Shandao (chiń. 善导 pinyin Shàndǎo; jap. Zendō; ur. 613, zm. 681) – chiński mnich buddyjski związany ze Szkołą Czystej Krainy. Przez japońskich wyznawców Jōdo-shū uważany za piątego patriarchę oraz inkarnację Amitabhy[1]. Znany także jako Guangming Shandao.

Shandao
Ilustracja
Japońskie wyobrażenie Shandao
Data i miejsce urodzenia

613
Zibo

Data i miejsce śmierci

681
Chang’an

Szkoła

Szkoła Czystej Krainy

Nauczyciel

Daochuo

Następca

Huaigan

Zakon

Mahajana

Biografia edytuj

Pochodził z rejonu, który obecnie stanowi Zhucheng. Urodził się w Zibo w prowincji Szantung. Już w młodości wstąpił do klasztoru na górze Lu i poświęcił się zgłębianiu nauk zawartych w takich sutrach jak Dłuższa Sukhawatiwjuha sutra (skr. Sukhāvatīvyūha Sūtra) i Wimalakirti sutra.

W 641 r. przybył do klasztoru, w którym słynny mnich Daochuo wygłaszał wykład na temat Sutry Amitajurdhjany (skr. Amitāyurdhyāna Sūtra). Wykład wywarł na nim takie wrażenie, iż został uczniem mistrza Daochuo.

Po zakończeniu nauki Shandao zamieszkał w klasztorze Xiangji (chiń. 香积寺; pinyin Xiāngjī sì) w prowincji Shaanxi.

Gdy przebywał w stolicy wykonał kilkadziesiąt tysięcy kopii Sutry Czystej Krainy i została ona następnie rozdana jego zwolennikom, których liczono w tysiącach[2].

W latach 672-675 nadzorował z polecenia cesarzowej Wu Zetian tworzenie posągu Mahawajroczany w grotach Longmen, a po zakończeniu prac przewodniczył ceremonii otwarcia[3]

Zmarł w ówczesnej stolicy Chang’anie w prowincji Shaanxi.

Dzieła i nauki edytuj

Shandao napisał pięć ważnych prac związanych z Czystą Krainą.

Zapewne najważniejszą i najbardziej wpływową pracą był tekst Guan jing sitieshu (chiń. 觀經四帖疏, pinyin Guānjīngsìtiēshū, Komentarz do "Sutry o medytacji") czyli Amitajurdhjany. Naucza w nim, że jest pięć głównych aktywności, które powinny doprowadzić wiernych do odrodzenia w Zachodnim Raju; są to:

  • wypowiadanie imienia buddy
  • śpiewanie sutr
  • medytowanie o buddzie
  • oddawanie czci wyobrażeniom buddy
  • śpiewanie pochwał dla buddy

Podzielił te aktywności na dwie kategorie: główną (wypowiadanie imienia buddy) oraz pomocniczą (pozostałe cztery). Już z tego podziału widać, jaką wage przykładał do praktyki nianfo. Napisał, iż nianfo praktykowane z niepodzielnym i spokojnym umysłem, może zetrzeć grzechy zgromadzone w ciągu 80 kalp. Prostota tej praktyki spowodowała, że była ona podejmowana przez zwyczajnych ludzi obarczonych obowiązkami i rodzinami[1].

Jednak Shandao nie negował wartości praktyk dodatkowych, pomocniczych. Podkreślał, że obie kategorie są zachęcające i on osobiście je praktykuje. Jedną z tych dodatkowych praktyk było śpiewanie sutr. Shandao śpiewał nie tylko trzy podstawowe dla Czystej Krainy sutry, ale również Saddharmę, Diamentową, Nirwany i sutry Pradźni[4].

Linia przekazu edytuj

  • Daosheng (bd)
  • Shandao (613-681)

Przypisy edytuj

  1. a b Kenneth Ch’en. Buddyzm in China. A Historical Survey. Str. 346
  2. Kenneth Ch’en. Buddyzm in China. A Historical Survey. Str. 347
  3. Shandao - Dictionary definition of Shandao | Encyclopedia.com: FREE online dictionary [online], www.encyclopedia.com [dostęp 2018-05-23] (ang.).
  4. Kenneth Ch’en. Buddyzm in China. A Historical Survey. Str. 346, 347

Bibliografia edytuj

  • Kenneth Ch’en. Buddhism in China. A Historical Survey. Princeton University Press. Princeton. 1973. Str. 560. ISBN 0-691-00015-8