Marek szerokolistny

Marek szerokolistny
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	selerowce
Rodzina	selerowate
Rodzaj	marek
Gatunek	marek szerokolistny
	Nazwa systematyczna
	Sium latifolium L.; : Sp. pl. 1:251. 1753
Synonimy
	Cicuta latifolia (L.) Crantz; Coriandrum latifolium (L.) Crantz; Drepanophyllum latifolium (L.) Koso-Pol.; Drepanophyllum palustre Hoffm.; Pimpinella latifolia (L.) Stokes; Selinum sium E.H.L.Krause; Sisarum germanorum Schur; Sisarum macrophyllum Schur; Sisarum palustre Bubani; Sium aquaticum Gueldenst. ex Ledeb.; Sium berula J.F.Gmel.; Sium lancifolium Schrank; Sium latissimum Boreau; Sium longifolium J.Presl & C.Presl; Sium sulcatum Pers.;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Marek szerokolistny (Sium latifolium L.) – gatunek rośliny z rodziny selerowatych. Wieloletnia roślina zielna rosnąca w szuwarach na brzegach wód w Europie i zachodniej Azji.

Rozmieszczenie geograficzne

Rośnie dziko w Europie (od Hiszpanii i Irlandii na wschód) oraz w Kazachstanie, na Syberii i w zachodnich Chinach. Jako gatunek introdukowany rośnie w Chile^[3]. W Polsce pospolity na niżu, rzadki na pogórzu^[4]^[5].

Morfologia

Liść

Pokrój: Naga roślina zielna osiągająca wysokość od 0,5 m do 1,5 m^[4]^[6].
Łodyga: Prosto wzniesiona^[7], wewnątrz pusta, kanciasto bruzdowana, gałęzista w górnej części^[4].
Liście: Najniższe, zanurzone w wodzie, są 2–3-krotnie pierzaste o nitkowatych odcinkach^[4]. Liście wyżej rozmieszczone na łodydze (powietrzne) są pojedynczo pierzaste, z 4–10 parami^[7] lancetowatych i ostro piłkowanych listków^[4] o długości 3–6 cm^[7]. Długość liści powietrznych dochodzi do 40 cm^[7].
Kwiaty: Zebrane w baldaszki, a te skupione po 10–30 tworzą baldachy złożone na szczycie pędu głównego i jego rozgałęzień. Pokrywy baldachów 5–6-listne, pokrywki baldaszków 5–8-listne. Listki są równowąskie do lancetowatych, obłonione na brzegu. Kielich ma wyraźne, szydlaste ząbki. Płatki korony są białe, okrągłe do eliptycznych, do 1,5 mm długości^[4].
Owoce: Elipsoidalne rozłupnie o długości do 4 mm i szerokości do 3 mm. Rozłupki mają 5 grubych żeber i po 2–3 smugi między nimi. Ośka jest zrośnięta z owocami^[4].
Gatunki podobne: Potocznik wąskolistny Berula erecta różni się obłą i kreskowaną łodygą, baldachami wyrastającymi wzdłuż łodygi naprzeciw liści, listkami podwójnie piłkowanymi^[6], owocami pozbawionymi wystających żeber^[4].; Pęczyna węzłobaldachowa Helosciadium nodiflorum (i inne pęczyny) różnią się korzeniącą się w węzłach łodygą i bardzo drobnymi, niewyraźnymi ząbkami kielicha. Pęczyna węzłobaldachowa wyróżnia się także co najwyżej tylko dwoma listkami pokrywy, biało obrzeżonymi pokrywkami oraz równomiernie karbowanymi brzegami listków^[6]^[4].; Marek kucmerka Sium sisarum ma łodygę obłą i tylko prążkowaną oraz bardzo drobne działki kielicha^[6].

Biologia i ekologia

Bylina, hemikryptofit, hydrofit. Kwitnie w lipcu i sierpniu^[6].

Gatunek umiarkowanie światłolubny. Rośnie w wodzie lub na mokrej eutroficznej glebie o odczynie od obojętnego do zasadowego. Występuje w szuwarach na brzegach wód i w olszynach bagiennych^[7]. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla klasy (Cl.) Phragmitetea^[8].

Roślina trująca^[7].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-01] (ang.).
↑ ^a ^b Sium latifolium L., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-08-06] .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ MarianM. Koczwara MarianM., Flora polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych. T. IX. Dwuliścienne wolnopłatkowe-dwuokwiatowe. Cz. VII, Kraków 1960, s. 70-72 .
↑ Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, AdamA. Zając (red.), MariaM. Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 90, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006, s. 338. ISBN 83-01-14342-8.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f LeokadiaL. Witkowska-Żuk LeokadiaL., Rośliny leśne, Warszawa: MULTICO Oficyna Wydawnicza, 2013, s. 321, ISBN 978-83-7073-359-9 .
↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006, s. 116. ISBN 83-01-14439-4.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-01] (ang.).

[powo-3] Sium latifolium L., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-08-06] .

[koczwara-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ MarianM. Koczwara MarianM., Flora polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych. T. IX. Dwuliścienne wolnopłatkowe-dwuokwiatowe. Cz. VII, Kraków 1960, s. 70-72 .

[atlas-5] Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, AdamA. Zając (red.), MariaM. Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 90, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957 .

[klucz-6] Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006, s. 338. ISBN 83-01-14342-8.

[zuk-7] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f LeokadiaL. Witkowska-Żuk LeokadiaL., Rośliny leśne, Warszawa: MULTICO Oficyna Wydawnicza, 2013, s. 321, ISBN 978-83-7073-359-9 .

[8] Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006, s. 116. ISBN 83-01-14439-4.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]