Aleksandr Uljanow
Aleksandr Iljicz Uljanow (ros. Александр Ильич Ульянов; ur. 31 marca?/12 kwietnia 1866 w Niżnym Nowogrodzie, zm. 26 kwietnia?/8 maja 1887 w Szlisselburgu) – rosyjski rewolucjonista, jeden z działaczy narodowolców, starszy brat Włodzimierza Lenina.
| |
| Pełne imię i nazwisko |
Aleksandr Iljicz Uljanow |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
31 marca?/12 kwietnia 1866 |
| Data i miejsce śmierci |
8 maja?/20 maja 1887 |
| Przyczyna śmierci |
egzekucja |
| Zawód, zajęcie |
student |
Życiorys edytuj
W roku 1883 ukończył z wyróżnieniem liceum w Symbirsku i rozpoczął studia na Uniwersytecie Petersburskim na wydziale nauk ścisłych (także wyróżnienie za pracę z zoologii). Po napisaniu pracy doktorskiej został wybrany do Towarzystwa Naukowo-Literackiego. W tym czasie poznał zakazane przez rząd prace lewicowych filozofów w tym Karla Marksa czy Nikołaja Czernyszewskiego. W trakcie odbywania pracy naukowej wziął udział w agitacji przeciwko monarchii absolutnej cara Aleksandra III. Uczestniczył w nielegalnych spotkaniach, demonstracjach i zajmował się propagandą wśród studentów i robotników.
W 1886 został członkiem frakcji terrorystycznej ruchu Narodna Wola; współredagował program tego ugrupowania. Uznając klasę robotniczą za „jądro partii socjalistycznej” program ugrupowania potwierdzał inicjatywę rewolucyjnej inteligencji do walki z autorytetem caratu; terror uznano za środek do zwycięstwa. Aleksander i inni spiskowcy (w tym m.in. bracia Piłsudscy: bezpośrednio Bronisław Piłsudski, pośrednio Józef Piłsudski) przygotowywali zamach na życie cara. Pierwszego marca 1887 zostali aresztowani. Aleksander wystąpił w sądzie z polityczną przemową i wziął całą winę na siebie. Ósmego maja, po procesie został wraz z innymi: Pachomijem Andriejuszkinem, Wasilijem Gienierałowem, Wasilijem Osipanowem i Piotrem Szewyriowem skazany na śmierć. Następnie powieszony[1] na terenie Twierdzy Szlisselburskiej[2].
Egzekucja brata zradykalizowała Włodzimierza, który zaangażował się w protesty studenckie i rewolucyjną propagandę, ale odrzucił walkę.
Genealogia edytuj
| Grigorij Uljanin | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Łukian Smirnow | Nikita Uljanin (ur. 1711) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Dymitr (Mojżesz) Blank | Johann Gottlieb Großschopf | Anna z d. Estedt | Aleksy Smirnow | Wasyl Uljanin (ur. 1733) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Aleksander (Izrael) Blank (1801/1804–1870) | Anna z d. Großschopf (1810–1838) | Anna z d. Smirnow | Mikołaj Uljanin (1770–1838) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Maria z d. Blank (1835–1916) | Ilja (Eliasz) Uljanow (ur. jako Uljanin) (1831–1886) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Anna Jelizarowa-Uljanowa (1864–1935) | Aleksander Uljanow (1866–1887) | Włodzimierz Uljanow Lenin (1870–1924) | Nadieżda Krupska (1869–1939) | Olga Uljanowa (1871–1891) | Dymitr Uljanow (1874–1943) | Maria Uljanowa (1878–1937) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Olga Uljanowa (1922–2011) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Przypisy edytuj
- ↑ Fischer 1964, s. 10–17; Rice 1990, s. 20, 22–24; Service 2000, s. 52–58.
- ↑ Крепость Орешек [online] [dostęp 2018-04-16] [zarchiwizowane z adresu 2018-04-17].
Bibliografia edytuj
- Fischer, Louis (1964). The Life of Lenin. London: Weidenfeld and Nicolson. ISBN 978-1842122303.
- Rice, Christopher (1990). Lenin: Portrait of a Professional Revolutionary. Londyn: Cassell. ISBN 978-0304318148.
- Service, Robert (2000). Lenin: A Biography. Londyn: Macmillan. ISBN 978-0-333-72625-9.