Rolls-Royce Merlin

Rolls-Royce Merlin
	Dane podstawowe
Typ	widlasty
Kraj pochodzenia	Wielka Brytania
Producent	Rolls-Royce Limited
Pierwsze testy	15 października 1933
Zastosowanie	Avro Lancaster ; de Havilland Mosquito ; Supermarine Spitfire ; Hawker Hurricane ; Handley Page Halifax
Liczba egzemplarzy	149 659
Rozwinięto w model	Rolls-Royce Meteor
	Dane techniczne
Długość	225,3 cm
Szerokość	78,1 cm
Wysokość	101,6 cm
Masa	744 kg
	Komponenty
Paliwo	AVGAS 115/145
Reduktor	0,42:1
	Osiągi
Moc	start (3000 obr./min): ; 1290 KM (962 kW) ; 3740 m (3000 obr./min): ; 1565 KM (1167 kW) ; 7200 m (3000 obr./min): ; 1580 KM (1178 kW)
Moc jednostkowa	43,6 kW/l
Spręż	6:1
	Multimedia w Wikimedia Commons

Rolls-Royce Merlin – 12-cylindrowy widlasty silnik tłokowy o układzie V12 60° zaprojektowany przez firmę Rolls-Royce i budowany w okresie II wojny światowej. Był to jeden z najlepszych ówczesnych widlastych silników lotniczych. Został wykorzystany do napędu wielu modeli samolotów.

Silnik powstał jako prywatny projekt firmy Rolls-Royce, pod oznaczeniem PV-12. Jako pierwszy został wybrany jako napęd bombowca Fairey Battle, oblatanego w 1936 roku, co spowodowało skierowanie silnika do produkcji^[1]. Kiedy w 1936 brytyjskie Ministerstwo Lotnicze ogłosiło konkurs na nowy myśliwiec, który rozwijałby prędkość 300 mil na godzinę (480 km/h), okazało się, że PV-12 był jedynym silnikiem mogącym zapewnić takie osiągi konstruowanym wtedy samolotom Hawker Hurricane i Supermarine Spitfire.

Seryjna produkcja silników, które otrzymały oficjalne oznaczenie "Merlin", rozpoczęła się w 1938 roku. Pierwsza partia cieszyła się raczej kiepską reputacją związaną z wysoką zawodnością, ale RR szybko poradził sobie z tym problemem, wprowadzając bardzo oryginalny program kontroli jakości. Losowo wybrane silniki były testowane do momentu aż się zepsuły, po czym poddawano analizie część, która zawiodła i spowodowała awarię, a następnie wzmacniano ją.

Nazwa nie pochodzi od postaci czarnoksiężnika Merlina, ale od drzemlika (ptaka drapieżnego z rodziny sokołowatych).

W czasie wojny powstawały kolejne modele silnika, o coraz większej mocy. Większość modyfikacji Merlina związana była z wykorzystaniem wyżej oktanowego paliwa lotniczego i bardziej wydajnych sprężarek (wprowadzono sprężarki dwubiegowe, których bieg pracy był zależny od aktualnego pułapu lotu). Na początku wojny silnik używał standardowego wtedy paliwa 87-oktanowego przy pojemności silnika 27 l, co dawało 1000 KM (750 kW) mocy. Następna wersja, XX, używała już paliwa 100-oktanowego co w połączeniu z wydajniejszą sprężarką dawało moc 1300 KM (970 kW) przy praktycznie niezmienionych wymiarach i masie silnika. Pod koniec wojny, ostatni model Merlina - 130/131, przy niewiele zmienionej konstrukcji, miał moc 2070 KM (1544 kW).

Od 1943 silniki Merlin były także produkowane na licencji w Stanach Zjednoczonych przez zakłady Packarda jako V-1650 do użycia w budowanych w Ameryce Spitfire'ach. Silniki te okazały się lepsze od ich amerykańskiego odpowiednika Allison V-1710 i ostatecznie użyto ich także w myśliwcach P-51 Mustang.

Gdy pierwsze zbudowane w Ameryce silniki dotarły do Anglii, zostały poddane dokładnej analizie przez inżynierów Rolls-Royce'a. Ku ich zaskoczeniu, licencyjne silniki okazały się lepsze od oryginału. W zakładach RR Merliny były budowane i składane ręcznie przez wysoko wykwalifikowaną załogę. Wszystkie części były ręcznie toczone i szlifowane, co wiązało się ze stosunkowo niską wydajnością produkcji. W pełni zmechanizowany proces produkcyjny w Ameryce okazał się nie tylko bardziej wydajny, ale zapewniał też większą precyzję wykonania.

Rozwinięciem konstrukcji Rolls-Royce Merlin był Rolls-Royce Griffon.

Wersja bez sprężarki, Rolls-Royce Meteor była używana w brytyjskich czołgach.

Samoloty, w których zastosowano silnik Rolls Royce Merlin edytuj

Pierwszymi samolotami z silnikiem Merlin, które weszły do służby, były: Fairey Battle, Hawker Hurricane i Supermarine Spitfire^[2]. Silnik Rolls Royce Merlin jest najczęściej kojarzony ze Spitfirem, jednakże największą liczbę Merlinów zainstalowano w czterosilnikowych bombowcach Avro Lancaster, następnym zaś w kolejności jest dwusilnikowy samolot wielozadaniowy de Havilland Mosquito^[3]

Przypisy edytuj

↑ Philip Moyes: The Fairey Battle. Leatherhead: Profile Publications Ltd, 1965, s. 3, seria: Aircraft Profile. No.34. (ang.).
↑ Lumsden 2003 ↓, s. 205.
↑ Lumsden 2003 ↓, s. 208–209.

Bibliografia edytuj

AlecA. Lumsden AlecA., British Piston Engines and their Aircraft, Marlborough, Wiltshire: Airlife Publishing, 2003, ISBN 1-85310-294-6 .

[1] Philip Moyes: The Fairey Battle. Leatherhead: Profile Publications Ltd, 1965, s. 3, seria: Aircraft Profile. No.34. (ang.).

[CITEREFLumsden2003205-2] Lumsden 2003 ↓, s. 205.

[CITEREFLumsden2003208–209-3] Lumsden 2003 ↓, s. 208–209.

[1]

[2]

[3]