Mikołaj Szyszkowski (zm. 1643)

biskup warmiński

Mikołaj Szyszkowski herbu Ostoja (ok. 1590 – zm. 7 lutego 1643 roku) – książę biskup warmiński 1633–1643, sekretarz wielki koronny, administrator apostolski diecezji sambijskiej, sekretarz królewski, prepozyt pułtuski, kantor krakowski, kanonik płocki, opat komendatoryjny czerwiński[1] w latach 1621–1633[2].

Mikołaj Szyszkowski
Ilustracja
Biskup Mikołaj Szyszkowski
Herb duchownego
Data urodzenia

1590

Data i miejsce śmierci

7 lutego 1643
Lidzbark Warmiński

Biskup warmiński
Okres sprawowania

1633–1643

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

łaciński

Nominacja biskupia

1633

Sakra biskupia

brak danych

Życiorys edytuj

 
Płyta nagrobna po prawej stronie ołtarza głównego bazyliki we Fromborku

Mikołaj Szyszkowski był synem Jana i Anny z Ujejskich. Studia teologiczno-filozoficzne rozpoczął w Braniewie, a później kontynuował je w Rzymie. Na karierę Szyszkowskiego miał wpływ jego stryj Marcin, który jako biskup płocki udzielił mu święceń kapłańskich w Płocku. Dzięki stryjowi otrzymał beneficja kościelne, m.in. był opatem w Czerwińsku. Na dworze króla Zygmunta III Wazy pełnił funkcję wielkiego sekretarza, gdzie nawiązał współpracę ze Stefanem Sadorskim. Po śmierci stryja Marcina, który przeszedł w międzyczasie na biskupstwo krakowskie, przez dwa lata zarządzał diecezją krakowską.

Podpisał pacta conventa Władysława IV Wazy w 1632 roku[3]. W 1632 roku został członkiem kapituły warmińskiej, a ze wskazania króla Władysława IV w 1633 roku wybrano go na biskupa warmińskiego. Diecezję objął w Lidzbarku, ponieważ Frombork zajęty był przez Szwedów. Szyszkowski na zakończenie wojny ze Szwecją ufundował w Stoczku Klasztornym kościół w kształcie rotundy.

W 1635 roku, natychmiast po odzyskaniu Braniewa po wojnach ze Szwedami, z własnych środków wznowił funkcjonowanie Seminarium Duchownego w Braniewie. Z jego polecenia wprowadzono, oprócz filozofii, również nauczanie w nim takich przedmiotów jak: fizyka, metafizyka, kosmologia, etyka i psychologia[4]. Biskup nie żałował własnych dochodów na wyposażenie obrabowanych świątyń. W porozumieniu z Jerzym Wilhelmem wydał nową ordynację krajową (zbiór przepisów regulujących życie gospodarcze); podobna ordynacja wprowadzona została na terenie Prus Książęcych, po obradach komisji wspólnej w Pruskiej Iławce. W 1635 roku został wyznaczony senatorem rezydentem[5].

Biskup Szyszkowski, używający także tytułu biskupa sambijskiego, dbał o katolików rozsianych w diasporze na terenie Prus Książęcych. Zmarł 7 lutego 1643 w Lidzbarku Warmińskim i pochowany został w katedrze we Fromborku.

Zobacz też edytuj

Bibliografia edytuj

Przypisy edytuj

  1. Piotr Nitecki, Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965-1999. Słownik biograficzny, Warszawa 2000, s. 436.
  2. Henryk Folwarski, Poczet opatów kanoników regularnych w Czerwińsku, w: Nasza Przeszłość, t. VI, 1957, s. 80.
  3. Porządek Na Seymie Walnym Elekcyey, miedzy Warszawą a Wolą, Przez opisane Artykuły, do samego tylko Aktu Elekcyey należące, vchwalony y postanowiony. Roku Pańskiego, M. DC. XXXII. Dnia 27. Września, s. 17.
  4. Elżbieta Starek, Grzegorz Kotłowski, Łacińskie inskrypcje w kościołach Warmii. Katedra we Fromborku, Pelplin 2017, s. 204
  5. Volumina Legum, t. III, Petersburg 1859, s. 425.