Wu Zetian
Wu Zetian (chiń. upr. 武则天; chiń. trad. 武則天; pinyin: Wǔ Zétiān; także chiń. 武曌, Wu Zhao) (ur. 17 lutego 625 , zm. 16 grudnia 705) – pierwsza i jedyna oficjalna kobieta-cesarz (nie cesarzowa) w historii Chin.
| |||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
| Cesarz dynastii Zhou | |||||||||||||
| Okres | od 18 sierpnia 690 do 22 lutego 705 | ||||||||||||
| Poprzednik | Tang Ruizong | ||||||||||||
| Następca | Tang Zhongzong | ||||||||||||
| Dane biograficzne | |||||||||||||
| Dynastia | Zhou | ||||||||||||
| Data urodzenia | 17 lutego 625 | ||||||||||||
| Data i miejsce śmierci | 16 grudnia 705 Luoyang | ||||||||||||
| Miejsce spoczynku | Mauzoleum Qianling | ||||||||||||
| Matka | Yang | ||||||||||||
| Mąż | Tang Taizong | ||||||||||||
| Mąż | Tang Gaozong | ||||||||||||
| Dzieci | Tang Ruizong, Tang Zhongzong | ||||||||||||
Zetian to imię pośmiertne, jakie cesarz Zhongzong nadał Wu w roku 705, jeszcze za jej życia.
ŻyciorysEdytuj
MłodośćEdytuj
Wu Zetian, córka chińskiego oficera[1], urodziła się w bogatej rodzinie arystokratycznej. Trafiła do haremu cesarza Tang Taizonga mając 13 lat. Po jego śmierci w 649 musiała zgodnie ze zwyczajem wstąpić do buddyjskiego klasztoru. W 654 w wyniku rozgrywek pałacowych prowadzonych przez żonę cesarza Gaozonga wróciła do łask i powróciła na dwór cesarski, stając się ponownie cesarską konkubiną. Wkrótce cesarzowa zmarła, co znacznie umocniło pozycję Wu Zetian. Zaczęła prowadzić w imieniu cesarza sprawy państwowe, wykazując się licznymi talentami.
CesarzowaEdytuj
Po śmierci Gaozonga w 683 cesarzem został ich starszy syn Zhongzong. Jednak cesarzowa wdowa obaliła go po niespełna dwumiesięcznym panowaniu 26 lutego 684, a nowym cesarzem został jego młodszy brat Ruizong. Cesarzowa sprawowała władzę w imieniu małoletniego cesarza jako regentka. Ostatecznie 18 sierpnia 690 zmusiła Ruizonga do abdykacji, a sama ogłosiła się cesarzem. Zmieniła nazwę państwa z Tang na Zhou.
Wu prowadziła brutalną politykę (jednej z przeciwniczek kazała odciąć kończyny), która dotykała również bliskich władczyni. Za jej panowania doszło jednak do rozwoju gospodarczego Chin, a taoizm został zastąpiony jako religia państwowa buddyzmem.
22 lutego 705 r. doszło do buntu gwardii cesarskiej, która obaliła cesarzową i ponownie osadziła na tronie Zhongzonga.
Po swej śmierci cesarzowa została pochowana razem z cesarzem Gaozongiem w mauzoleum Qianling.
Wu Zetian w kulturzeEdytuj
- Wu-hou – dramat z 1965 r. w reż. Li Han-hsianga
PrzypisyEdytuj
BibliografiaEdytuj
- Edward Kajdański: Chiny. Leksykon. Warszawa: Książka i Wiedza, 2005. ISBN 83-05-13407-5.
Linki zewnętrzneEdytuj
| Poprzednik Ruizong |
Cesarz Chin 690]–705 |
Następca Zhongzong |