Sealtiel, także Selatiel, Selathiel lub Zerachiel[1] (hebr. שְׁאַלְתִּיאֵל Šəʾaltīʾēl, „poprosiłem Boga”[2], „modlitwa do Boga”[3], „modlitwa Boga”, „prośba Boga”[4]) – według tradycji judaistycznej, bizantyjskiej tradycji katolickiej i prawosławnej jeden z siedmiu archaniołów[5][6].

Święty
Sealtiel Archanioł
Archanioł
Ilustracja
Obraz Bartolomé Romána w Muzeum del Prado
Czczony przez

Judaizm, Katolickie Kościoły wschodnie, Kościół łaciński

Wspomnienie

8 listopada (wschodni)

Atrybuty

trybularz, postawa modlitewna

Patron

modlitwa

Patronat

edytuj
 
Pedro Fernández, Vision of the Blessed Amedeo Menez de Sylva, około 1514

Jest nauczycielem modlitwy[7]. Tak jest czczony w Kościele prawosławnym i niektórych katolickich. Według niektórych tradycji prawosławnych pomaga ludziom interpretować sny, zrywać z nałogami, chronić dzieci, przewodniczyć egzorcyzmom. Poza tym rządzi muzyką w niebie[8].

W Biblii i apokryfach

edytuj

Apokalipsa 8, 3–4 opisuje niebiańską wizję anioła, o którym tradycja chrześcijańska mówi, że jest Sealtielem, który zanosi modlitwy ludzi do Boga[1]: „I przyszedł inny anioł, i stanął przy ołtarzu, mając złote naczynie na żar, i dano mu wiele kadzideł, aby dał je w ofierze jako modlitwy wszystkich świętych, na złoty ołtarz, który jest przed tronem”[9]. Jego imię jednak nie występuje w Piśmie Świętym. Znane jest tylko z pism apokryficznych[10]. W tekście Konflikt Adama i Ewy z Szatanem Bóg posyła Sealtiela i Suriyela, aby pomogli uratować Adama i Ewę przed oszustwem Szatana. Bóg nakazuje Sealtielowi „sprowadzić ich ze szczytu wyżyn i zabrać ich do Jaskini Skarbów”[11].

W tradycji żydowskiej

edytuj

Według przekazów ukazał się Hagar, żonie Abrama, gdy ta upokorzona przez Saraj gorąco się modliła (Rdz 16, 7–11)[7].

W tradycji Kościoła zachodniego i wschodniego

edytuj

O Sealtielu mówi prorok Ezdrasz w księdze kanonicznej dla prawosławia (3 Ezdr 5,16)[12].

W XV wieku mnich Amadeusz z Portugalii (zm. 1482) opisał siedmiu archaniołów, z których jednego nazwał Sealtielem[13][14].

W kościele prawosławnym jego wspomnienie (wraz z pozostałymi archaniołami) obchodzone jest 8 listopada (21 listopada według kalendarza gregoriańskiego) jako Synaxis Archanioła Michała i innych bezcielesnych mocy[7][15][16]. Zostało ustanowione na synodzie w Laodycei w 363–364[17].

Ikonografia

edytuj

Przedstawiany jest w pozycji modlitewnej, z rękami skrzyżowanymi na piersiach i z oczami skierowanymi w dół. Jest to postać skupiona i pogrążona w pokornej modlitwie za ludzi[3][7]. Pojawia się też z trybularzem[6]. Jego kolor to burgund lub głęboka purpura. Jego szaty są obramowane złotem. Nosi złoty pas[1].

Sealtiel jest rzadko spotykany w ikonografii Kościoła Zachodniego. Przedstawiono go na bizantyjskim fresku w kościele San Angelo Carmelitano w Palermo wraz z pozostałymi sześcioma archaniołami[18]. Przy przedstawieniu Sealtiela znajdowało się słowo orator, czyli modlący się[19]. Odkrycie doprowadziło do rozkwitu kultu siedmiu archaniołów. W 1698 dekret Kongregacji do spraw Świętych Obrzędów ograniczył kult archaniołów, w tym Sealtiela[20]. Za namową władz kościelnych jego przedstawienia, podobnie jak innych archaniołów, zostały zamalowane[21][22].

Sealtiela można czasem spotkać na obrazach i figurach z okresu baroku, np. na obrazie galeryjnym w kościele farnym w Mattsies, dzielnicy miasta Tussenhausen[23], w kontrreformacyjnym programie malarskim na malowidłach stropowych w kościele parafialnym Maria Himmelfahrt w Weilheim[24] oraz na obrazie mistrza z Calamarca z Boliwii z około 1750[25]. Sealtiel pojawia się na fresku autorstwa Michaela Willmanna na sklepieniu prezbiterium kościoła pw. św. Józefa w Krzeszowie[4].

