Spódnica midi

typ odzieży sięgającej poniżej kolan, ale powyżej kostek

Spódnica midi, midispódnica[1][2] (ang. midi – od mid- jako skrócenia middle z dodaniem zakończenia -i na wzór mini[3]) – spódnica o średniej długości, kończąca się na dowolnej wysokości nogi poniżej kolana, lecz powyżej kostki[4], noszona od końca lat 60. XX w. jako jedna z trzech możliwych długości spódnic, obok mini i maksi[a][7].

Suknia o długości midi, projekt Guya Laroche’a, ok. 1970 roku

Średnia długość spódnicy, lansowana od roku 1967[8], została wprowadzona do mody na szeroką skalę, po obu stronach Atlantyku, w 1970 roku, dzięki współpracy projektantów, producentów i sprzedawców[4][9]. Wtedy też pojawiło się w języku angielskim określenie midi skirt[9], w języku polskim – spódnica midi lub midispódnica[1][2]. Zakrywająca uda i kolana spódnica midi stanowiła kompromis pomiędzy seksowną minispódniczką a całkowicie zasłaniającą nogi maksispódnicą[10]. Pomimo intensywnej kampanii reklamowej wiele kobiet nie zaakceptowało nowej długości spódnicy i nie zdecydowało się na zakup spódnic midi[4]. Tym niemniej dłuższe spódnice dominowały w latach 70. XX wieku w modzie, ale spór wokół spódnicy midi sprawił, że projektanci mody zrezygnowali z dalszego dyktowania kobietom jak długa powinna być spódnica[4].

Spódnica typu midi może występować w różnych fasonach, np. bombka, trapez, kopertowa, ołówkowa, rozszerzająca się od pasa, plisowana, krojona z koła, prosta i klasyczna wąska. W przypadku spódnic najbardziej liczy się ich styl i krój[11].

Jedni styliści uważają długość spódnicy midi za uniwersalną, odpowiednią na każdą okazję – w której elegancko będzie się prezentować prawie każda kobieta[12], podczas gdy inni mają o midi mniej pochlebną opinię i twierdzą, że większość typów kobiecych sylwetek niezbyt dobrze prezentuje się w midi, sama zaś spódnica może sprawiać wrażenie staroświeckiej i nudnej[13].

Historia

edytuj
 
Miou-Miou w sukience midi w 1975 roku

Od lat 20. XX wieku długość spódnicy, w języku angielskim określana od lat 30. XX wieku specjalnym terminem hemline, zaczęła odgrywać rolę w świecie mody[4]. W każdym kolejnym sezonie czasopisma o modzie, a nawet media masowego przekazu donosiły, ile centymetrów nad ziemią powinien znajdować się brzeg spódnicy[4]. U projektantów i kobiet podążających za najnowszymi trendami nastała prawdziwa „obsesja” na punkcie długości spódnicy[4]. Do XX wieku długość spódnicy nie odgrywała aż tak ważnej roli w modzie kobiecej w krajach zachodnich[4]. Spódnice kobiet pracujących były ze względów praktycznych krótsze, w innych przypadkach sięgały podłogi[4]. Jedynie w latach 80. XVIII wieku i latach 30. XIX wieku spódnice odkrywały kostki u nóg[4].

W XX wieku długość spódnicy w modzie podlegała więc ciągłym niewielkim zmianom, np. w 1929 i w okresie wielkiego kryzysu spódnice sięgały do połowy łydki, podczas wojny długość utrzymywała się na wysokości kolana, a po wojnie i do połowy lat 50. XX wieku spódnice zakrywały kolana[14]. W latach 60. XX wieku młode kobiety, które chciały modnie wyglądać, nosiły minispódniczki[14].

W 1967 roku, gdy w dalszym ciągu trwał szczytowy okres popularności minispódnicy, brytyjski projektant mody Ossie Clark przedstawił publiczności „konserwatywną” spódnicę midi[8]. W tym samym roku spódnicę długości midi nosiła aktorka Faye Dunaway w filmie Bonnie i Clyde, przyczyniając się do jej upowszechnienia[8]. W roku 1969 średnia długość spódnicy była wyraźnie lansowana przez francuskie domy mody – modele midi pojawiały się ponad pięć razy częściej niż mini i prawie dziewięć razy częściej niż maksi[7]. Rok później wydawca i właściciel wpływowego czasopisma „Women's Wear Daily”, John Fairchild, ogłosił minispódniczkę „martwą” i zaanonsował spódnicę midi[14]. W ślad za nim inni dyktatorzy mody, producenci odzieży i sprzedawcy zaczęli lansować spódnice midi, które miały zastąpić w szafach zbyt seksowne minispódniczki, stanowiąc powrót do kobiecości i zmysłowości[15]. W celu jej spopularyzowania wśród klientek i zwiększenia sprzedaży kobiecy personel domów towarowych obowiązkowo nosił spódnice midi[8]. Podczas gdy jedne kobiety zaaprobowały spódnicę midi, inne sprzeciwiły się jej noszeniu[15]. Przeciwniczki uważały midi za postarzającą, brzydką i staroświecką, zaś uznanie mini za już niemodne i lansowanie midi za chwyt taktyczny, mający na celu zwiększenie zysku branży odzieżowej[15]. Amerykanki pamiętające erę Flower Power, o mentalności „zrób to sama” (ang. Do It Yourself, skrót DIY), tworzyły zorganizowane grupy, aby protestować i przeciwstawiać się dyktaturze projektantów mody i nowemu stylowi dłuższej spódnicy[8]. Zamiast dyktatu projektantów domagały się, by podążali oni za życzeniami kobiet, jeżeli chodzi o sposób ubierania się[15].

