Rogów Sobócki

wieś w województwie dolnośląskim

Rogów Sobócki (niem. Rogau-Rosenau[4]) – wieś w Polsce, położona w województwie dolnośląskim, w powiecie wrocławskim, w gminie Sobótka, około 3 km na północ od Sobótki.

Rogów Sobócki
wieś
Ilustracja
Kościół św. Jana Chrzciciela w Rogowie Sobóckim
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Powiat

wrocławski

Gmina

Sobótka

Wysokość

155 m n.p.m.

Liczba ludności (III 2011)

1021[2]

Strefa numeracyjna

71

Kod pocztowy

55-050[3]

Tablice rejestracyjne

DWR

SIMC

0880171

Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Rogów Sobócki”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Rogów Sobócki”
Położenie na mapie powiatu wrocławskiego
Mapa konturowa powiatu wrocławskiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Rogów Sobócki”
Położenie na mapie gminy Sobótka
Mapa konturowa gminy Sobótka, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Rogów Sobócki”
Ziemia50°55′39″N 16°45′31″E/50,927500 16,758611[1]
Strona internetowa

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa wrocławskiego.

Historyczny podział administracyjny

edytuj

Miejscowość składała się w przeszłości z dwóch części, będących odrębnymi wsiami[5]:

  • Rogau (pol. Rogów), stanowiącego południową część dzisiejszej wsi, z dawnym zamkiem i kościołem katolickim pw. św. Jana Chrzciciela,
  • Rosenau (brak nazwy pol.), stanowiącego północną część wsi, w którym znajdował się nieistniejący już kościół ewangelicki.

Granica połączonych dziś wsi przecina Rogów Sobócki między budynkami Kolekcji Powozów (znajdują się w dawnym Rogau) a Piekarni-Cukierni Bąkowskiego (w dawnym Rosenau). Na granicy obu dawnych wsi stoi zabytkowy pręgierz i kamienny krzyż[6].

Demografia

edytuj
 
Fragmenty murów dworu w Rogowie
 
Rogowski pręgierz

Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczył 1021 mieszkańców[2]. Jest największą wsią gminy Sobótka.

Zabytki

edytuj

Według Narodowego Instytutu Dziedzictwa do rejestru zabytków są wpisane[7]:

  • kościół parafialny pw. św. Jana Chrzciciela, wzmiankowany w 1307 roku, przebudowany na przełomie XV i XVI wieku, odbudowany po pożarze w 1647 r. i ponownie odbudowany w latach 60. XX wieku, po zniszczeniach wojennych; wnętrze barokowe (np. ołtarz), liczne epitafia z XVI i XVII wieku;
  • pręgierz, z XVI w., stojący na dawnej granicy dwóch części wsi;
  • zespół zamkowy z zachowanymi piwnicami zamku, pierwotnie dworu obronnego z drugiej połowy XVI w., renesansowego, na planie węgielnicy, wzniesiony prawdopodobnie dla Fryderyka von Gellhorna, przebudowany na barokowy około 1650 r. i w latach 1760–1780, rozbudowany w 1860 roku. Zniszczony w 1945 roku, rozebrany w 1972 roku, obecnie nikłe pozostałości;
    • park zamkowy z XIX w.;
  • oficyna z pierwszej połowy XIX w., znajduje się obok dworu;
  • brama prowadząca do dworu, z 1801 roku;
  • aleja dębowa prowadząca do dworu, zabytkowa;
  • monolitowy krzyż z utrąconym jednym ramieniem, stojący obok pręgierza. Krzyż pochodzi prawdopodobnie ze średniowiecza[8]. Pojawiająca się hipoteza, że jest to tzw. krzyż pokutny, nie ma oparcia w bezpośrednich dowodach i oparta jest wyłącznie na nieuprawnionym założeniu, że wszystkie stare kamienne monolitowe krzyże są krzyżami pokutnymi. W rzeczywistości przyczyna fundacji nie jest znana. Podobne trzy kamienne krzyże wmurowane są w mur cmentarza przykościelnego[9];
  • cmentarz ewangelicki (w dawnym Rosenau), obecnie zostało po nim jedynie kilka mogił.

Zabytki nieistniejące

edytuj
  • kościół ewangelicki (w dawnym Rosenau), historyczny, z którego w 1813 r. wyruszył ochotniczy Korpus Lützowa w kierunku Lipska, przeciwko inwazji Napoleona. Obecnie po tym kościele nie został żaden ślad, a na jego miejscu stoją delikatesy „Centrum”.

Przypisy

edytuj
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 116011
  2. a b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1095 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)
  5. Messtischblatt 2953 Mörschelwitz [Mirosławice], 1:25000. Königl. Preuss. Landes-Aufnahme 1918.
  6. Pręgierz i krzyż pokutny - Rogów Sobócki (Pranger und Sühnekreutz Rogau-Rosenau), Rogów Sobócki - 1932 rok, stare zdjęcia [online], fotopolska.eu [dostęp 2020-07-26].
  7. Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 235. [dostęp 2012-11-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
  8. Kąty Wrocławskie, Sobótka i okolice. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i filmowe, 1991, s. 86, seria: Katalog zabytków sztuki w Polsce.
  9. Janusz Czerwiński, Ryszard Chanas: Dolny Śląsk - przewodnik. Warszawa: Sport i Turystyka, 1977 s. 191

Linki zewnętrzne

edytuj