Jego wizerunek zachował się m.in. w cerkwi św. Mikołaja Cudotwórcy w Michałowie[26].

Galeria

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c How to Recognize Archangel Selaphiel [online], Learn Religions [dostęp 2022-12-27] (ang.).
  2. Strong's Hebrew: 7597. שְׁאַלְתִּיאֵל (Shealtiel) -- "I have asked of God," an Israelite name [online], biblehub.com [dostęp 2022-12-27].
  3. a b Obraz archaniołów w naukach religijnych. O Niebiańskiej Zastępie: ilu Aniołów i Archaniołów, czym się różnią, jaki jest cel każdego z nich [online], tltaudit.ru [dostęp 2022-12-27].
  4. a b Krystian Michalik, Jakie imiona nosili archaniołowie?, „Krzeszowska Pani” (2 (39)), 2015, s. 14–15.
  5. Gustav Davidson, A dictionary of angels, including the fallen angels, New York 1967, ISBN 0-02-906940-8, OCLC 381569 [dostęp 2022-12-27].
  6. a b Archbishop Seraphim of Chicago, THE WORLD OF THE ANGELS [online], www.holy-transfiguration.org [dostęp 2022-12-27].
  7. a b c d Aleksy Kordiukiewicz, Wielka Siódemka Archaniołów, „Bractwo Prawosławne św. Cyryla i Metodego. Biuletyn Informacyjny” (4 (62)), 2013, s. 8–9.
  8. Meaning, Symbol & Qualities of Archangel Sealtiel [online], 15 lutego 2021 [dostęp 2022-12-27] (ang.).
  9. Biblia Tysiąclecia - Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu - Ap 8 [online], biblia.deon.pl [dostęp 2022-12-27].
  10. The Pedro de Osma Museum. Guide, Pedro and Angélica de Osma Gildemeister Foundation, 2019, s. 46.
  11. LibriVox [online], librivox.org [dostęp 2022-12-27].
  12. Russian Orthodox Church oh 3 Saints in Garfield, NL [online], web.archive.org, 6 lutego 2012 [dostęp 2022-12-27] [zarchiwizowane z adresu 2012-02-06].
  13. Carmine Alvino, I Sette Angeli nel Panorama Cattolico [online] [dostęp 2022-12-26].
  14. Amadeus von Portugal - Ökumenisches Heiligenlexikon [online], www.heiligenlexikon.de [dostęp 2022-12-26] (niem.).
  15. Kalender - 8. November - Ökumenisches Heiligenlexikon [online], www.heiligenlexikon.de [dostęp 2022-12-26] (niem.).
  16. Cerkiew - e-BIBLIOTEKA - Artykuły [online], cerkiew.info [dostęp 2022-12-26].
  17. Synaxis of the Archangel Michael and the Other Bodiless Powers, „ASCENSION. Greek Orthodox Church. Weekly Bulletin”, FAIRVIEW–NEW JERSEY, 3 listopada 2019.
  18. Ch. Moisan-Jablonski, Symbolika obrazu "Alegorii Bożej Opatrzności" z klasztoru Sióstr Wizytek w Krakowie, „Saeculum Christianum”, 22, 2015, s. 173.
  19. Cécile Vincent-Cassy, The Search for Evidence: The Relics of Martyred Saints and Their Worship in Cordoba after the Council of Trent, [w:] Mercedes García-Arena (red.), After Conversion. Iberia and the Emergence of Modernity, Leiden–Boston 2016, s. 144.
  20. Marcello Stanzione, C. Alvino, Siedmiu archaniołów. Historia zapomnianego kultu, Kraków 2016, s. 53, 60.
  21. Engel - Ökumenisches Heiligenlexikon [online], www.heiligenlexikon.de [dostęp 2022-12-26] (niem.).
  22. Oskar E. Pfeiffer, Helga Zoglmann, Kunstlexikon, [Sersheim]: P.W. Hartmann, 1997, ISBN 3-9500612-0-7, OCLC 38542357 [dostęp 2022-12-27].
  23. Mattsies INFO - Erzengel [online], www.mattsies.info [dostęp 2022-12-27].
  24. Kirchenchronik – Katholische Pfarreiengemeinschaft Weilheim [online] [dostęp 2022-12-27] (niem.).
  25. Mistrz z Calamarki, Anioł z arkebuzem (artykuł) [online], Khan Academy [dostęp 2022-12-27] (pol.).
  26. Irina Jazykowa, O polichromiach Adama Stalony-Dobrzańskiego w cerkwi świętego Mikołaja Cudotwórcy w Michałowie [online], www.stalony-dobrzanski.info [dostęp 2022-12-26].