Łysogóry
Łysogóry – najwyższe pasmo Gór Świętokrzyskich o długości około 25 km. Jedno z nielicznych w Górach Świętokrzyskich pasm, których wysokości względem otaczających je dolin są większe niż 300 m. Najwyższym szczytem jest Łysica o wysokości 614 m n.p.m.[1] Pasmo rozpoczyna się na północnym zachodzie od przełomu rzeki Lubrzanki, a kończy się na południowym wschodzie w okolicach Nowej Słupi.
| Kontynent | |
|---|---|
| Państwo | |
| Województwo | |
| Najwyższy szczyt | |
| Długość |
25 km |
| Jednostka dominująca | |
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego  | |
Położenie na mapie Polski  | |
 50°53′N 20°57′E/50,883333 20,950000
| |
Pasmo ze względu na krajobraz można umownie podzielić na dwie części: gęsto zalesioną (Puszcza Jodłowa) część wschodnią, wchodzącą w skład Świętokrzyskiego Parku Narodowego, ze szczytami Łysicy, Łysej Góry (inaczej Łyśca), Księżej Skały, Góry Huckiej, Sztymbera, Białej skały, Widnej Skały, i Chełmca, oraz słabo zalesioną i wyraźnie niższą część zachodnią, w skład której wchodzą Radostowa, Wymyślona i Kraiński Grzbiet.
Łysogóry zbudowane są głównie z górnokambryjskich kwarcytów, które tworzą szczytową partię grzbietu, a przeważnie także i partie stokowe. Charakterystyczną cechą Łysogór są często spotykane gołoborza – podszczytowe rumowiska skalne z kambryjskich piaskowców kwarcytowych. Największym jest Gołoborze Kobendzy (od nazwiska przyrodnika Romana Kobendzy) na północnym stoku Łysej Góry.
Geologicznym przedłużeniem Łysogór od strony zachodniej jest Pasmo Masłowskie, oddzielone przełomem rzeki Lubrzanki, a od strony południowo-wschodniej – oddzielone uskokiem łysogórskim Pasmo Jeleniowskie.
Przez pasmo przebiega 
Główny Szlak Świętokrzyski im. Edmunda Massalskiego z Gołoszyc do Kuźniaków, niebieski szlak turystyczny z Wału Małacentowskiego do kapliczki św. Mikołaja oraz niebieski szlak turystyczny z Łysej Góry do Pętkowic.
Główne szczyty edytuj
- Agata– 614 m n.p.m.[1]
- Łysica 613 m n.p.m.[1]
- Łysa Góra (Łysiec, Święty Krzyż) – 594 m
- Księża Skała – 550 m
- Hucka – 547 m
- Biała Skała – 547 m
- Widna Skała – 544 m
- Sztymber – 530 m
- Chełmiec – 456 m
- Radostowa – 451 m
- Kraiński Grzbiet – 428 m
- Wymyślona – 415 m.
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Badania: Łysica wyższa, niż do tej pory uznawano [online], Nauka w Polsce [dostęp 2019-11-19] (pol.).
Linki zewnętrzne edytuj
- Łysogóry, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 864.
- Łysogóry, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 287.
- Archiwalne widoki i publikacja i górach w bibliotece Polona