known fishes from the coast of Natal. „Annals of the Natal Government Museum”. 1 (1), s. 3, ryc. iii, 1908. (ang.). 
  12. H.W. Fowler. Notes on batoid fishes. „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 62, s. 468, 1910. (ang.). 
  13. J. Ellis, Raja clavata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2020, wersja 2020-2 [dostęp 2020-09-12] (ang.).
  14. Stanisław Rutkowicz: Encyklopedia ryb morskich. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1982. ISBN 83-215-2103-7.
  15. Eugeniusz Grabda, Tomasz Heese: Polskie nazewnictwo popularne krągłouste i ryby - Cyclostomata et Pisces. Koszalin: Wyższa Szkoła Inżynierska w Koszalinie, 1991.
  16. a b G. Nikolski: Ichtiologia szczegółowa. Tłum. Franciszek Staff. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1970.

Bibliografia edytuj

  • Fritz Terofal, Claus Militz: Ryby morskie. Warszawa: Świat Książki, 1996. ISBN 83-7129-306-2.
  • Raja clavata. (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. fishbase.org [dostęp 1 sierpnia 2009]