Prusy Książęce
Prusy Książęce, oficjalnie Księstwo w Prusach, potocznie Księstwo Pruskie[2] (niem. Herzogtum Preußen) – państwo utworzone po sekularyzacji państwa zakonu krzyżackiego w Prusach, na podstawie traktatu krakowskiego z 1525 r., zawartego między Zygmuntem I Starym a jego siostrzeńcem Albrechtem Hohenzollernem. Do roku 1657 pozostawały lennem Królestwa Polskiego.
| 1525–1701 | |||||
| |||||
| |||||
| Język urzędowy | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Stolica | |||||
| Typ państwa | |||||
| Pierwszy książę | |||||
| Ostatni książę | |||||
| Status terytorium | |||||
| Zależne od |
| ||||
| Liczba ludności (1626) • całkowita • gęstość zaludnienia |
| ||||
| Hołd pruski |
od Prus Zakonnych | ||||
| Utworzenie Królestwa Prus |
18 stycznia 1701 | ||||
| Religia dominująca | |||||
| |||||
Historia edytuj
Albrecht Hohenzollern był ostatnim z rezydujących w Prusach wielkich mistrzów krzyżackich. Po przejściu na luteranizm i złożeniu hołdu królowi Polski, stał się pierwszym świeckim księciem Prus.
Stolicą państwa był Królewiec, a przyjęty przez księcia podział administracyjny obejmował trzy duże okręgi: królewiecki, natangijski i oberlandzki.
Państwo powstało jako wasalne wobec Królestwa Polskiego.
Od 1618 r. w unii personalnej z Elektoratem Brandenburgii, za zgodą Zygmunta III Wazy (zobacz: Brandenburgia-Prusy).
W związku z niejednoznaczną polityką jaką prowadził Jerzy Wilhelm Hohenzollern w 1635 r. namiestnictwo królewskie nad Prusami Książęcymi zostało przejęte przez Polskę w osobie Jerzego Ossolińskiego. Rozejm w Sztumskiej Wsi przywrócił jednak władzę Hohenzollernom.
Potop szwedzki uczynił z Prus Książęcych lenno szwedzkie w 1656 roku, na podstawie traktatu w Królewcu.
W 1657 roku, za panowania Jana II Kazimierza, na podstawie traktatów w Welawie i Bydgoszczy, Prusy uzyskały niezależność od Rzeczypospolitej. W zamian Brandenburgia porzuciła sojusz ze Szwecją w czasie potopu szwedzkiego.
Jan III Sobieski planował odzyskać Prusy w sojuszu ze Szwecją na podstawie traktatu w Jaworowie.
W 1701 r. wraz z Brandenburgią utworzyły Królestwo Prus. Prowincja ta, po 1772 roku utworzyła wraz z Warmią, ale bez Kwidzyna, prowincję Prusy Wschodnie.
Książęta Prus edytuj
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ https://rcin.org.pl/Content/33475/WA51_44782_r1995-nr29_Zeszyty-IGiPZ.pdf
- ↑ Marian Biskup, Gerard Labuda: Dzieje zakonu krzyżackiego w Prusach, Wydawnictwo Morskie Gdańsk 1986, s. 493.
Bibliografia edytuj
- Sebastian Haffner: Prusy bez legendy: Zarys dziejów. Warszawa: Oficyna Historii XIX i XX wieku, 1996. ISBN 83-905989-3-0.
- Janusz Małłek, Dwie części Prus: studia z dziejów Prus Książęcych i Prus Królewskich w XVI i XVII wieku, Olsztyn 1987.
- Janusz Małłek, Prusy Książęce a Prusy Królewskie w latach 1525–1548, Warszawa 1976.