Samuel Agnon
Samuel Josef Agnon, właśc. Szmuel Josef Czaczkes (ur. 17 lipca 1888[1] w Buczaczu[a], zm. 17 lutego 1970 w pobliżu Tel Awiwu[1]) – izraelski prozaik hebrajski i badacz tradycji[1]. Laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 1966. Autor powieści i opowiadań obrazujących środowisko chasydzkie na przełomie XIX i XX wieku.
| ||
![]() | ||
Data i miejsce urodzenia | 17 lipca 1888[1] Buczacz[1] | |
Data i miejsce śmierci | 17 lutego 1970[1] Jerozolima | |
Narodowość | żydowska | |
Język | jidysz, hebrajski | |
Ważne dzieła | ||
ŻyciorysEdytuj
Wychowywał się w rodzinie mocno związanej z żydowską tradycją. Samouk; od trzeciego do dziewiątego roku życia uczył się w trzech chederach, między innymi u swego ojca. Studiował język niemiecki i Talmud u prywatnych nauczycieli, a literaturę chasydzką w synagodze chasydów czortkowskich. Czytał literaturę galicyjskich Żydów oświeconych, później także dzieła niemieckie i skandynawskie, co było rezultatem opowiadań matki o tejże literaturze zasłyszanych w młodości. W 1907 roku[1] jako jeden z pionierów wyemigrował z Galicji (w ówczesnych Austro-Węgrzech) do Palestyny i osiadł w Jaffie. W latach 1913–1924 przebywał w Niemczech (od 1914 w Berlinie[1]). Powrócił do Palestyny w 1924 roku[1]. W 1929 podczas arabskich rozruchów w Jerozolimie zniszczono jego bibliotekę. W roku 1966 wraz z Nelly Sachs otrzymał literacką nagrodę Nobla[1].
TwórczośćEdytuj
Zaczął pisać w wieku ośmiu lat; początkowo w języku jidysz, a od momentu osiedlenia w Palestynie po hebrajsku. Początkowo jego prace opisywały ludzi i tradycje, później Izrael[1]. Jego najbardziej znanym utworem w jidysz jest Tojtn-tanc (Taniec śmierci). W Palestynie zadebiutował napisanymi już po hebrajsku opowiadaniami: Agunot (Porzucone żony) i Wehaja heakow lemiszor (Krzywe stanie się prostym). W czasie pobytu w Niemczech, wraz z Martinem Buberem, zamierzał wydać chasydzkie opowiadania; część z nich wydali w zbiorze Polin. Źródła twórczości Agnona to: dzieje Żydów w Galicji i jego źródła, współczesna literatura hebrajska i nauka o judaizmie, literatura i kultura niemiecka oraz inna literatura europejska. W późniejszym okresie poruszał tematy, którymi żyli osiedleńcy w Palestynie. W nowelach portretował młode społeczeństwo izraelskie. W jego twórczości ceniony był oryginalny styl narracji będący połączeniem tradycyjnych moralistycznych wywodów rabinackich z dramatyczną współczesną relacją dokumentalną[2].
DziełaEdytuj
Zobacz teżEdytuj
PrzypisyEdytuj
UwagiEdytuj
- ↑ Sam Agnon twierdził, że urodził się 8 sierpnia 1888, czego nie potwierdzają dokumenty[potrzebny przypis].
- ISNI: 0000 0001 2021 3140
- VIAF: 14765267
- LCCN: n79060585
- GND: 118501038
- LIBRIS: 86lnn9zs37n9dmd
- BnF: 118881863
- SUDOC: 026678853
- NKC: jn20000600054
- DBNL: agno001
- RSL: 000088582, 000088583
- BNE: XX1145853
- NTA: 068813279
- CiNii: DA03850602
- Open Library: OL29646A, OL5258879A
- PLWABN: 9810648282605606
- NLI: 000007449
- PTBNP: 2427
- CANTIC: a11396507
- LNB: 000143235
- CONOR: 89389923
- KRNLK: KAC201004805
- WorldCat: lccn-n79060585