Rezerwat przyrody Jeziorko Czerniakowskie

wodny rezerwat przyrody w Warszawie

Rezerwat przyrody Jeziorko Czerniakowskiewodny rezerwat przyrody[1] położony w dzielnicy Mokotów w Warszawie.

Jeziorko Czerniakowskie
Ilustracja
Południowa część Jeziorka Czerniakowskiego
rezerwat wodny
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Położenie

Warszawa

Data utworzenia

1987

Akt prawny

M.P. z 1987 r. nr 7, poz. 54

Powierzchnia

47,6767 ha

Powierzchnia otuliny

185,48 ha

Ochrona

czynna i krajobrazowa

Położenie na mapie Warszawy
Mapa konturowa Warszawy, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Jeziorko Czerniakowskie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Jeziorko Czerniakowskie”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Jeziorko Czerniakowskie”
Ziemia52°11′34″N 21°04′19″E/52,192778 21,071944
Jeziorko Czerniakowskie, część północna

Opis edytuj

Został powołany Zarządzeniem Ministra Ochrony Środowiska i Zasobów Naturalnych z dnia 18 lutego 1987 r. (M.P. z 1987 r. nr 7, poz. 54[2]) na powierzchni 46,83 ha. Obecnie podawana wielkość rezerwatu to 47,6767 ha[1]. Wokół rezerwatu wyznaczono otulinę o powierzchni 185,48 ha[1]. W 2012 przyjęto plan ochrony dla rezerwatu[3]. Według niego obszar rezerwatu jest objęty ochroną czynną i krajobrazową[3].

Przedmiotem ochrony jest fragment starorzecza Wisły wraz z przyległymi do niego terenami. Jego centralną częścią i zasadniczym przedmiotem ochrony jest Jeziorko Czerniakowskie, od którego pochodzi nazwa rezerwatu[4]. Celem jego utworzenia było zachowanie ze względów ekologicznych i społecznych starorzecza Wisły oraz terenów stanowiących jego otoczenie, z charakterystycznym krajobrazem oraz bogatą florą i fauną, będących cennym elementem środowiska przyrodniczego na terenie Warszawy. W rezerwacie ochroną ścisłą objęty jest grążel żółty (Nuphar luteum L.).

Jeziorko Czerniakowskie ma powierzchnię ok. 19,5 ha[5]. Jest największym naturalnym zbiornikiem wodnym na terenie Warszawy[5]. Ma ok. 1780 m długości i 100–180 m szerokości[5]. Średnia głębokość to 2,5 m, a maksymalna – 3,75 m[5]. Odpływ wód odbywa się krytym kanałem uregulowanym zastawą na ul. Wolickiej[5].

Jeziorko stanowi fragment Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu (Dz. Urz. Woj. Maz. Nr 42/14.02.2007 r., poz. 870)[6][7]. W 2017 na jego brzegach mieszkało 60 gatunków ptaków, w tym 49 objętych całkowitą ochroną (m.in. bączek zwyczajny i wąsatka znajdujące się w czerwonej księdze gatunków zagrożonych)[8]. W wodach żyło 67 gatunków bezkręgowców (m.in. skójki i szczeżuje)[8].

Od wielu lat problemem jest obniżanie się poziomu wody w jeziorze, do czego przyczyniają się m.in. obniżenie się i odsunięcie koryta Wisły oraz budowa wałów przeciwpowodziowych na Łuku Siekierkowskim, naruszenie kierunku spływu wód gruntowych przez system kanalizacyjny osiedla przy ul. Bernardyńskiej, utwardzenie terenu zlewni jeziora zaburzające tempo zasilania wodami opadowymi oraz sąsiedztwo Elektrociepłowni Siekierki[8]. Z badań przeprowadzonych przez naukowców ze Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego wynika, że od lat 60. XX wieku poziom wody w jeziorze obniżył się o ok. 1 metr[9].

