Rezerwat Pineżański

Rezerwat Pineżański[1] (ros. Государственный природный заповедник «Пинежский») – ścisły rezerwat przyrody (zapowiednik) w obwodzie archangielskim w Rosji. Znajduje się w rejonie pinieskim. Jego obszar wynosi 515,22 km², a strefa ochronna 305,45 km². Rezerwat został utworzony dekretem rządu Rosyjskiej Federacyjnej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej z dnia 20 sierpnia 1974 roku. Dyrekcja rezerwatu znajduje się w miejscowości Pinega[2][3][4].

Rezerwat Pineżański
Государственный природный заповедник «Пинежский»
Ilustracja
rezerwat przyrody
Państwo

 Rosja

Obwód

 archangielski

Siedziba

Pinega

Data utworzenia

20 sierpnia 1974 roku

Powierzchnia

515,22 km²

Powierzchnia otuliny

305,45 km²

Ochrona

kategoria IUCNIa (ścisły rezerwat przyrody)

Położenie na mapie obwodu archangielskiego
Mapa konturowa obwodu archangielskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Rezerwat Pineżański”
Położenie na mapie Rosji
Mapa konturowa Rosji, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Rezerwat Pineżański”
Ziemia64°42′00″N 43°12′00″E/64,700000 43,200000
Strona internetowa
Wejście do jaskini Gołubinskij prował

Opis edytuj

Rezerwat znajduje się na Płaskowyżu Biełomorsko-Kułoiskoje, w środkowym biegu rzeki Pinega, na jej prawym brzegu. Największą rzeką przepływająca przez rezerwat jest Sotka. Znajdują się tu bagniste doliny i wzgórza do wysokości 173 m n.p.m. Występuje bardzo duża liczba zjawisk krasowych. Do tej pory odkryto ponad 140 jaskiń. Znajdują się tu też 83 jeziora[5][6][7].

Klimat jest kontynentalny. Średnia roczna temperatura wynosi -0,2°С, średnia temperatura stycznia -14,7 ˚C, a lipca +14,3 ˚C[8][4].

Flora edytuj

87% terytorium rezerwatu zajmuje tajga, w której lasy świerkowe (świerk syberyjski) zajmują 73% powierzchni, a lasy sosnowe 16%. Pozostałą część zajmują lasy modrzewiowe i brzozowe. Rzadko występuje świerk pospolity. Bagna zajmują niewiele ponad 10% powierzchni rezerwatu[9][10].

Flora roślin naczyniowych rezerwatu obejmuje 505 gatunków. Z rzadkich roślin występuje tu m.in.: obuwik pospolity, calypso bulbosa, kukułka Traunsteinera, storczyk kukawka[9][10].

Fauna edytuj

Rezerwat zamieszkuje 5 gatunków płazów. Jest to: żaba trawna i żaba moczarowa, ropucha szara, kątoząb syberyjski, traszka zwyczajna. Jedynym przedstawicielem gadów jest jaszczurka żyworodna[11][12][13].

Awifauna na terenie rezerwatu reprezentowana jest przez 157 gatunków. Żyją tu m.in.: łabędź krzykliwy, głuszec zwyczajny, dzięcioł trójpalczasty, jastrząb zwyczajny, puszczyk mszarny, rybołów, sokół wędrowny, orzeł przedni i bielik[11][12][13].

W rezerwacie żyje 36 gatunków ssaków. Są to m.in.: piżmak amerykański, bóbr europejski, wilk szary, lis rudy, niedźwiedź brunatny, kuna leśna, gronostaj europejski, łasica pospolita, norka europejska, wydra europejska, ryś euroazjatycki[11][12][13].

Jaskinie edytuj

Na terenie rezerwatu znajduje się ponad 140 jaskiń, których całkowita długość przekracza 50 km. 19 z nich ma długość ponad 500 m. Są to w większości jaskinie w kształcie tuneli. Z reguły są one fragmentami wpływającymi do nich rzek i strumieni. Największą jaskinią do tej pory odkrytą jest system jaskiń Kumiczewka-Wizborowskaja (7,2 km długości), a także m.in. jaskinia Piechorowskij prował z dużą studnią z dwudziestometrowym wodospadem oraz jaskinia Jubilejnoj, gdzie znajduje się podziemny lodowiec oraz dwa duże wodospady[14][6].

Przypisy edytuj

  1. Główny Urząd Geodezji i Kartografii: Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata. Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej, 2019, s. 252. ISBN 978-83-254-1988-2.
  2. Особенности территории. Официальный сайт Пинежского заповедника. — Государственный природный заповедник Пинежский [online], zapovednik-pinega.ru [dostęp 2022-01-11].
  3. Пинежский | ООПТ России [online], oopt.aari.ru [dostęp 2022-01-11].
  4. a b ООПТ России - Пинежский заповедник [online], oopt.info [dostęp 2022-01-11].
  5. Рельеф — Государственный природный заповедник Пинежский [online], zapovednik-pinega.ru [dostęp 2022-01-11].
  6. a b ООПТ России - Пинежский заповедник [online], oopt.info [dostęp 2022-01-11].
  7. Гидрогеология - Пинежский заповедник — Государственный природный заповедник Пинежский [online], zapovednik-pinega.ru [dostęp 2022-01-11].
  8. Климат - Государственный природный заповедник Пинежский — Государственный природный заповедник Пинежский [online], zapovednik-pinega.ru [dostęp 2022-01-11].
  9. a b Растительный мир - Государственный природный заповедник Пинежский — Государственный природный заповедник Пинежский [online], zapovednik-pinega.ru [dostęp 2022-01-11].
  10. a b ООПТ России - Пинежский заповедник [online], oopt.info [dostęp 2022-01-11].
  11. a b c Животный мир - Пинежский государственный природный заповедник — Государственный природный заповедник Пинежский [online], zapovednik-pinega.ru [dostęp 2022-01-11].
  12. a b c ООПТ России - Пинежский заповедник [online], oopt.info [dostęp 2022-01-11].
  13. a b c Заповедник «Пинежский» [online], naturerussia.travel [dostęp 2022-01-11].
  14. Пещеры — Государственный природный заповедник Пинежский [online], zapovednik-pinega.ru [dostęp 2022-01-11].