Sit alpejski

Sit alpejski
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	wiechlinowce
Rodzina	sitowate
Rodzaj	sit
Gatunek	sit alpejski
	Nazwa systematyczna
	Juncus alpinoarticulatus Chaix; Pl. Vapinc.: 74 (1785)
Synonimy
	Juncus acutiflorus var. alpinus (Vill.) Gaudin; Juncus alpinoarticulatus subsp. alpinus O.Schwarz; Juncus alpinus Vill.; Juncus alpinus subsp. australis Hyl.; Juncus alpinus subsp. mucroniflorus (Clairv.) Lindm.; Juncus alpinus mucroniflorus (Clairv.) Asch. & Graebn.; Juncus fuscoater var. minor Spenn.; Juncus mucroniflorus Clairv.; Juncus ustulatus var. alpinus (Vill.) Gaudin;
	Juncus acutiflorus var. alpinus (Vill.) Gaudin; Juncus alpinoarticulatus subsp. alpinus O.Schwarz; Juncus alpinus Vill.; Juncus alpinus subsp. australis Hyl.; Juncus alpinus subsp. mucroniflorus (Clairv.) Lindm.; Juncus alpinus mucroniflorus (Clairv.) Asch. & Graebn.; Juncus fuscoater var. minor Spenn.; Juncus mucroniflorus Clairv.; Juncus ustulatus var. alpinus (Vill.) Gaudin;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Sit alpejski (Juncus alpinoarticulatus Chaix) – gatunek rośliny z rodziny sitowatych. Występuje na półkuli północnej w strefie klimatu umiarkowanego^[3]. W Polsce rośnie w rozproszeniu na obszarze całego kraju^[5].

Morfologia edytuj

Kwiatostan

Kwiaty

Łodyga: Cienka, o wysokości 10-60 cm^[6].
Liście: Słabo spłaszczone, sitowate, przegradzane^[6].
Kwiaty: Ciemnobrunatne, o długości 2-2,5 mm, zebrane w główki o szerokości 3-4 mm. Wewnętrzne działki okwiatu tępe, zaokrąglone. Zewnętrzne działki okwiatu wybiegające pod wierzchołkiem w drobny kolec na grzbiecie. Sześć pręcików^[6].
Owoc: Podłużna, czerwonobrunatna lub czarnobrunatna, jednokomorowa torebka, nie krótsza od działek, tępawa na zwężonym szczycie, z maleńkim dzióbkiem^[6].

Biologia i ekologia edytuj

Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od czerwca do sierpnia. Rośnie na torfowiskach i brzegach wód. Liczba chromosomów 2n = 40^[7]. Gatunek charakterystyczny torfowisk mszysto-turzycowych i mszarów z klasy Scheuchzerio-Caricetalia nigrae^[8].

Zagrożenia i ochrona edytuj

Roślina umieszczona na polskiej czerwonej liście w kategorii NT (bliski zagrożenia)^[9]. Znajduje się także w czerwonej księdze gatunków zagrożonych w kategorii LC (najmniejszej troski)^[10].

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-12-11] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Juncus alpinoarticulatus Chaix, [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-04-14] .
↑ Juncus alpinoarticulatus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Zając A., Zając M.: Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej, Instytut Botaniki, Uniwersytet Jagielloński, 2001. ISBN 978-83-61191-72-8.
↑ ^a ^b ^c ^d Szafer W., Kulczyński S., Pawłowski B. Rośliny polskie. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969
↑ Rutkowski Lucjan: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
↑ Matuszkiewicz Władysław: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: PWN, 2001. ISBN 83-01-13520-4.
↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
↑ R.V.R.V. Lansdown R.V.R.V., Juncus alpinoarticulatus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2017-12-11] (ang.).

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-12-11] (ang.).

[powo-3] Juncus alpinoarticulatus Chaix, [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-04-14] .

[iucn-4] Juncus alpinoarticulatus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[5] Zając A., Zając M.: Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej, Instytut Botaniki, Uniwersytet Jagielloński, 2001. ISBN 978-83-61191-72-8.

[szafer-6] Szafer W., Kulczyński S., Pawłowski B. Rośliny polskie. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969

[klucz-7] Rutkowski Lucjan: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.

[8] Matuszkiewicz Władysław: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: PWN, 2001. ISBN 83-01-13520-4.

[9] Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

[10] R.V.R.V. Lansdown R.V.R.V., Juncus alpinoarticulatus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2017-12-11] (ang.).

[3]

[5]

[1]

[2]

[4]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]