Sorkomysz brazylijska

Sorkomysz brazylijska
	Blarinomys breviceps
	(Winge, 1887)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	ssaki wyższe
Rząd	gryzonie
Podrząd	Supramyomorpha
Infrarząd	myszokształtne
Nadrodzina	myszowe
Rodzina	chomikowate
Podrodzina	bawełniaki
Plemię	Akodontini
Rodzaj	Blarinomys; O. Thomas, 1896
Gatunek	sorkomysz brazylijska
Synonimy
	Oxymycterus breviceps Winge, 1887;
	Oxymycterus breviceps Winge, 1887;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies

Sorkomysz brazylijska^[5] (Blarinomys breviceps) – gatunek ssaka z podrodziny bawełniaków (Sigmodontinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae).

Zasięg występowania edytuj

Sorkomysz brazylijska występuje we wschodniej i południowo-wschodniej Brazylii oraz północno-wschodniej Argentynie (Misiones)^[6].

Taksonomia edytuj

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1887 roku duński zoolog Herluf Winge nadając mu nazwę Oxymycterus breviceps^[3]. Holotyp pochodził z plejstoceńskich osadów jaskiniowych (Lapa do Capáo Seco) w pobliżu Lagoa Santa, w stanie Minas Gerais, w Brazylii^[7]. Jedyny przedstawiciel rodzaju sorkomysz^[5] (Blarinomys) który opisał w 1896 roku brytyjski zoolog Oldfield Thomas^[2].

Holotyp był skamieliną odnalezioną w zespole jaskiniowym z nieokreślonego wieku w czwartorzędzie^[6]. W ostatnich populacjach występują istotne różnice morfologiczne, chromosomalne (w tym do ośmiu odrębnych kariomorfi) oraz sekwencje mtDNA cytochromu b (z rozbieżnościami wewnątrzgatunkowymi wynoszącymi około 8%)^[6]. Na podstawie analiz genów kodujących cytochrom b stwierdzono, że monotypowy rodzaj sorkomysz (Blarinomys) jest grupą siostrzaną względem rodzaju Brucepattersonius lub kladu łączącego ten rodzaj z rodzajem Lenoxus^[8]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy^[6].

Etymologia edytuj

Blarinomys: rodzaj Blarina J.E. Gray, 1838 (blarina); gr. μυς mus, μυος muos „mysz”^[9].
breviceps: łac. brevis „krótki”^[10]; -ceps „-głowy”, od caput, capitis „głowa”^[11].

Morfologia edytuj

Długość ciała (bez ogona) 91–121 mm, długość ogona 30–59 mm, długość ucha 7–10 mm, długość tylnej stopy 16–21 mm; masa ciała 12,5–49 g^[12].

Ekologia edytuj

Występuje w wilgotnym lesie atlantyckim. Jest głównie owadożerny, przeczesuje glebę w poszukiwaniu bezkręgowców. Ubogi materiał obserwacyjny wskazuje, że najpewniej rozmnaża się od września do stycznia, wydając na świat 1–2 młode w miocie^[4].

Status zagrożenia i ochrona edytuj

Jest zagrożona niszczeniem i fragmentacją sprzyjającego jej środowiska. Prawdopodobnie wyginęła w miejscu typowym ze względu na zastąpienie lasu atlantyckiego suchszą formacją – Cerrado. Ma dość duży zasięg występowania, choć jest niezbyt liczna – w każdej lokalizacji schwytanych zostało zaledwie kilka osobników. Ocenia się, że jej populacja maleje, ale wciąż jest uznawana za gatunek najmniejszej troski (least concern – LC)^[4].

Przypisy edytuj

↑ Blarinomys breviceps, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b O. Thomas. On new small Mammals from the Neotropical Region. „The Annals and Magazine of Natural History”. Sixth Series. 18, s. 310, 1896. (ang.).
↑ ^a ^b H. Winge: Jordfundne og nulevendo Gnavore (Rodentia) fra Lagoa Santa, Minas Geraos, Brasilien. W: Ch.F. Lütken (red.): E Museo Lundii: En Samling af Afhandlinger om de i det indre Brasiliens Kalkstenshuler af Professor P. V. Lund udgravede og i don Lundske paiæontologiske Afdeling af Kjobenhavns Universitets zoologiske Museum opbevarede Dyre-og Menneskeknogler. T. 1. Kjöbenhavn: H. Hagerup, 1888, s. 34. (duń.).
↑ ^a ^b ^c U i inni, Blarinomys breviceps, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-3 [dostęp 2021-12-19] (ang.).
↑ ^a ^b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 249. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 410. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Blarinomys breviceps. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-12-19].
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Blarinomys. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-12-19].
↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 138, 1904. (ang.).
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 34.
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 44.
↑ U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (red. red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 460–461. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

Bibliografia edytuj

Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1-256, OCLC 637083062 (ang.).

[itis-1] Blarinomys breviceps, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Thomas-2] O. Thomas. On new small Mammals from the Neotropical Region. „The Annals and Magazine of Natural History”. Sixth Series. 18, s. 310, 1896. (ang.).

[Winge-3] H. Winge: Jordfundne og nulevendo Gnavore (Rodentia) fra Lagoa Santa, Minas Geraos, Brasilien. W: Ch.F. Lütken (red.): E Museo Lundii: En Samling af Afhandlinger om de i det indre Brasiliens Kalkstenshuler af Professor P. V. Lund udgravede og i don Lundske paiæontologiske Afdeling af Kjobenhavns Universitets zoologiske Museum opbevarede Dyre-og Menneskeknogler. T. 1. Kjöbenhavn: H. Hagerup, 1888, s. 34. (duń.).

[iucn-4] U i inni, Blarinomys breviceps, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-3 [dostęp 2021-12-19] (ang.).

[Cichocki&inni-5] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 249. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-6] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 410. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Wilson&Reedera-7] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Blarinomys breviceps. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-12-19].

[Wilson&Reederb-8] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Blarinomys. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-12-19].

[Palmer-9] T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 138, 1904. (ang.).

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=64_34]-10] Jaeger 1944 ↓, s. 34.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=74_44]-11] Jaeger 1944 ↓, s. 44.

[Pardiñas&inni-12] U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (red. red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 460–461. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

[5]

[1]

[2]

[3]

[4]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]