Wikipedia

Rudolph Valentino

włoski aktor, amant kina niemego (1895–1926)
(Przekierowano z Rudolf Valentino)

Rudolph Valentino, właśc. Rodolfo Pietro Filiberto Raffaello Guglielmi di Valentina d’Antonguolla (ur. 6 maja 1895 w Castellaneta, zm. 23 sierpnia 1926 w Nowym Jorku) – włoski aktor filmowy, gwiazda ery kina niemego.

Rudolph Valentino
Ilustracja
Rudolph Valentino (1919)
Imię i nazwisko

Rodolfo Pietro Filiberto Raffaello Guglielmi di Valentina d’Antonguolla

Data i miejsce urodzenia

6 maja 1895
Castellaneta

Data i miejsce śmierci

23 sierpnia 1926
Nowy Jork

Zawód

aktor

Współmałżonek

• Jean Acker
(1919–1923; rozwód)
• Natacha Rambova
(1923–1925; rozwód)

Lata aktywności

1914–1926

Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Życiorys

edytuj

Urodził się w Castellanecie[1]. Miał brata, Alberto[2]. Już jako młody chłopak zwracał uwagę swoją urodą[1]. W wieku 11 lat zaczął uczyć się w szkole rolnictwa w Tarento, jednak został wyrzucony z placówki po tym, jak uwiódł córkę jednego z członków personelu[3]. Niedługo później wyjechał do Paryża, gdzie nauczył się tańca, a po jakimś czasie wrócił do Włoch[4].

W grudniu 1913 wyjechał do Nowego Jorku[5], gdzie pracował jako ogrodnik, kelner we włoskiej restauracji, tancerz i żigolak[6]. Tańczył z aktorką rewiową Mary Petri[5], później występował w duecie z Bonnie Glass w Winter Garden, a następnie partnerował Joan Sawyer[7]. W tym okresie przybrał pseudonim artystyczny Rudolph Valentino[5], a także doskonalił swój wygląd, m.in. zgolił zarost i przygładzał włosy brylantyną oraz zaczął nosić garnitury zwężane w talii i biodrach[8]. Później został chórzystą musicalowym, śpiewał w objazdowym spektaklu komediowym Zamaskowany model[9].

 
Valentino (1924)

Po przyjeździe do Hollywood pracował jako statysta na planach filmowych (zagrał m.in. w produkcji Emmetta Flynna Alimenty z 1917), tancerz (występował m.in. w Watts Tavern i w klubie „Vernon”), instruktor tańca i żigolak[10]. Następnie zagrał niewielką rolę nikczemnego uwodziciela w filmie Zamężna dziewica (1918) i amanta w filmie Towarzyska sensacja (1918)[5][11]. Podczas jednego z występów w klubie „Vernon” został dostrzeżony przez aktorkę Mae Murray, za której sprawą otrzymał główną rolę w filmie The Big Little Person (1919)[11]. Po sukcesie produkcji wystąpił w kolejnej produkcji u boku Murray – The Delicious Devil (1919)[11]. Później został partnerem tanecznym Violi Dane oraz zagrał w filmach: Igraszki namiętności, The Adventuress i The Cheater (wszystkie z 1920)[12].

Rozpoznawalność zyskał dzięki zagraniu głównej roli w Czterech jeźdźcach Apokalipsy (1921)[13][14]. Wizerunek amanta kina umocnił tytułową rolą w filmie Szejk (1921), po którego premierze stał się męskim idolem kultury masowej[15]. Stał się uosobieniem romantycznego i namiętnego kochanka, czym wyróżniał się spośród silnych, lecz prostackich amantów filmowych[16].