Redaktorzy kontrkulturalnego magazynu „Rags” z San Francisco w artykule opublikowanym w październiku 1970 roku publicznie nazwali spódnicę midi „kapitalistycznym spiskiem”. W dodatku spódnica midi była ich zdaniem matronowata, niewygodna i przestarzała[10]. „The New York Times” w sierpniu 1974 roku ogłosił, że dla midi biją dzwony pogrzebowe[10]. Codzienna gazeta z Fresno w Kalifornii „The Fresno Bee” nawet wydrukowała nekrolog mówiący o tym, że spódnica midi umarła, albowiem została odrzucona przez amerykańskie kobiety[10]. We współczesnej historii mody wprowadzenie midi na rynek okazało się jedną z największych porażek marketingowych[9].

Rozbieżność opinii doprowadziła do spadku sprzedaży spódnic – który sprawił, że w 1971 minispódniczki powróciły na półki butików[15]. Spór wokół midi i mini z początku lat 70. XX wieku uwidocznił rosnącą akceptację publiczną dla trendów w modzie promujących spódnice krótsze oraz objawił zmianę w świadomości kobiet, wynikającą z osiągnięć ruchu wyzwolenia kobiet – kobiety stały się na tyle niezależne, by nie podążać potulnie za kaprysami projektantów mody[15]. Współcześnie sklepy z odzieżą oferują klientkom spódnice każdej długości: maksi, midi, mini i mikro[14], a wybór długości spódnicy zależy głównie od indywidualnych preferencji danej kobiety[4].

  1. Zarówno w języku polskim, jak i angielskim określenie długości midi dotyczy nie tylko spódnic, ale także sukienek (sukienka midi) i płaszczy (midipłaszcz); ogólnie ubrań o średniej długości, sięgających do połowy łydki[5][6]

Przypisy

edytuj
  1. a b Edward Polański, Aldona Skudrzyk: Słownik pisowni łącznej i rozdzielnej. Harmonia, 2000, s. 153. ISBN 83-7134-060-5.
  2. a b Mirosław Bańko: Polszczyzna na co dzień. Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006, s. 417. ISBN 83-01-14793-8.
  3. Elżbieta Mańczak-Wohlfeld: Angielskie elementy leksykalne w języku polskim. Universitas, 1994, s. 90. ISBN 83-7052-209-2.
  4. a b c d e f g h i j k Pamela A. Parmal: Hemlines. W: Valerie Steele: Encyclopedia of Clothing and Fashion. T. 2. Thomson Gale, 2005, s. 198–200. ISBN 0-684-31451-7. (ang.).
  5. Słownik Języka Polskiego PWN. [dostęp 2015-12-29].
  6. Oxford Advanced Learner's Dictionary. [dostęp 2015-12-29]. (ang.).
  7. a b François Boucher: Historia mody. Dzieje ubiorów od czasów prehistorycznych do końca XX wieku. Arkady, 2008, s. 419, 423. ISBN 83-213-4231-0.
  8. a b c d e Erika Stalder: Fashion 101: A Crash Course in Clothing. [w:] Dresses and Skirts [on-line]. Zest Books, 2008. s. 25. [dostęp 2015-12-18]. (ang.).
  9. a b c James Stuart Olson: Historical Dictionary of the 1970s. Greenwood Press, 1999. s. 248. [dostęp 2015-12-18]. (ang.).
  10. a b c d Kimberly Chrisman-Campbell: The Midi Skirt, Divider of Nations. theatlantic.com, 2014. [dostęp 2015-12-18]. (ang.).
  11. Spódnice - ofeminin [online], www.ofeminin.pl [dostęp 2015-11-30].
  12. Spódnice mini, midi i maxi?. stylistka.pl. [dostęp 2015-12-17].
  13. Ashley Kane: Popular 1970s Skirt Lengths. The difference between the mini, midi, and maxi hem lengths. About Style – Vintage Clothing. [dostęp 2015-12-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-22)]. (ang.).
  14. a b c d Andrew Reilly: Key Concepts for the Fashion Industry. Bloomsbury, 2014. s. 121, 122. [dostęp 2015-12-18]. (ang.).
  15. a b c d e f Betty Luther Hillman: Dressing for the Culture Wars: Style and the Politics of Self-Presentation in the 1960s and 1970s. [w:] Women's Styles and "Fashion Feminists" [on-line]. the Board of Regents of the University of Nebraska, 2015. [dostęp 2015-12-18]. (ang.).

Linki zewnętrzne

edytuj