Wikipedia

Rupert Sheldrake

brytyjski biolog i pisarz

Rupert Sheldrake (ur. 28 czerwca 1942 w Newark-on-Trent, UK) – brytyjski biolog, pisarz i przedstawiciel paranauki. Twórca hipotez pola morfogenetycznego i rezonansu morficznego. Badacz telepatii. Krytyk „systemu wierzeń” współczesnej nauki, które jego zdaniem przedstawiane są jako dogmaty na przykład w szkolnictwie i wstrzymują postęp naukowy.

Rupert Sheldrake
Ilustracja
Rupert Sheldrake (2008)
Państwo działania

Wielka Brytania

Data i miejsce urodzenia

28 czerwca 1942
Newark-on-Trent

Doktor

Wykształcenie edytuj

Sheldrake odebrał wykształcenie w Clare College na Uniwersytecie Cambridge (nauki przyrodnicze, później doktorat w dziedzinie biochemii) oraz na Uniwersytecie Harvarda (filozofia i historia nauki).

Krytyka dogmatyzmu w nauce edytuj

Sheldrake wymienia następujące, obecnie jego zdaniem podważalne, „dogmaty” lub założenia współczesnego materializmu naukowego[1][2]:

  1. natura jest mechaniczna lub podobna do maszyny
  2. materia nie ma świadomości
  3. prawo zachowania masy i energii
  4. prawa przyrody są niezmienne w czasie i przestrzeni
  5. natura nie ma celu
  6. biologiczne dziedziczenie jest wyłącznie materialne (genetyczne lub epigenetyczne)
  7. pamięć przechowywana jest w mózgu
  8. umysł jest całkowicie zlokalizowany w głowie
  9. zjawiska parapsychiczne są złudzeniem
  10. „mechaniczna”, ortodoksyjna medycyna jest jedyną skuteczną medycyną

Rezonans morficzny edytuj

Sheldrake utrzymuje, że wszystkie systemy samoorganizują się poprzez pamięć poprzednich systemów danego typu (komórki, kultury) przekazywaną miedzypokoleniowo[3]. Powtarzalność form nie wynika z ogólnych praw (w biologii i chemii), ale jest zależna od stanów poprzednich. Odnosząc się do pojęć dualizmu korpuskularno-falowego i rezonansu, którego efektem są określone widma, wprowadza pojęcie rezonansu morficznego, który miałby działać nie w jednowymiarowych, ale w trójwymiarowych wzorcach drgań i wpływać na formy danego systemu. Przyjmuje też, że pola morficzne większych jednostek kształtują pola morficzne ich części, a im częściej występowały dane formy w przeszłości, tym większy mają wpływ na rezonans morficzny[4]. Pola morfogenetyczne są nieznanymi do tej pory fizyce polami, powstają dzięki rezonansowi morficznemu i ewoluują razem z organizmami, które same kształtują[5]. Koncepcja Sheldrake’a uznawana jest za pseudonaukę („jest koncepcją pseudonaukową egzystującą niemal wyłącznie na obrzeżach nauki, lub poza nimi”[6]).

Publikacje edytuj

Sheldrake jest autorem lub współautorem książek przełożonych na wiele języków (w tym polski), oraz taśm video i audio.

Wydał m.in. książkę pt. „Siedem doświadczeń, które mogą zmienić świat” (Seven Experiments That Could Change The World: A Do-It Yourself Guide to Revolutionary Science). Pytany, skąd wziął na nią pomysł, odpowiedział: „Chciałem zbadać zjawiska, którymi nie zajmuje się tradycyjna nauka. W szczególności zainteresowały mnie niezwykłe zdolności zwierząt, takie jak zdolności telepatyczne zwierząt domowych, które w jakiś sposób wyczuwają, że ich właściciele wracają do domu, a także umiejętności nawigacyjne gołębi czy zdolności organizacyjne termitów. U ludzi interesują mnie chociażby takie zjawiska, jak odczuwanie, że ktoś nas obserwuje, czy też często spotykane u osób, które straciły kończyny, wrażenie, że ciągle je mają. Są to bardzo fascynujące zjawiska, jednak całkowicie lekceważone przez naukę. Uznałem, że najwyższy czas, by zostały porządnie zbadane.” Sheldrake ociera się więc o parapsychologię. W książce Niezwykłe zdolności naszych zwierząt stwierdza, że zwierzęta komunikują się telepatycznie ze swoimi właścicielami i mają dar jasnowidzenia. Argumentacja o paranormalnych zdolnościach zwierząt podważona została przez neuropsychologa Stanleya Corena[7].