Kąpielisko edytuj

Brzeg południowo-zachodni Jeziorka Czerniakowskiego stanowi ok. 3-metrowa piaszczysta skarpa tarasu zalewowego[5]. Od strony ul. Jeziornej, pod jej numerem 4, urządzono plażę i kąpielisko[8][10]. Kąpieliskiem wyznaczonym zgodnie z wymogami dyrektywy kąpieliskowej jest ono od 2019, jako jedyne w Warszawie[11][12], podczas gdy w latach 2015–2018 miało status miejsca okazjonalnie wykorzystywanego do kąpieli (w ostatnim roku były na jeziorze trzy takie miejsca). Zarządza nim Ośrodek Sportu i Rekreacji m. st. Warszawy w Dzielnicy Mokotów[13].

W okresie funkcjonowania miejsc okazjonalnie wykorzystywanych do kąpieli kilkukrotnie woda była nieprzydatna do kąpieli ze względu na zakwit sinicowy[13].

Zimą kąpielisko jest popularnym miejscem morsowania[14]. 19 stycznia prawosławna parafia św. Sofii Mądrości Bożej organizuje tam również uroczystości święta Jordanu[15].

Kontrowersje edytuj

24 września 2009 roku władze Warszawy wydały zgodę na budowę 6-piętrowego budynku w otulinie rezerwatu. W ocenie mieszkańców i Komisji Planowania Przestrzennego i Ochrony Środowiska Dzielnicy Mokotów planowana budowa doprowadzi do degradacji Jeziorka Czerniakowskiego[16]. Uważa się także, że stworzenie sztucznego jeziora przez dewelopera może w istotny sposób wpłynąć na stosunki wodne i doprowadzić do osuszenia rezerwatu.

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b c Rezerwat przyrody Jeziorko Czerniakowskie. [w:] Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2019-03-18].
  2. M.P. z 1987 r. nr 7, poz. 54
  3. a b Zarządzenie nr 9 Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Warszawie z dnia 8 maja 2012 r. w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody „Jeziorko Czerniakowskie”. Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego, 2012-05-18. [dostęp 2013-04-03].
  4. Czesław Łaszek, Bożenna Sendzielska: Chronione obiekty przyrodnicze województwa stołecznego warszawskiego. Warszawa: Centralny Ośrodek Informacji Turystycznej, 1989, s. 67. ISBN 83-00-02272-4.
  5. a b c d e f Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 296. ISBN 83-01-08836-2.
  6. Dz. Urz. Woj. Maz. Nr 42/14.02.2007 r., poz. 870: Rozporządzenie Nr 3 Wojewody Mazowieckiego z dnia 13 lutego 2007 r. w sprawie Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu; Załącznik nr 51 do rozporządzenia nr 3 Wojewody Mazowieckiego z dnia 13 lutego 2007 r. Przebieg granic Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu dla m. stoł. Warszawy Dzielnicy Mokotów - mapa w skali 1:25 000. [data dostępu: 2015-01-08]
  7. Geoserwis GDOŚ. [dostęp 2015-01-08].
  8. a b c d Michał Wojtczuk. Wysycha jeziorko na Sadybie. „Gazeta Stołeczna”, s. 1, 29 maja 2017. 
  9. Martyna Śmigiel. Puszcza płonie, jezioro wysycha. „Gazeta Stołeczna”, s. 9, 7 czerwca 2019. 
  10. Strażnik nad Jeziorkiem Czerniakowskim. [w:] Urząd m.st. Warszawy [on-line]. um.warszawa.pl, 13 czerwca 2019. [dostęp 2019-06-18].
  11. BW_2019_country_results.zip, Bathing Water Directive - Status 1990 - 2019 (ang.).
  12. Jeziorko Czerniakowskie, Serwis Kąpieliskowy Głównego Inspektoratu Sanitarnego.
  13. a b Kamila Gubas, Profil wody w kąpielisku zlokalizowanym na Jeziorku Czerniakowskim przy ul. Jeziorna 4, dzielnica Mokotów m. st. Warszawy [pdf], OSiR Mokotów, grudzień 2018.
  14. Morsy na Sadybie. „Gazeta Stołeczna”, s. 1, 18 stycznia 2021. 
  15. To nie morsy, to wierni. „Gazeta Stołeczna”, s. 4, 20 stycznia 2021. 
  16. Skarga z posiedzenia Komisji Planowania Przestrzennego i Ochrony Środowiska oraz Komisji Rozwoju i Polityki Gospodarczej z dnia 22 października 2009 r. do wojewody Mazowieckiego Jacka Kozłowskiego

Linki zewnętrzne edytuj