Sobór lyoński I

Sobór lyoński I – XIII sobór powszechny Kościoła katolickiego zwołany przez papieża Innocentego IV do Lyonu. Trwał od 28 czerwca 1245 do 17 lipca 1245.

Sobór lyoński I
Innocenty IV ekskomunikuje cesarza Fryderyka II
Miejsce	Katedra św. Jana Chrzciciela Lyon
Data rozpoczęcia	1245
Data zakończenia	1245
Poprzedni Sobór laterański IV (1215)	Następny Sobór lyoński II (1274)

Na sobór przybyło ok. 150 biskupów i wielu innych wyższych duchownych. Ich liczba była więc niewielka, a przyczyny tego należy szukać w najeździe mongolskim i trwającej wobec tego w Europie wojny z ordami Batu-chana. Szczególnie niewielu przedstawicieli wyższego kleru reprezentowało Święte Cesarstwo Rzymskie, co stanowiło kosekwencję faktu, że główną przyczyną zwołania tego soboru był konflikt pomiędzy papieżem a cesarzem Fryderykiem II, trwający od pontyfikatu Grzegorza IX. Rosnące zapędy cesarza na sprawowanie całości władzy świeckiej i częściowe podporządkowanie sobie Kościoła oraz postać i ambicje papieża Innocentego IV, dążącego z kolei do sprawowania powszechnej władzy przez biskupa Rzymu, doprowadziły do ostatecznej konfrontacji. Sobór ten zdetronizował Fryderyka II jako króla niemieckiego i cesarza rzymskiego, co okazało się decyzją trwałą i skuteczniejszą od ekskomuniki. Cesarza, jako oskarżonego, reprezentował jego sędzia dworski, Tadeusz z Suessa.

Sobór ów zatwierdził również kościelne prawo procesowe, opracowane przez papieża oraz zajął się problemem Mongołów w Europie. Następstwem tego było wysłanie, rok później, pierwszej europejskiej delegacji do chana mongolskiego, Batu-chana. Zwrócono także baczną uwagę i omówiono problemy moralne we wnętrzu Kościoła, głównie odnoszące się do duchowieństwa, co miało swój oddźwięk w uchwalonych konstytucjach. Ogłoszono także nową krucjatę przeciwko Turkom Seldżuckim, która spotkała się z odezwą Ludwika IX Świętego i przeszła do historii jako VI krucjata (bądź VII, zależnie od tego, czy za pełnoprawną krucjatę uzna się tę prowadzoną przez Fryderyka II w latach 1227-1229).

Źródła

• F. Bécheau, Historia soborów, Kraków 1998, s. 127-130;
• K. Schatz, Sobory Powszechne. Punkty zwrotne w historii Kościoła, Kraków 2001, s. 109-111;
• Dokumenty Soborów Powszechnych t. II, oprac. ks. A. Baron, ks. H. Pietras SJ, Kraków 2003, s. 320-330.