Książki wydane w Polsce edytuj

  • Zdążyć przed Apokalipsą – Ralph Abraham, Terence McKenna i Rupert Sheldrake, wyd. Limbus, Bydgoszcz 1995, 239 stron
  • Niezwykłe zdolności naszych zwierząt – Rupert Sheldrake, wyd. Książka i Wiedza, Warszawa 2001
  • Matthew Fox, Rupert Sheldrake: Naturalna łaska. Dialogi o nauce i duchowości. Virgo, 2011. ISBN 978-83-62842-01-8. OCLC 803973648. (pol.).
  • New Science of Life – Nowa Biologia – Rupert Sheldrake, wyd. Virgo, Warszawa 2013
  • Rupert Sheldrake: Nauka – wyzwolenie z dogmatów. Wydawnictwo Manendra, 2015. ISBN 978-83-936780-4-4. OCLC 934750412. (pol.).

Książki wydane w USA edytuj

  • Seven Experiments That Could Change The World: A Do-It Yourself Guide to Revolutionary Science – Rupert Sheldrake, wyd. drugie uzupełnione o wyniki badań, wyd. Park Street Press, 1 lipca 2002, 320 stron, ISBN 0-89281-989-8, ISBN 978-0892819898.
  • A New Science of Life: The Hypothesis of Morphic Resonance – Rupert Sheldrake, wyd. Park Street Press (1 marca 1995), 272 strony, miękka okładka, ISBN 0-89281-535-3, ISBN 978-0892815357.
  • Natural Grace: Dialogues on Creation, Darkness, and the Soul in Spirituality and Science – Rupert Sheldrake i Matthew Fox, wyd. Image (18 sierpnia 1997), 224 strony, miękka okładka, ISBN 0-385-48359-7, ISBN 978-0385483599.
  • Chaos, Creativity and Cosmic Consciousness – Ralph Abraham, Terence McKenna i Rupert Sheldrake (wydana po raz pierwszy pod tytułem Trialogues at the Edge of the West) wyd. Park Street Press (1 listopada 2001), 208 stron, miękka okładka, ISBN 0-89281-977-4, ISBN 978-0892819775.
  • The Presence of the Past: Morphic Resonance & the Habits of Nature – Rupert Sheldrake, wyd. Park Street Press (1 marca 1995), 416 stron, miękka okładka, ISBN 0-89281-537-X, ISBN 978-0892815371.
  • Dogs That Know When Their Owners Are Coming Home And Other Unexplained Powers of Animals: An Investigation – Rupert Sheldrake, wyd. Crown (21 września 1999), 368 stron, twarda okładka, ISBN 0-609-60092-3, ISBN 978-0609600924.
  • The Sense of Being Stared At: And Other Unexplained Powers of the Human Mind – Rupert Sheldrake, wyd. Three Rivers Press (16 marca 2004), 384 strony, miękka okładka, ISBN 1-4000-5129-0, ISBN 978-1400051298.
  • The Evolutionary Mind: Conversations on Science, Imagination and Spirit – Rupert Sheldrake, Terence McKenna & Ralph Abraham, wyd. Monkfish Book Publishing; wydanie poprawione (1 kwietnia 2005), 224 strony, miękka okładka, ISBN 0-9749359-7-2, ISBN 978-0974935973 recenzje książki
  • Sheldrake and His Critics: The Sense of Being Glared At – Rupert Sheldrake i Anthony Freeman (red.), wyd. Imprint Academic; wydanie ilustrowane (7 lipca 2005), 128 stron, miękka okładka, ISBN 1-84540-043-7, ISBN 978-1845400439.

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ Rupert Sheldrake, The Science Delusion: Freeing the spirit of enquiry, London: Coronet, 2012, ISBN 978-1-4447-2795-1, OCLC 856606078.
  2. ↑ Rupert Sheldrake, The Science Delusion, recorded presentation made at the Lincoln Center, 2012, (YouTube).
  3. ↑ Wężowicz 2016 ↓, s. 23.
  4. ↑ Wężowicz 2016 ↓, s. 29–30.
  5. ↑ Tymieniecka-Suchanek 2016 ↓, s. 193.
  6. ↑ Tomasz Witkowski, Modne bzdury wciąż modne, Poznań: Oddział PAN w Poznaniu, 2007 [dostęp 2019-12-12] [zarchiwizowane z adresu 2017-07-31] (pol.).
  7. ↑ Tymieniecka-Suchanek 2016 ↓, s. 194.

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Rupert_Sheldrake&oldid=72337217”