W 1922 pojawił się w filmach wytwórni Paramount Pictures: Krew na piasku i Młody Radża, przy czym ten drugi okazał się klapą[17]. W lutym 1922, niedługo po rozpoczęciu zdjęć do filmu Syn pierworodny, zerwał kontrakt z wytwórnią wskutek awantury między żoną Valentino, Nataszą Rambową, a reżyserem Georgiem Fitzmauricem[18]. Firma wymusiła sądowe nałożenie na aktora zakazu występowania przez następne dwa lata[19]. Valentino w okresie przymusowej przerwy w karierze wydał tomik poezji miłosnej pt. „Day Dreams”[20] i odbył – cieszącą się dużą popularnością wśród publiczności – trasę koncertową, podczas której tańczył z Rambową w cyrkach[21]. Po wygaśnięciu zakazu występów renegocjował (z pomocą George’a Ullmana) kontrakt z Paramount, na którego mocy miał kontrolę nad scenariuszami, ekipą i obsadą kolejnych filmów ze swoim udziałem[22]. Niedługo po podpisaniu nowej umowy zagrał w filmie Monsieur Beaucaire (1924)[23]. Następnie związał się kontraktem z wytwórnią United Artists, po czym zagrał w filmie Orzeł (1925), który okazał się kolejnym sukcesem kinowym w jego dorobku[24]. Na mocy umowy z United Artists miał wyłączne prawo do prowadzenia rozmów z realizatorami filmu, za co wcześniej w jego przypadku odpowiedzialna była Rambowa[25]. W tym okresie amatorsko trenował boks[21].

W 1926 zagrał główną rolę w filmie Syn szejka[26]. Po jednym z bankietów zorganizowanych w sierpniu z okazji premiery filmu zasłabł i trafił do nowojorskiej kliniki, w której został poddany operacji w związku z ropnym zapaleniem wyrostka robaczkowego i otrzewnej[27]. Zmarł w nocy z 23 na 24 sierpnia 1926[27] wskutek pooperacyjnej sepsy. Okolicznościom śmierci Valentino towarzyszyły liczne teorie spiskowe[28]. Po ujawnieniu informacji o śmierci aktora w USA i w kilku krajach Europy odnotowano samobójstwa kilkudziesięciu zrozpaczonych kobiet[29]. Valentino został pochowany w Hollywood w obecności ok. 100 tys. uczestników uroczystości pogrzebowych[30].

Życie prywatne

edytuj

Związki

edytuj

Romansował z Bianką de Saulles[31]. W 1919, po zaledwie trzech dniach znajomości[5], poślubił Jean Acker, jednak rozstał się z nią już kilka godzin po ślubie[32]; ich rozwód orzeczono dopiero w marcu 1922 i miało się uprawomocnić w następnym roku[19]. W międzyczasie, 13 maja 1922 w Meksyku poślubił aktorkę Nataszę Rambową, przez co po powrocie do Hollywood został skazany za bigamię[19][33]. W marcu 1923 ponownie poślubił Rambową, z którą rozwiódł się dwa lata później[34]. Oba małżeństwa nigdy nie zostały skonsumowane, bo żony Valentino były lesbijkami[19], przez co podważano również heteroseksualność aktora[1]. Jeszcze w trakcie małżeństwa z Rambową nawiązał romans z Maureen Engling, a po rozwodzie romansował z aktorką Polą Negri[35], z którą miał być zaręczony[29].

Przeklęty pierścień Rudolpha Valentino

edytuj
 
Pola Negri z pierścieniem Rudolpha Valentino

Po śmierci aktora powstała legenda miejska głosząca, że Valentino, a także cztery inne osoby miały paść ofiarami tzw. klątwy pierścienia, który aktor kupił w San Francisco. Złoty sygnet ze wstawionym tygrysim okiem miał być przeklęty, o czym Valentino rzekomo został poinformowany przez sprzedawcę. Aktor w chwili śmierci miał nosić na palcu pierścień, który później trafił w ręce jego kochanki, Poli Negri (pierścień znajduje się na jej palcu na obrazie, którego namalowanie zleciła po śmierci Valentino), a następnie do: Russa Columbo, Joego Casino, Jamesa Willisa i Jacka Dunna; wszyscy posiadacze biżuterii zmarli nagle, w wyniku choroby lub zabójstwa. Po śmierci Dunna pierścień miał zaginąć[36].

Filmografia

edytuj

Na początku kariery prawdopodobnie zagrał w filmach:

  • The Battle of the Sexes (1914)
  • My Official Wife (1914)
  • Seventeen (1916)
  • The Foolish Virgin (1916)

Następnie zagrał w filmach:

  • Alimenty (1917)
  • Towarzyska sensacja (A Society Sensation; 1918)
  • Całą Noc (All Night; 1918)
  • Zamężna dziewica (The Married Virgin/Frivolous Wives; 1918)
  • The Delicious Little Devil (1919)
  • The Big Little Person (1919)
  • A Rogue's Romance (1919)
  • The Homebreaker (1919)
  • Out of Luck (1919) (?)
  • Virtuous Sinners (1919)
  • The Fog (1919)
  • Nobody Home (1919)
  • Oczy młodości (The Eyes of Youth; 1919)
  • Skradzione chwile (Stolen Moments; 1920)
  • An Adventuress (1920)
  • The Cheater (1920)
  • Passion's Playground (1920)
  • Once to Every Woman (1920)
  • The Wonderful Chance (1920)
  • Czterech jeźdźców Apokalipsy (The Four Horsemen of the Apocalypse; 1921)
  • Uncharted Seas (1921)
  • The Conquering Power (1921)
  • Dama kameliowa (Camille; 1921)
  • Szejk (The Sheik; 1921)
  • Moran of the Lady Letty (1922)
  • Poza skałami (1922)
  • Krew na piasku (Blood and Sand; 1922)
  • Młody Radża (The Young Rajah; 1922)
  • Monsieur Beaucaire (1924)
  • Święty diabeł (A Sainted Devil; 1924)
  • Kobra (Cobra; 1925)
  • Orzeł (1925)
  • Syn szejka (The Son of the Sheik; 1926)

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b c Cawthorne 2005 ↓, s. 41.
  2. ↑ Cawthorne 2005 ↓, s. 75.
  3. ↑ Cawthorne 2005 ↓, s. 41–42.
  4. ↑ Cawthorne 2005 ↓, s. 42–44.
  5. ↑ a b c d e Beresford 1991 ↓, s. 47.
  6. ↑ Cawthorne 2005 ↓, s. 44–48.
  7. ↑ Cawthorne 2005 ↓, s. 48.
  8. ↑ Cawthorne 2005 ↓, s. 45.
  9. ↑ Cawthorne 2005 ↓, s. 49.
  10. ↑ Cawthorne 2005 ↓, s. 49–51.
  11. ↑ a b c Cawthorne 2005 ↓, s. 52.
  12. ↑ Cawthorne 2005 ↓, s. 55.
  13. ↑ Beresford 1991 ↓, s. 46–47.
  14. ↑ Cawthorne 2005 ↓, s. 56.
  15. ↑ Cawthorne 2005 ↓, s. 60–61.
  16. ↑ Beresford 1991 ↓, s. 46.
  17. ↑ Cawthorne 2005 ↓, s. 63–65.
  18. ↑ Beresford 1991 ↓, s. 45, 48.
  19. ↑ a b c d Beresford 1991 ↓, s. 48.
  20. ↑ Cawthorne 2005 ↓, s. 65–66.
  21. ↑ a b Beresford 1991 ↓, s. 49.
  22. ↑ Cawthorne 2005 ↓, s. 66–67.
  23. ↑ Cawthorne 2005 ↓, s. 68–69.
  24. ↑ Cawthorne 2005 ↓, s. 72.
  25. ↑ Beresford 1991 ↓, s. 48–49.
  26. ↑ Beresford 1991 ↓, s. 50.
  27. ↑ a b Beresford 1991 ↓, s. 43–44.
  28. ↑ Beresford 1991 ↓, s. 45–46.
  29. ↑ a b Beresford 1991 ↓, s. 44.
  30. ↑ Cawthorne 2005 ↓, s. 76.
  31. ↑ Cawthorne 2005 ↓, s. 46–49, 53.
  32. ↑ Cawthorne 2005 ↓, s. 54–55, 61–62, 71.
  33. ↑ Cawthorne 2005 ↓, s. 61–63.
  34. ↑ Cawthorne 2005 ↓, s. 65, 73.
  35. ↑ Cawthorne 2005 ↓, s. 41, 68, 73–75.
  36. ↑ J.W. Ocker, Katarzyna Dumińska, Przeklęte przedmioty: osobliwe, ale prawdziwe historie o najbardziej niesławnych obiektach świata, Wydanie I, Białystok: Wydawnictwo Kobiece, 2021, s. 133-137, ISBN 978-83-67014-16-8 [dostęp 2023-12-03].

Bibliografia

edytuj
  • Peter Beresford: Hollywood. Romanse i skandale. Ring, 1991. OCLC 830999173. (pol.).
  • Noel Botham Valentino. Pierwszy amant kina, wydawnictwo Ravi 2003
  • Nigel Cawthorne: Życie erotyczne gwiazd Hollywood. Oficyna Wydawnicza Mireki, 2005. ISBN 83-89533-37-5.

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Rudolph_Valentino&oldid=73082514”