Sitniczka szczecinowata

gatunek rośliny

Sitniczka szczecinowata (Isolepis setacea (L.) R.Br.) – gatunek rośliny z rodziny ciborowatych. Jako gatunek rodzimy występuje w Europie, Azji i Afryce, skąd został zawleczony do Ameryki Północnej i Południowej oraz Nowej Zelandii i Tasmanii[4]. W Polsce rośnie w rozproszeniu na obszarze całego kraju, z wyjątkiem części północno-wschodniej[5].

Sitniczka szczecinowata
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

wiechlinowce

Rodzina

ciborowate

Rodzaj

sitniczka

Gatunek

sitniczka szczecinowata

Nazwa systematyczna
Isolepis setacea (L.) R.Br.
Prodr. Fl. Nov. Holl. 222 1810
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Morfologia edytuj

 
Pokrój
 
Kłosek
Pokrój
Roślina tworząca gęste darnie[6].
Łodyga
Nitkowata, wiotka, o wysokości 2-20 cm[6].
Liście
Dolne pochwy liściowe purpurowe. Najwyższa pochwa z blaszką. Liście nitkowate, pół obłe, z języczkiem[6].
Kwiaty
Zebrane w 1-4 kłosy. Przysadki zielonawo-purpurowe lub brunatno-purpurowe, z zieloną smugą. Podsadka dłuższa od kłosa, lecz krótsza od łodygi[6].
Owoc
Podłużnie żeberkowany orzeszek[6].

Biologia i ekologia edytuj

Roślina jednoroczna lub hemikryptofit. Kwitnie od lipca do października. Rośnie na wilgotnych, piaszczystych polach, ugorach i brzegach wód. Liczba chromosomów 2n = 28[7]. Gatunek charakterystyczny zbiorowisk terofitów z rzędu Cyperetalia fusci[8].

Zagrożenia i ochrona edytuj

Roślina umieszczona na polskiej czerwonej liście w kategorii NT (bliski zagrożenia)[9]. Znajduje się także w czerwonej księdze gatunków zagrożonych w kategorii LC (najmniejszej troski)[10].

Przypisy edytuj

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-12-11] (ang.).
  3. Isolepis setacea, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  4. Isolepis setacea na Plants of the World. [dostęp 2017-12-06]. (ang.).
  5. Zając A., Zając M.: Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej, Instytut Botaniki, Uniwersytet Jagielloński, 2001. ISBN 978-83-61191-72-8.
  6. a b c d e Szafer W., Kulczyński S., Pawłowski B. Rośliny polskie. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969
  7. Rutkowski Lucjan: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
  8. Matuszkiewicz Władysław: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: PWN, 2001. ISBN 83-01-13520-4.
  9. Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
  10. R.V. Lansdown, Isolepis setacea, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2017-12-11] (ang.).